Morgunblaðið - 03.01.2018, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 2018
Bíldshöfða 16, 110 Reykjavík 414 84 00 www.martex.is
Þýska merkið Greiff framleiðir
hágæða fatnað með áherslur á
nútíma hönnun, þægindi og
fjölbreytt vöruúrval.
Góð þjónusta
byrjar með
flottum fatnaði.
STARFSMANNAFATNAÐUR
FYRIR HÓTEL
OG VEITINGAHÚS.
Milli jóla og nýárs voru fyrst á Eg-
ilsstöðum og Hveragerði teknar í
notkun hlöður fyrir rafbíla og er
það samstarf Orku náttúrunnar og
N1. Þessi tækni er komin upp við
margar stöðvar fyrirtæksins úti á
landi en stefnan er sú að hlöður
verði komnar með reglulegu milli-
bili við allan hringveginn fyrir
páska á þessu ári. Hlöður þessar
eru nú orðnar 25 talsins, en þær
fyrstu voru settar upp árið 2014.
Ellefu voru tengdar og komið í
brúk á nýliðnu ári.
„Við hjá N1 munum fylgja þess-
ari þróun eftir. Í dag fara 80% af
öllum hleðslum á raf- og hybrid-
bílana fram við heimili fólks og
vinnustaði. En við ætlum að vera
leiðandi og höfum sett upp hlöður
við stöðvarnar okkar, til dæmis í
Borgarnesi, Staðarskála og
Blönduósi og þeim verður fjölgað á
komandi árum þannig að við-
skiptavinir okkar geti farið hring-
inn umhverfis landið og raunar
mun víða á bílum sem nota raf-
magn sem orkugjafa. Framtíðin er
líka sú að fyrir utan almennar
verslanir verða hlöður og það höf-
um við í huga við kaup okkar á
Festi. Allt er þetta hluti af þróun
og ef fyrirtæki taka ekki þátt í þró-
un og nýjungum tapa þau leiknum,
eins og mörg dæmi úr viðskipta-
sögunni eru um,“ segir Eggert.
Hlöður við allan hringveginn
ÆLTA AÐ VERA LEIÐANDI Í RAFBÍLAVÆÐINGUNNI Á ÍSLANDI
Orka Rafhleðslustöðvar fyrir bíla hafa verið settar upp við margar af stöðvum N1
hringinn í kringum landið, enda vilja stjórnendur félagsins vera leiðandi í þróuninni.
VIÐTAL
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Verulegar breytingar eiga sér nú
stað á eldsneytismarkaði, sem olíufé-
lögin þurfa að bregðast við. Bílar í
dag eru sparneytnari en áður og nýir
orkugjafar ryðja sér til rúms. Egg-
ert Þór Kristófersson, forstjóri N1,
segir að eftir samtöl sín við bíla-
framleiðendur sé trú sín að hybrid-
bílar verði ráðandi á Íslandi í fram-
tíðinni; það er ökutæki sem ganga
fyrir rafmagni til dæmis í innanbæj-
arakstri en á bensíni á lengri leiðum
utanbæjar eða við íslenskar að-
stæður til dæmis í kulda og snjó.
Hverfisstöðvar leggjast af
„Í starfsemi N1 hefur fjölgun
ferðamanna leitt af sér að sala á elds-
neyti úti á landi er orðin mun stærri
póstur í starfsemi fyrirtækisins en
áður var. Lengi var reglan sú að 70%
af eldsneytissölu fyrirtækisins voru í
þéttbýlinu en í dag er þetta hlutfall
komið niður í 55%. Landsbyggðin
verður því mjög þýðingarmikil í við-
skiptamódeli N1 sem byggist á sögu
fyrirrennara okkar. Viðskipti úti á
landi hafa alltaf skapað styrk okkar,“
segir Eggert og heldur áfram:
„Á höfuðborgarsvæðinu sjáum við
fyrir okkur að þjónustustöðvum
fækki og þær sem eru inni í íbúða-
hverfum, eins og eru til dæmis við
Ægisíðu og Stóragerði í Reykjavík,
leggist af. Áfram verða stórar stöðv-
ar við helstu stofnbrautir og þær
þurfa líka að vera fjölfarnar svo
rekstur beri sig, því að koma upp
stöð með öllu sem því fylgir er fjár-
festing til tuttugu ára og pakki upp á
500 til 700 milljónir króna.“
Dísel í vanda
Ýmsar sviðsmyndir af notkun
jarðefnaeldsneytis á komandi árum
hafa verið dregnar upp. Fyrir nokkr-
um árum var mjög veðjað á dísel-
knúna bíla, enda menguðu þeir
minna en til dæmis bensínbílar. Eftir
því sem þekkingin er meiri og
tækninni fleygir fram hafa önnur
sjónarmið orðið ofan á.
„Díselbílar eiga erfiðara upp-
dráttar nú áður. Blekkingar stjórn-
enda Wolksvagen í Þýskalandi að
segja bílana menga mun minna en
raunin var eins og afhjúpað var fyrir
nokkrum árum hafa dregið dilk á
eftir sér og áhrifanna gætir enn.
