Morgunblaðið - 25.01.2018, Blaðsíða 26

26 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR 2018
Rafport ehf • Auðbrekka 9-11 • 200 Kópavogur • Sími 580 1900 • rafport@rafport.is
Með free@home hefur aldrei verið auðveldara og
hagstæðara að stjórna heimilinu, sumarbústaðnum
eða fyrirtækinu.
Ertu að byggja, breyta eða bæta?
Endilega kynntu
þér málið.
Snjalllausnir – nútíma raflögn
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Sigurður Ingi Jóhannsson, sam-
göngu- og sveitarstjórnarráðherra,
segir engar umræður um framlag
ríkisins til borgarlínu hafa farið
fram. Málið sé ekki komið svo langt.
Því hafi ranglega verið haldið
fram að rætt hafi verið um prósentu-
tölur í einstaka sveitarfélögum á
höfuðborgarsvæðinu. „Menn eru
komnir svolítið fram úr sér í um-
ræðunni,“ segir Sigurður Ingi.
„Samgönguráðuneytið og Vega-
gerðin tóku í fyrra sæti í undirbún-
ingshópum með sveitarfélögunum.
Þetta var gert með tveimur fyrir-
vörum. Annars vegar þyrfti að skoða
samgöngur á stofnbrautum heild-
stætt í þessum undirbúningi en ekki
aðeins borgarlínuna. Hins vegar að
engin fjárskuldbinding væri fólgin í
þessari aðkomu.“
Eiga eftir að ræða fjármögnun
Sigurður Ingi segir engar tölur
hafa verið settar á blað.
„Síðan hefur það gerst að í
stjórnarsáttmála [nýrrar ríkis-
stjórnar] segir að við ætlum að
styðja við borgarlínu. Við höfum átt
samtal við borgarstjóra um borgar-
línuna. Fulltrúar sveitarfélaganna á
höfuðborgarsvæðinu eru auðvitað
upphafsmenn þessarar hugmyndar.
Allar frekari viðræður eru eftir, þar
með talið um fjármögnun.“
Spurður hvort sveitarfélögin, og
þá einkum Reykjavík, geti gengið að
því vísu að fá tugi milljarða frá ríkinu
á næstu 10-15 árum vegna borgar-
línu vísar Sigurð-
ur Ingi aftur í
stjórnarsáttmál-
ann.
„Við eigum
þetta samtal eftir
við sveitarfélögin
á höfuðborgar-
svæðinu,“ segir
Sigurður Ingi.
„Mín afstaða er
að óraunhæft sé
að ríkið borgi þetta að öllu leyti. Það
er mikilvægt að ríkisvaldið og
sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu
haldi áfram að þróa samtal um sam-
göngur og almenningssamgöngur.
Þar með talið um aðkomu ríkisins að
fjármögnun á þessu verkefni,“ segir
Sigurður Ingi um stöðu málsins.
Tilbúinn að skoða alla þætti
Haft var eftir Eyjólfi Árna Rafns-
syni, ráðgjafa sveitarfélaganna
vegna borgarlínu, í Morgunblaðinu í
gær að rætt hefði verið um að nota
eigið fé, lántöku, aðkomu langtíma-
fjárfesta, þar með talið lífeyrissjóða,
við fjármögnun verkefnisins.
Sigurður Ingi segir aðspurður að
ýmsar leiðir komi til greina í þessu
samhengi. „Ég er opinn fyrir að
skoða alla þætti,“ segir hann.
Fram kom í Morgunblaðinu í júní
sl. að miðað var við að borgarlínan
yrði alls 57 kílómetrar og kostaði 63-
70 milljarða. Haft var eftir Lilju G.
Karlsdóttur samgönguverkfræðingi
að 1. áfangi yrði um 20 km. Fram-
kvæmdir gætu jafnvel hafist 2020.
Miðað við kostnað á km mun sá
áfangi kosta 22-23 milljarða.
Með fyrirvara
um borgarlínu
 Samgönguráðherra segir ekkert hafa
verið rætt um þátttöku ríkis í kostnaði
Sigurður Ingi
Jóhannsson
Langur vegur er frá því að mat hæf-
isnefndar á dómurum sé óskeikult,
líkt og gengið hefur verið út frá í allri
umræðu um Landsréttarmálið. Þetta
kom fram í máli Hauks Arnar Birg-
issonar hæstaréttarlögmanns á há-
degisfundi lagadeildar Háskólans í
Reykjavík um skipan dómara sem
fram fór í gær.
