Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.2016, Blaðsíða 20

Helgarblað 2.–5. september 2016
Heimilisfang
Kringlan 4-12
6. hæð
103 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7000
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
20 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður og útgefandi: Björn Ingi Hrafnsson • Ritstjórar: Kolbrún Bergþórsdóttir og Kristjón Kormákur Guðjónsson
Viðskiptaritstjóri: Hörður Ægisson • Fréttastjórar: Baldur Guðmundsson og Einar Þór Sigurðsson
Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Viðskiptablaðið boðar ekki
jafnaðarstefnuna, öðru nær.
Leiðari Viðskiptablaðsins
Ofurbónusar og staðreyndir
Dagur næstur á lista
Kára?
Kári Stefánsson
hefur í alllangan
tíma farið mik-
inn í greinaskrif-
um sínum. Lengi
vel beindi hann
spjótum sínum
einkum að Sigmundi Davíð Gunn-
laugssyni, formanni Framsóknar-
flokksins, en hefur undanfarið
sent Bjarna Benediktssyni, for-
manni Sjálfstæðisflokksins, hverja
eitraða pilluna á fætur annarri. Í
síðustu grein Kára, sem birtist í
Fréttablaðinu, beinir hann orðum
sínum til Bjarna og segist ætla að
gera allt sem í sínu valdi standi til
að koma í veg fyrir að þjóðin kjósi
núverandi stjórnarflokka. Í grein-
inni tekur Kári á sig smákrók til að
hundskamma borgarstjórann, Dag
B. Eggertsson, sem „sættir sig ekki
við að leikskólabörn í hans um-
dæmi fái ekki almennilega nær-
ingu á meðan borgin eyðir fé í að
mjókka Grensásveg fyrir hjólreiða-
menn“. Gárungarnir velta því fyrir
sér hvort Dagur sé næstur á lista
hins ritglaða og hvassyrta Kára
sem muni hlaða í nokkrar beittar
greinar um hann.
Þorbjörg til Viðreisnar
Orðrómur er á kreiki þess efnis
að Þorgerður Katrín Gunnarsdótt-
ir munu taka sæti
á lista Viðreisnar,
en ekki hefur það
fengist staðfest.
Hins vegar er stað-
fest að Þorbjörg
Sigríður Gunn-
laugsdóttir verði í
einu af efstu sæt-
unum á lista Viðreisnar í Reykja-
vík. Þorbjörg er deildarforseti
lagadeildar Háskólans á Bifröst en
var áður saksóknari hjá ríkissak-
sóknara. Framboð hennar getur
ekki annað en styrkt flokkinn enda
sérlega hæf kona þarna á ferð.
Myndin Landið mótað Garðabær er umlukinn ósnortinni náttúru, hrauni, lyngi og villtum íslenskum dýrum. Við Urriðaholt rísa byggingar þar sem maðurinn finnur sér leið á
lengra inn í landslagið, eins og reyndar alltaf áður. mynD SiGtryGGur Ari
Tilboð þér að kostnaðarlausu
Uppl. í síma: 820 8888 eða markmid@markmid-ehf.is
ALHLIÐA
FASTEIGNAVIÐHALD
Smíðavinna · Pípulagnir · Raflagnir
Málningavinna · Múrvinna · Flísalagnir
Hellulagnir · Jarðvinna · Lóðavinna
Ég var dæmdur
fyrir dugnað.
Árni Johnsení viðtali við Sigmund Erni Rúnarsson. – Hringbraut
My bad
Guðni th. Jóhannesson, til körfuboltamannsins Kristófers Acox. – DV
Ó
hætt er að segja að fall bank-
anna og þær efnahags-
hremmingar sem fylgdu
í kjölfar fjármálaáfallsins
hafi komið misjafnlega nið-
ur á íslensku launafólki. Fyrir þá Ís-
lendinga sem völdust til starfa fyr-
ir slitabú gömlu bankanna, hvort
sem um var að ræða slitastjórnir og
eða starfsfólk á plani, hefur banka-
hrunið nefnilega reynst lottóvinn-
ingur. Og hann heldur aðeins áfram
að gefa af sér.
Að undanförnu hefur DV upplýst
um umfangsmikil bónuskerfi sem
eignarhaldsfélög, stofnuð utan um
eignir föllnu bankanna, hafa samþykkt
og opna á þann möguleika að lítill
hópur stjórnenda og lykilstarfsmanna
getið fengið samtals milljarða
króna í bónusgreiðslur á komandi
árum. Í einhverjum tilfelllum gætu
sumir íslenskir stjórnendur, meðal
annars hjá LBI eignarhaldsfélagi
(gamli Landsbankinn), átt í
vændum hundruð milljóna í bónus
á mann takist þeim að hámarka
endurheimtur erlendra kröfuhafa
félagsins. Slíkar bónusgreiðslur eru
ekki einsdæmi hér á landi. Í lok
síðasta árs fékk hópur starfsmanna
eignaumsýslufélagsins ALMC, áður
Straumur-Burðarás fjárfestingabanki,
samtals yfir þrjá milljarða í sinn hlut
í bónus. Meira en helmingurinn féll í
skaut aðeins fimm stjórnenda, þar á
meðal tveggja Íslendinga, sem fengu
hver um sig á bilinu um 300 til 500
milljónir.