Bensínvélar eru sparneytnari en áð-
ur og þar með verður salan per bíl
og kílómetra minni, en á meðan
ferðamönnum fjölgar verður hins
vegar áfram meiri sala,“ segir Egg-
ert.
Til vitnis um þessa fjölgun nefnir
hann að sumarið 2010 hafi um 2.000
bílar á dag komið á N1-stöðina í Vík í
Mýrdal. Nú sé þessi bílafjöldi að
koma daglega í október. Þá verði að
taka með í breytuna að áfram sé
gert ráð fyrir mikilli fjölgun er-
lendra ferðamanna sem til landsins
koma. Á nýliðnu ári hafi þeir verið
tæplega tvær milljónir og á árinu
2018 sé gert ráð fyrir 20% fjölgun
þeirra.
Einkabíllinn mengar lítið
Umhverfisáhrif vegna notkunar
jarðefnaeldsneytis í dag eru mest
frá flugvélum og svo skipum, litlum
sem stórum. Um sjávarútveginn
gildir að aflvélarnar í dag eru spar-
neytnari en áður, en verða að mestu
áfram knúnar skipadíselolíu, sam-
anber mikla endurnýjun í togara-
flotanum á síðustu mánuðum. Notk-
un á rafmagni í skipum muni efalítið
aukast, en sú orka mun seint duga til
þess að knýja t.d. vélar flutninga-
skipa eða uppsjávarskipin þegar
trollin, með kannski hundruðum
tonna af loðnu, eru dregin um borð.
„Af öllu eldsneyti sem íslensku ol-
íufélögin selja fer mest í flugið og á
skipin. Eldsneyti á bíla er ekki nema
25-30% af heildarmagninu og einka-
bíllinn skapar ekki nema 3-5% af
þeirri mengun sem við viljum öll
draga úr. Mestum árangri þar náum
við sennilega með endurheimt vot-
lendis og nýrri tækni sem draga
myndi úr útblæstri í flugi, sigl-
ingum, frá stóriðjunni auk margra
annarra aðgerða. Einkabíllinn verð-
ur áfram ráðandi á Íslandi, skipulag,
aðstæður og veðrátta ráða því. Að
miða samgöngurnar við borgarlínu,
hjólreiðar eða að fólk fari erinda
sinna gangandi gengur ekki upp
nema allir búi þá í blokkum í 101
Reykjavík. Í frjálsu samfélagi lætur
fólk heldur engan segja sér fyrir
verkum um samgöngur; hvort það
eigi að hjóla, taka strætó eða nota
einkabílinn eins og flestir munu
áfram gera.“
N1 verður allt
öðruvísi fyrirtæki
Starfsemi stórra markaðsdrifinna
fyrirtækja eins og N1 er í sífelldri
þróun, segir Eggert Þór Krist-
ófersson. Fyrirtækið er nú á tíma-
mótum með kaupunum á Festi, sem
rekur meðal annars verslanir Krón-
unnar. Samkeppnisyfirvöld séu nú
að yfirfara þau viðskipti og verði þau
samþykkt mun N1 væntanlega taka
við keflinu um mitt þetta ár.
„N1 verður allt öðruvísi fyrirtæki
eftir fimm til tíu ár en það er nú.
Eldsneytissala verður minni hluti af
okkar starfsemi en annað kemur í
staðinn. Þjónustustöðvarnar verða í
ríkari mæli almennar verslanir með
til dæmis tilbúnum mat. Þar munu
áherslur Krónunnar koma sterkar
inn og einnig höfum við starfsemi Q8
í Svíþjóð, sem er ekki ósvipað fyrir-
tæki og N1, til hliðsjónar,“ segir
Eggert og bætir við að lokum:
„Allt þetta tengist svo því hvað
ferðaþjónustan skiptir orðið miklu
máli fyrir starfsemi fyrirtækja eins
og okkar og þar er landsbyggðin sér-
stakur styrkur okkar. Aðstæðum úti
á landi þarf pólitíkin þó sérstaklega
að mæta. Í dag er N1 að innheimta
fyrir ríkissjóð ýmis gjöld af elds-
neyti, eyrnamerkt samgöngumálum,
sem nema alls 16 til 17 milljörðum
króna á ári en aðeins lítill hluti af því
skilar sér á réttan stað. En nú virðist
mér vera samhljómur í því að setja
þurfi meira fé í úrbætur á vegunum
svo þeir sinni kröfum samfélags sem
á svo mikið undir góðum og greiðum
samgöngum.“
Eldsneytissalan færist út á land
 Breytingar í sölu hjá N1  Sparneytnari bílar og hybrid eru í sókn  Fjölgun ferðamanna hefur
breytt markaðinum  Segir einkabíllinn ekki menga mikið og verða áfram ráðandi í samgöngum
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Forstjórinn Enginn lætur segja sér hvort eigi að hjóla, taka strætó eða taka
einkabílinn eins og flestir munu áfram gera, segir Eggert Þór Kristófersson.
Miklabraut Um 60% af allri eldneytissölu er á höfuðborgarsvæðinu.