Haukur benti á að ráðherra bæri
ábyrgð á stjórnarathöfnum og undir
það félli skipan dómara. Því væri eðli-
legt að hann tæki slíkar ákvarðanir.
Sagði hann að á Norðurlöndunum
væri alls staðar gert ráð fyrir því að
ábyrgðin á skipan dómara væri hjá
þeim sem sækti umboð sitt til kjós-
enda.
Einnig hélt erindi Jakob R. Möller,
hæstaréttarlögmaður og formaður
hæfisnefndarinnar, en fundurinn var
mjög vel sóttur.
Upp um þrjú sæti með lítils
háttar breytingu forsendna
Haukur sagði í erindi sínu að frá-
leitt væri að ganga út frá því að mat
hæfisnefndarinnar væri óskeikult.
Vísaði hann sérstaklega til Excel-
skjals nefndarinnar sem notað var til
grófflokkunar umsækjenda og benti
á að þar hefðu t.a.m. allir fengið fullt
hús stiga fyrir almenna starfshæfni,
samningu dóma og stjórnun þing-
halda. Sú niðurstaða væri fráleit því
ekki hefðu allir umsækjendur sinnt
dómarastörfum.
Varpaði Haukur skjali nefnd-
arinnar upp á skjávarpa á fundinum
og sýndi síðan hvaða afleiðingar það
gæti haft ef forsendum væri breytt
lítillega, þar sem munur á milli sumra
sæta í mati nefndarinnar væri mjög
lítill. Í einu sýnidæmi Hauks Arnar
færðist umsækjandi í 16. sæti í það
13.
Haukur lagði að lokum til að hæf-
isnefndin legði til nokkra einstaklinga
sem uppfylltu hæfnisskilyrði, sem
mættu vera nokkuð ströng, sem ráð-
herra gæti valið úr, með hliðstæðum
hætti og þekkt væri t.d. í Noregi og
Svíþjóð. Ráðherra þyrfti svo ávallt að
bera val sitt undir Alþingi.
Ráðherra geri dómurum
upp annarlegar hvatir
Jakob kvað í erindi sínu að dóms-
málaráðherrar hefðu ekki til þessa
sýnt fram á að þeim væri treystandi
til að fara með skipunarvald þegar
kæmi að dómaraembættum. Tvær
leiðir væru færar í þessum efnum,
leið fortíðar þar sem skipunarvald
væri hjá framkvæmdavaldinu og
dómarar skipaðir af pólitískum
ástæðum eða að lögð væri áhersla á
málefnaleg sjónarmið og að hæfasti
umsækjandinn yrði fyrir valinu.
Gagnrýndi Jakob Sigríði Andersen
dómsmálaráðherra fyrir að hafa lýst
því yfir að hún væri ósammála nið-
urstöðu Hæstaréttar um að hún hefði
ekki uppfyllt rannsóknarskyldu
stjórnsýslulaga við skipan dómara við
Landsrétt.
Sagðist hann ekki vita til þess að
lögfræðingar hefðu lýst því op-
inberlega yfir að þeir væru Hæsta-
rétti ósammála þó að þeir væru
óánægðir með niðurstöðuna. Nauð-
synlegt væri að halda réttinum við
efnið með hvassri fræðilegri gagn-
rýni, en annað væri að gera honum
upp annarlegar hvatir.
horturjg@mbl.is
„Fráleitt að mat hæfis-
nefndar sé óskeikult“
 Tekist á um Landsdómsmálið í Háskólanum í Reykjavík
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Rökræður Jakob R. Möller, hæstaréttarlögmaður og formaður hæf-
isnefndar um dómarastörf, og Haukur Örn Birgisson hæstaréttarlögmaður.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Haraldur Sverrisson, bæjarstjóri
Mosfellsbæjar, segir ekki sann-
gjarnt að taka framlag úr Jöfnunar-
sjóði sveitar-
félaga með í
útreikningum á
skatttekjum af
íbúum sérstak-
lega þegar fram-
lög vegna mál-
efna fólks með
fötlun eru þar á
meðal. Það gefi
ranglega til
kynna að skatt-
tekjur séu mestar
af hverjum íbúa í Mosfellsbæ. Það
gefi ekki rétta mynd að leggja saman
framlag jöfnunarsjóðs og skatta sem
eru innheimtir beint af íbúunum.
Tilefnið er umfjöllun í Morgun-
blaðinu í gær um útreikninga Sam-
taka iðnaðarins á skatttekjum
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
af útsvarstekjum, fasteignagjöldum
og framlagi úr jöfnunarsjóði.
