Ráðunautafundur - 15.02.2003, Síða 159

157
RflÐUNAUTflFUNDUR 2003
Sjónarmið bónda - árangur af rekstrarráðgjöf
Sigurður Loftsson
Steinsholti, Skeiða- og Gnúpverjahreppi
INNGANGUR
Ég vil í upphafi gera nokkra grein fyrir sjálfum mér og mínum búskap. Ég útskrifaðist sem
búfræðingur frá Bændaskólanum á Hvanneyri vorið 1983 og er því að fylla annan tug ára sem
slíkur. Ég hóf þátttöku í félagsbúi heima í Steinsholti vorið 1984, sem þá var hefðbundið
blandað bú með tæplega 80 þús. lítra ffamleiðslurétt í mjólk og u.þ.b. 340 ærgilda sauðfjár-
kvóta. í ársbyijun 1986 var svo búinu skipt upp og tók ég þá alfarið við kúabúinu og hef
haldið mig við þá búgrein einvörðungu síðan.
Ég byggði fjós og þurrheyshlöðu á árunum 1987 til 1989. Fjósið var byggt í þeim stíl sem
almennast var og samkvæmt þeim hámarksreglum sem giltu hjá Stofiilánadeild land-
búnaðarins á þeim tíma, 30 bása með mjaltagryfju og lausagöngu fyrir geldneyti. Árið 2000
var síðan fjósinu breytt og hlaðan tekin undir að hluta í lausagöngufjós með stuttum fóður-
gangi og 50 legubásum. Framleiðsluréttur nú er tæpir 170 þús. ltr.
ÞRÓUN RÁÐGJAFAR Á BÚINU
Það var þungt fyrir fæti þessi fyrstu ár mín í kúabúskap um miðjan níunda áratuginn, enda
mikil offramleiðsla og samdráttur í greininni, auk þess sem verðlag ’/ar óstöðugt sem leiddi af
sér hátt verð aðfanga og að þröngt var um fjármagn til rekstrarins og ffamkvæmda honum
tengdum. Umræður um afkomu í greininni vom því mjög ofarlega á baugi, en sú ráðgjöf sem
veitt var í þvi efiii var að mestu leyti almenns eðlis og beindist helst að leiðum til að lækka
kostnað við ffamleiðsluna burtséð frá aðstæðum eða afleiðingum, enda vom litlir sem engir
möguleikar á að auka framleiðsluna og ná þannig fram aukinni hagkvæmni.
Fljótlega fór svo Stofiilánadeild landbúnaðarins að gera kröfu um gerð rekstraráætlana
sem forsendu lánveitinga og vom unnar slíkar áætlanir fyrir mig í tengslum við uppbyggingu
búsins. Þessar áætlanir vom að mestu unnar upp úr skattskýrslum næstliðins árs og vom þvi í
raun lítið annað en framreiknuð sagnffæði. Eftirfylgni með þessum áætlunum var líka engin
og enda virtust mér þær harla haldlitlar til einhverrar skynsamlegrar bústjómar.
Búnaðarsamband Suðurlands hóf að bjóða upp á bændabókhald árið 1987 og tók ég þátt í
því ffá upphafi og hef nýtt mér þá þjónustu nær óslitið síðan, en talsverðar breytingar hafa
orðið á henni gegnum tíðina og flestar til bóta. Þar fékk ég strax betra yfirlit yfir fjárhagslega
stöðu búsins og auk þess samanburð við aðra, sem vom með áþekka bústærð og búsam-
setningu.
Á ámnum 1996 og 1997 tók ég þátt í námskeiðinu Rekstur á kúabúi, sem unnið var í
samstarfi Búnaðarsambandsins og Bændaskólans á Hvanneyri. Þar var unnið með rauntölur
úr rekstri búsins, þær tengdar öðmm þáttum búrekstrarins og leitað eftir því hvað betur mætti
fara. Þessi vinna fannst mér skila miklu og vera gmnnur að því sem koma skyldi.
SUNNU-VERKEFNIÐ
Þegar svo SUNNU-verkefnið fer af stað 1998 sá ég strax að það féll vel að mínum hug-
myndum í þessu efni og var þátttakandi í því frá upphafi. Gmnnur þessa verkefnis byggir á