Dagblaðið Vísir - DV - 23.03.2018, Page 68

68 lífsstíll - kynlíf 23. mars 2018
Í
mars á hverju ári stendur
Krabbameinsfélagið fyrir átaki
sem ætlað er að auka árvekni
karlmanna varðandi krabba-
mein, auk þess að safna pening-
um til rannsókna. Mottumars
er jákvætt og skemmtilegt átak,
í ár eru það röndóttu sokkarn-
ir sem eru farnir að prýða fætur
um allan bæ og auðvitað yfir-
varaskeggin sem margir leggja
mikinn metnað í. Krabbamein í
blöðruhálskirtli er á dagskránni
þetta árið, enda er það algeng-
asta krabbamein hjá körlum á
Íslandi. Árlega greinast rúmlega
200 karlar með slík krabbamein
og tölfræðin segir okkur að einn
af hverjum átta íslenskum karl-
mönnum geti búist við þeirri
greiningu á lífsleiðinni.
Mikill árangur hefur náðst í
greiningu og meðferð við blöðru-
hálskrabbameini en í dag eru
90% þeirra sem greinast á lífi
fimm árum síðar – það hlutfall
var aðeins 30% fyrir hálfri öld.
Lykilatriði er að karlmenn þekki
einkennin sem kunna að koma
í ljós á fyrri stigum sjúkdómsins.
Þau eru til dæmis:
n Þvagtregða – bunan kemur seint
og það vantar kraft í hana, dropar
í lok bununnar og erfitt að tæma
þvagblöðruna
n Að pissa oft – til dæmis að vakna
að næturlagi til að pissa
n Blöðrubólga – verkur eða
óþægindi við að pissa
n Blóð í þvagi eða sæði – þó er það
einkenni algengara ef meinið er
góðkynja
Ef krabbameinið hefur náð að
dreifa sér geta einkenni frá öðrum
líffærakerfum komið fram. Til
dæmis:
n Beinverkir í mjöðmum,
mjaðmagrind, hryggsúlu eða lær-
leggjum
n Þreyta
n Slappleiki
n Þyngdartap
Þessar upplýsingar ásamt ýms-
um öðrum fróðleik um krabba-
mein í blöðruhálskirtli er að finna á
heimasíðu átaksins, mottumars.is.
Einn hluti vefsíðunnar fjallar
um það sem hægt er að gera til að
draga úr líkunum á að krabbamein
myndist, en talið er að hægt sé að
koma í veg fyrir 40% krabbameina
með heilbrigðum lífsstíl. Við vitum
öll að það er slæm hugmynd að
reykja, við ættum að passa okkur á
áfengisneyslu og ljósabekkjum, og
að sjálfsögðu er heilbrigt matar-
æði, líkamsþyngd og hreyfing eitt-
hvað sem hjálpar til. En, og haldið
ykkur nú fast, það er ekki minnst
einu orði á tiltekið fyrirbæri sem
rannsóknir hafa sýnt að getur haft
heilmikil áhrif á líkurnar á því að
greinast með krabbamein í blöðru-
hálskirtli – nefnilega SÁÐLÁT!
Sáðlát – já takk!
Já herrar mínir – það má nefnilega
viðhalda góðri heilsu blöðruháls-
kirtilsins með því að hafa sáðlát
reglulega og gildir einu hvort sáð-
látið er framkallað með samför-
um, öðru kynlífi, sjálfsfróun eða
það eigi sér stað í svefni. Í stórri
bandarískri rannsókn á tæplega
30.000 karlmönnum kom í ljós
að þeir sem höfðu sáðlát 21 sinni
í mánuði eða oftar voru 33% ólík-
legri til að greinast með krabba-
mein í blöðruhálskirtli (Leitz-
mann 2004). Áströlsk rannsókn
á 2.338 karlmönnum sýndi mjög
svipaðar niðurstöður. Þar kom í
ljós að þeir sem höfðu sáðlát 4,6–7
sinnum í viku voru 36% ólíklegri til
að greinast með meinið fyrir sjö-
tugt (Giles 2003).
Reglulegt sáðlát er líka mikilvæg
vörn gegn öðrum vandamálum í
blöðruhálskirtli eins og góðkynja
stækkun og sýkingum. Kirtillinn
sjálfur myndar vökva sem er partur
af sæðisvökvanum sem kemur út
við sáðlát. Vökvinn er sérhannaður
til að flytja sáðfrumur og næra þær.
Ef sæðisvökvinn lendir í leggöng-
um á vökvinn úr blöðruhálskirtl-
inum líka þátt í að hlutleysa súrt
umhverfi legganganna og auka
með því líkur á getnaði. Þegar vökvi
tæmist úr blöðruhálskirtlinum við
sáðlát skolast skaðleg efni út úr lík-
amanum.
Gott ráð
Fyrir utan að fá það 21 sinni í
mánuði AÐ LÁGMARKI er hægt
að gera enn þá betur með því að
stunda reglulegt nudd á blöðru-
hálskirtlinum. Hann er nefnilega
einstaklega kynnæmur og get-
ur aukið á nautnina og framkall-
að djúpa og slakandi fullnægingu.
Það er ekkert sérstaklega auðvelt
að nudda eigin blöðruhálskirtil,
en til eru titrarar og leikföng sér-
staklega ætluð til þess. Skemmti-
legast er þó líklega að fá einhvern
til hjálpar – kynlífsfélaga sem kann
til verka og hefur kynnt sér tækn-
ina. n
Góða skemmtun strákar!
Ragnheiður Eiríksdóttir
er hjúkrunarfræðingur og
kynlífsráðgjafi hjá Áfalla- og
sálfræðimiðstöðinni Hamraborg 11
www.raggaeiriks.com
raggaeiriks@asm.is
Sáðlát
já takk!
Nokkrir punktar um
nudd á blöðruhálskirtli
Besta aðgengið að kirtlinum er gegnum endaþarm
n Notið smokk eða hanska á fingur ef þið viljið viðhafa ítrasta hreinlæti
n Ef fingri eða fingrum er rennt inn í endaþarm finnst kirtillinn á framveggnum um 5
sentimetrum ofar en innri hringvöðvinn
n Notið sleipiefni og byrjið með einum fingri eða einhverju álíka mjóu
n Leyfið viðtakanda að slaka á og minnið hann á að anda (það þarf oft)
n Notið hægar og djúpar strokur, prófið ykkur áfram, finnið út hvað virkar
n Notið hina höndina til að örva blöðruhálskirtilinn utan frá gegnum spöngina (svæðið
milli pungs og endaþarms)
Reglulegt sáðlát mikilvæg vörn gegn vandamálum í blöðruhálskirtli
Ragnheiður Eiríksdóttir
skrifar
Ef krabbameinið
hefur náð að dreifa
sér geta einkenni frá
öðrum líffærakerf-
um komið fram.