Fréttir DV af ævintýralegum
bónus greiðslum sem starfsmenn
þessara eignarhaldsfélaga geta
fengið hafa – skiljanlega – vakið hörð
viðbrögð, bæði hjá almenningi og á
Alþingi, enda er um að ræða fjárhæðir
sem eiga sér enga skírskotun í
íslenskan veruleika. Það er því ekki
óeðlilegt að umræða, einkum út frá
siðferðislegum sjónarmiðum, eigi
sér stað um slíka bónusa til handa
fáum starfsmönnum fyrir það eitt
að sýsla með erlendar eignir kröfu-
hafa. Sú umræða þarf samt að
vera málefnaleg og grundvallast
á staðreyndum. Það hefur svo
sannarlega ekki verið reyndin
á síðustu dögum – ekki síst hjá
stjórmálamönnum sem gefa lítið
fyrir hvað sé rétt og rangt núna þegar
þeir í örvæntingu sinni keppast um
atkvæði almennings í aðdraganda
alþingiskosninga.
Félögin þrjú sem áforma að
greiða ríkulegar bónusgreiðslur
á næstu árum – Kaupþing, LBI
og Glitnir HoldCo – eru hvorki
bankar né fjármálafyrirtæki. Þá
eru þau sömu leiðis ekki slitabú,
gömlu bankarnir luku enda allir
nauðasamningum um síðastliðin
áramót, heldur eignarhaldsfélög
undir forræði kröfuhafa, sem eru
að langstærstum hluta alþjóðlegir
vogunarsjóðir. Hvorki stjórnendur
né starfsfólk hinna nýju endurreistu
viðskiptabanka höfðu aðkomu að
ákvörðun um uppsetningu slíkra
bónuskerfa – og því síður munu
þeir fá nokkurn hlut í þeim mill-
jarða bónusum sem kunna að verða
greiddir út til lyikilstarfsmanna
þessara eignarhaldsfélaga. Það
ætti ekki að vera til of mikils mælst
að jafnvel þingmenn og reyndir
fjölmiðlamenn geri sér grein fyrir
þessum einföldu atriðum.
Í umræðum á Alþingi undanfarna
daga hafa ýmsir sett fram furðulegar
hugmyndir um hvernig megi „taka
á þessum bankabónusum“, sem eru
samt ekki bankabónusar, með því að
beita lagasetningarvaldinu. Léttvæg
atriði eins og að skattlagning þurfi
að vera almenn og skattaandlagið
ákveðið með hlutlægum hætti skipta
engu þegar þingmenn irnir hafa tjáð
skoðanir sínar á þessu máli. Ruglið
náði líklega hámarki þegar þingmaður
Framsóknarflokksins sagðist vilja allt
að 98% skatt – af hverju ekki 99%? –
á slíkar bónusgreiðslur. Fáir hafa
hins vegar vakið máls á því að þeir
Íslendingar sem munu fá bónusa
í sinn hlut þurfa að greiða 46,25%
hátekjuskatt af þeim eins og um sé
að ræða launatekjur. Sumir kynnu að
kalla það ofurskattlagningu.
Þótt þeir séu margir sem hneykslist
á þessum bónusgreiðslum – og það
er svo sannarlega ekki skortur á
slíku fólki eftir fjármálaáfallið – þá
eru takmörk fyrir því hversu langt
löggjafarvaldið getur gengið í því
að hafa afskipti af einkaréttarlegum
samningum fyrirtækja. Í tilfelli
fjármálafyrirtækja, sem sýsla með
innlán almennings, gilda önnur rök
og því mega þau ekki greiða meira
í bónus til starfsmanna en sem
nemur 25% af árslaunum þeirra.
Reynslan hefur enda sýnt að óheftir
kaupaukar í fjármálakerfinu ýta undir
óhóflega áhættusækni til skamms
tíma sem getur endað með skelfingu,
ekki aðeins fyrir bankakerfið
heldur hagkerfið í heild sinni. Þessi
sjónarmið eiga aftur á móti ekkert
við um starfsemi eignarhaldsfélaga
gömlu bankanna.
Hér er ekki ætlunin að mæla
sérstaklega fyrir ofurbónusum en
takist alþingismönnum ætlunarverk
sitt, að því er virðist, um að koma
í veg fyrir þessar bónusgreiðslur
til Íslendinga þá er ljóst að ríkið
kann að verða af meira en milljarði
króna í formi skattgreiðslna. Þess í
stað myndu fjármunirnir skila sér
í auknum endurhemtum erlendra
vogunarsjóða og ríkið fengi ekki
krónu í sinn hlut. Þetta er staðreynd.
Og af umræðunni að dæma virðist
sem svo að stór hluti þjóðarinnar
verði ekki sáttur með neitt nema þá
niðurstöðu. n
Leiðari
Hörður Ægisson
hordur@dv.is
„Ruglið náði líklega
hámarki þegar
þingmaður Framsóknar-
flokksins sagðist vilja allt
að 98% skatt – af hverju
ekki 99%? – á slíkar bón-
usgreiðslur.