Morgunblaðið - 13.02.2018, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. FEBRÚAR 2018
Ný vefverslun: www.donna.is
Erum nú á Facebook: donna ehf Sími 555 3100 www.donna.is
„Veist þúað skilgreining
á sótthitabreytist eftir aldri?
Thermoscaneyrnahita-
mælirinnminnveit það.“
Braun Thermoscan
eyrnahitamælar fást í öllum
lyfjaverslunum
ThermoScan® 7
VISTVÆNAR
BARNAVÖRUR
Kíktu á netverslun okkar
bambus.is
Borgartún 3, sími 847 1660, www.bambus.is, bambus@bambus.is
bambus.is bambus.is • Opið mánudaga og fimmtudaga frá kl. 10-14
Umsækjendurnir Ástráður Har-
aldsson, Eiríkur Jónsson, Jóhannes
Rúnar Jóhannsson og Jón Hös-
kuldsson voru ekki á lista Sigríðar
Á. Andersen dómsmálaráðherra
þegar hún gerði tillögu við þingið um
dómara. Alls sóttu 37 um embættin
15 og voru 33 metnir hæfir.
Dómarar voru meðmælendur
Umsækjandi við Landsrétt gat til-
nefnt tvo meðmælendur. Björn L.
Bergsson og Bryndís Hlöðversdóttir
mæltu með Ástráði, Viðar Már
Matthíasson og Jóhannes Karl
Sveinsson mæltu með Eiríki Jóns-
syni, Stefán Már Stefánsson og
Othar Örn Petersen mæltu með Jó-
hannesi Sigurðssyni og Benedikt
Bogason og Kristinn Halldórsson
með Jóni Höskuldssyni.
Viðar Már og Benedikt eru dóm-
arar við Hæstarétt. Fram hefur
komið að Eiríkur og Jón kröfðust
bóta frá ríkinu í kjölfar dóma
Hæstaréttar númer 591 og 592/2017
í málum Ástráðs og Jóhannesar.
Gætu talist vanhæfir
Vegna meðmæla gætu hæstarétt-
ardómararnir Viðar Már og Bene-
dikt því hugsanlega talist vanhæfir í
málum Eiríks og Jóns kæmi málið á
annað borð til kasta Hæstaréttar.
Þá má rifja upp að Stefán Már
kom inn sem dómari við Hæstarétt í
áðurnefndum málum, 591 og 592/
2017. Hafði hann þá sem fyrr segir
mælt með Jóhannesi Sigurðssyni
vegna umsóknar um stöðu dómara
við Landsrétt. Stefán Már hefur set-
ið í réttarfarsnefnd frá 2012.
Hætti í nefndinni fyrir valið
Stefán Már hætti sem aðalmaður í
valnefnd um dómara 25. janúar
2017. Rúmum mánuði síðar, eða 2.
mars, óskaði ráðherra eftir því að
nefndin legði mat á umsækjendur
um embætti dómara við Landsrétt.
Sem áður segir lýsti eftirmaður
Stefáns Más í nefndinni, Kristín
Benediktsdóttir, sig vanhæfa þegar
dómarar við Landsrétt voru valdir.
Við þetta má bæta að Benedikt
Bogason var ritari og starfsmaður
réttarfarsnefndar 1997-2017, sam-
kvæmt vef Hæstaréttar. Benedikt
hefur setið í nefndinni frá 2017.
Við þennan samanburð er horft til
núverandi skipunar Hæstaréttar.
Nefna má að Eiríkur Tómasson var
dómari við Hæstarétt en hann var
formaður réttarfarsnefndar 2012-17.
Hjördís Björk Hákonardóttir hefur
líka verið hæstaréttardómari en hún
sat sömu ár með Eiríki í nefndinni.
Bendir samantektin til að störf
dómara í nefndum geti skarast.
Sex af átta veittu meðmæli
Fram kom í Morgunblaðinu á
laugardaginn var að sex af átta dóm-
urum við Hæstarétt veittu meðmæli
með umsækjendum um stöðu dóm-
ara við Landsrétt. Sem áður segir
veittu Benedikt Bogason, Greta
Baldursdóttir og Viðar Már Matt-
híasson meðmæli. Flest meðmælin,
eða fimm, veitti Helgi I. Jónsson.