Borgarstjóri tjáir sig ekki
Skrifstofa borgarstjóra gerði at-
hugasemdir við umfjöllunina. Að-
stoðarmaður Dags B. Eggertssonar
svaraði hins vegar ekki beiðni um
viðtal við borgarstjóra.
Jafnframt bentu útreikningar SI
til að skatttekjur af íbúa í Mos-
fellsbæ hefðu verið 734 þúsund 2016,
þær hæstu á höfuðborgarsvæðinu.
„Þarna eru lagðar saman annars
vegar beinar skatttekjur sveitar-
félaganna í formi útsvars og fast-
eignagjalda, sem sveitarfélagið
ákveður og leggur á íbúa, og hins
vegar tekjur sem koma beint í gegn-
um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga.
Þetta tel ég villandi. Bornar eru sam-
an tekjur nú og fyrir 10 árum. Við
framlög úr Jöfnunarsjóði sveitarfé-
laga hafa bæst við tekjur vegna yf-
irfærslu á málefnum fatlaðs fólks til
sveitarfélaga sem voru ekki í grunn-
inum 2007. Það eru í sumum tilvikum
verulegar tekjur. Um er að ræða til-
færslu skatttekna frá ríkinu sem eru
í hlutfalli við þyngd málaflokksins
hjá hverju sveitarfélagi. Þær fara því
inn og út úr bæjarsjóði,“ segir Har-
aldur sem telur framlagið óvenjuhátt
í Mosfellsbæ. Það sé vegna þess að í
bænum séu rekin heimili fyrir fólk
með fötlun. Til dæmis fái Skála-
túnsheimilið árlega um 550 milljónir
en það er heimili á landsvísu.
Standi undir starfseminni
„Málaflokkurinn er svona stór í
Mosfellsbæ vegna þjónustustofnana
sem sumar hafa starfað hér síðan um
1950. Framlaginu er að ætlað að
standa undir þessari starfsemi.
Þessir fjármunir stækka reikninginn
og renna beint til starfsemi þessara
heimila. Ef útsvar og fasteignagjöld
eru lögð saman er Mosfellsbær með
lægstar skatttekjur af íbúa, eða 583
þúsund. Það er réttari samanburður.
Í Mosfellsbæ er ekki lagt á hámarks
útsvar og nú annað árið í röð hafa
álagningarhlutföll fasteignagjalda
verið lækkuð,“ segir Haraldur.
Ósanngjarnt að taka
jöfnunarframlag með
 Bæjarstjóri Mosfellsbæjar segir beina skatta vera lægri
Skatttekjur af íbúa með/án jöfnunargjalds*
Árið 2016, þús. kr. á verðlagi 2017
750
700
650
600
550
500
Án jöfnunargjalds Með jöfnunargjaldi
Garðabær Hafnarfjörður Kópavogur Mosfellsbær Reykjavík Seltjarnarnes
714
645
687
618
657
626
734
581
699
644 654
620
*Framlag úr jöfnunarsjóði
Heimild: reiknað út frá
gögnum frá SI
Haraldur
Sverrisson
„Jarðvísindin eru þess eðlis að við
erum ekki komin á sama stað og
t.d. veðurfræðin, við getum illa
spáð með samskonar nákvæmni um
það hvað gerist næst, en við fylgj-
umst grannt með,“ segir Kristín
Jónsdóttir, hópstjóri náttúruváreft-
irlits Veðurstofu Íslands, en hún
kynnti starfsemi eftirlitsins í Nátt-
úrustofu Kópavogs í gær.
Kristín segir að það sé sólar-
hringsvakt hjá eftirlitinu og þau
safni gögnum, fylgist með vísinda-
rannsóknum ásamt því að halda
reglulega fundi með almannavörn-
um og háskólunum.
„Það er líka afar dýrmætt að fá
ábendingar frá almenningi, eins og
t.d. um lykt og útlitsbreytingar á
jöklum. Nú erum
við helst að fylgj-
ast með Öræfa-
jökli, en í honum
hafa mælst
skjálftar og það
hefur myndast
svokallaður ís-
ketill í jöklinum,
sem bráðnar neð-
an frá vegna
jarðhita og sígur aðeins niður þar
sem vatn er minna að eðlisumfangi
en ís. En undanfarnar sex vikur
hafa samt verið tiltölulega rólegar
og ísketillinn hefur ekki tekið mikl-
um breytingum. En það er erfitt að
segja til um hvað gerist næst og
hvenær.“ ernayr@mbl.is
Kristín Jónsdóttir
Öræfajökull rólegri að undanförnu