Víkurfréttir - 22.12.2003, Blaðsíða 36

VÍKURFRÉTTIR - JÓLABLAÐ II VÍKURFRÉTTIR Á NETINU I www.vf.is I LESTU NÝJUSTU FRÉTTIR DAGLEGA!36
G
le
ð
il
e
g
a
h
á
tí
ð
!
B ók Úlfars Þormóðssonar, Hrapandi jörðfjallar um hvernig sjóræningjar frá Norð-ur-Afríku rændu fólki héðan frá Íslandi,
ferðina suður til heimalanda þeirra og afdrif Ís-
lendinganna sem hneppt voru í ánauð. Í bókinni
er „fylgst með afdrifum nokkurra sögupersóna
sem kippt er út úr íslensku brauðstriti og kastað
inn í óvissu, myrkur og þjáningar,“ segir aftan á
bókinni Hrapandi jörð. Hluti af því fólki sem fyl-
gst er með í gegnum bókina eru Suðurnesja-
menn af Járngerðarstaðaætt í Grindavík. Úlfar
Þormóðsson rithöfundur bjó í Keflavík á árum
áður og honum líður þegar hann kemur á Suð-
urnesin. Úlfar hitti blaðamann Víkurfrétta á sjó-
mannastöðinni Vör í Grindavík og spjallaði um
nýútkomna bók.
„Hin eiginlega vinna við bókina hófst árið 1994, en
frá þeim tíma hef ég einnig skrifað tvær skáldsög-
ur,“ segir Úlfar og vinnan við bókin hefur verið
mikil. „Það má í raun skipta vinnunni við bókina í
þrennt; í fyrsta lagi er það gríðarlegur lestur á heim-
ildum en ritin sem ég hef lesið nálgast hundraðið á
mörgum tungumálum. Í öðru lagi er um söguskoð-
un að ræða þ.e. að fara ofan í íslenska annála og
þjóðarsögu, bæði hér heima og erlendis. Og í þriðja
lagi er það skoðun á landafræði því ég grófst fyrir
um gömul heiti, m.a. í Grindavík.“
Úlfar hefur ferðast mikið í tengslum við rannsókn-
arvinnu við bókina. Hann hefur farið til Alsírs og
Marokkó 1 til 3 á ári frá því 1994. Úlfar er hrifinn
af menningu þessara landa. „Það er allt svo öðruvísi
þarna úti. Tungumálið, jörðin, menningin, trúar-
brögðin, matarvenjurnar, tónlistin og þannig mætti
lengi telja. Allir siðir eru öðruvísi. Þú kemur nánast
án nokkurrar þekkingar sem gagnast þér þegar þú
kemur til þessara landa, nema náttúrulega ef þú hef-
ur lesið þér til,“ segir Úlfar.
Járngerðarstaðafólkið er burðarfólk í bókinni og
fylgst er með því í gegnum alla bókina. „Þetta er
mannkostafólk og vel menntað á þess tíma mæli-
kvarða. Þeim er eiginlega fylgt eftir frá upphafi og
þar til þeim hefur verið gefið frelsi,“ segir Úlfar, en
hvernig komu Suðurnesin út úr þessum ránum?
„Héðan úr Grindavík voru teknar 25 manneskjur.
Mest af þessu fólki var af einni ætt, Járngerðar-
staðaættinni. Blóðtakan var mest þar. Það vill til að
Járngerðarstaðaættin var tiltölulega fjölmenn á
þessum árum. Ættmóðirin og bróðir hennar koma
til baka ári síðar og miðsonur hennar kom til baka
níu árum eftir það. Blóðtakan hér á Suðurnesjum
var því ekki svo mikil. Það voru mun fleiri teknir
fyrir austan og í Vestmannaeyjum.“
Í bókinni kemur fram að sjóræningjarnir áttu erfitt
með að komast að Grindvíkingum og þeim gekk
ekki vel að handsama fólk í þeirri ferð. Úlfar segir
að meginástæðan sé sú að þeir ílentust ekki hér á
Suðurnesjum. „Þeir kunnu ekki á hraunið og það
gerði þeim verulega erfitt fyrir. Það sem kannski
bjargar Suðurnesjamönnum í þessu ráni er að sjó-
ræningjarnir ákveða að ná skipi sem siglir framhjá
Grindavík þegar þeir eru rétt að byrja að ræna. Þeg-
ar þeir sjá skipið eru þeir búnir að taka 25 manns og
stela vörum frá kaupmanninum og ætli þeim hafi
ekki þótt það ágætt morgunverk. Þeir koma um
morguninn og eru trúlega farnir fyrir hádegi,“ segir
Úlfar og telur að annað atvik hafi bjargað Suður-
nesjamönnum frá ránum. ánum. „Landshöfðinginn
kallaði öll skip í höfnum í Keflavík og Hafnarfirði
og lét þau koma inn á seyluna við Álftanes.“
En er eitthvað Grindavíkurblóð í Marokkó og Alsír?
„Já það er ekki spurning í mínum huga. Þegar mað-
ur kemur á stað eins og Salé þá er hann öðruvísi en
allir aðrir staðir í barbaríinu. Þar er fólkið ljósara og
líkara norrænu fólki,“ segir Úlfar.
-fylgst með Járngerðarstaðaættinni úr Grindavík í bókinni Hrapandi jörð.
GRINDVÍSKT BLÓÐ Í
FRAMANDI LÖNDUM
Gle›ilega
hátí›!
„Héðan úr Grindavík voru tekn-
ar 25 manneskjur. Mest af þessu
fólki var af einni ætt, Járngerð-
arstaðaættinni. Blóðtakan var
mest þar.“
Jolablad II - 64 sidur pdf2 20.12.2003 3:25 Page 36