Hann mælti með Arnfríði Einars-
dóttur, Jónasi Jóhannssyni, Ragn-
heiði Bragadóttur, Ragnheiði Harð-
ardóttur og Söndru Baldvinsdóttur.
Næstur kom Markús Sigurbjörns-
son með fern meðmæli. Hann mælti
með Aðalsteini E. Jónassyni, Ás-
mundi Helgasyni, Ingveldi Einars-
dóttur og Jóni Finnbjörnssyni. Á vef
Hæstaréttar er Ingveldur sögð sett-
ur dómari við Hæstarétt.
Þá mælti Karl Axelsson með Aðal-
steini E. Jónassyni. Þorgeir Örlygs-
son, forseti Hæstaréttar, og Ólafur
Börkur Þorvaldsson hæstaréttar-
dómari veittu hins vegar ekki með-
mæli vegna Landsréttar.
Mæltu með hæstaréttardómara
Má til upprifjunar geta þess að
Gunnlaugur Claessen, Stefán Már
Stefánsson, Óskar Sigurðsson, Páll
Þórhallsson og Símon Sigvaldason
mæltu með Karli sem dómara við
Hæstarétt haustið 2015. Var hann
svo skipaður dómari. Karl dæmdi
ekki í málum Ástráðs og Jóhanns.
Þá má geta þess að þegar lög um
breytingar á dómstólum (45/2010)
voru til meðferðar á Alþingi fékk
meirihluti allsherjarnefndar á sinn
fund þau Bryndísi Helgadóttur og
Ásu Ólafsdóttur frá dómsmála- og
mannréttindaráðuneyti, Benedikt
Bogason frá dómstólaráði, Ingveldi
Einarsdóttur frá Dómarafélagi Ís-
lands og Margréti Steinarsdóttur og
Kolbrúnu Birnu Árdal frá Mannrétt-
indaskrifstofu Íslands.
Ása hefur setið í réttarfarsnefnd
frá 2012 og um aðkomu Benedikts að
málum hefur þegar verið fjallað.
Ingveldur er nú við Hæstarétt.
Fjallað var um reynsluna af nú-
verandi fyrirkomulagi við val á dóm-
urum í frumvarpi um breytingar á
dómstólalögum sem lagt var fram á
löggjafarþingi 2015-2016.
„Þótt hið nýja fyrirkomulag hafi
að meginstefnu reynst vel er ljóst að
með því hefur ekki náðst það mark-
mið að skapa nægilegt traust eða
sátt um þær reglur sem gilda um
skipun dómara hér á landi. Í því
sambandi hefur einkum verið bent á
og gagnrýnt að með því að dóm-
nefndin setji einn umsækjanda öðr-
um framar í umsögn sinni, líkt og
hún hefur heimild til, sé ákvörð-
unarvald um skipun dómara í raun á
hendi nefndarinnar og þar með
stjórnvaldi sem hvorki ber ábyrgð
gagnvart Alþingi né öðrum hand-
höfum ríkisvalds,“ sagði þar m.a.
Var lagt til að „raunverulegt vald
til ákvörðunar um skipun í embætti
dómara liggi ekki hjá dómnefndinni
heldur hjá ráðherra“.
Dómaranefndirnar hafa skarast
 Dæmi eru um að sama fólk hafi setið í valnefnd um dómara og nefnd sem metur aðferðir við valið
 Einn þeirra sem mátu aðferðirnar dæmdi í máli eins umsækjenda sem valnefndin hafði áður valið
Dómnefnd um hæfni dómara Dómarar í Hæstarétti
í málum 591 og 592/2017
Þorgeir Örlygsson, Hólmfríður Grímsdótt-
ir, Ingibjörg Benediktsdóttir, Kristinn
Bjarnason og Stefán Már Stefánsson.
Dómarar við Hæstarétt
Benedikt Bogason, Greta Baldursdóttir,
Helgi Ingólfur Jónsson, Karl Axelsson,
arkús Sigurbjörnsson, Ólafur BörkurM
dsson, Viðar Már Matthíasson og lÞorva
Þorgeir Örlygsson.
Réttarfarsnefnd
Frá 1. mars 2017: Sigurður Tómas
Magnússon aður, prófessor við HR, form
við Landsrétt frá 2018,við skipun, dómari
Ása Ólafsdóttir ent við lagadeild HÍ,, dós
Benedikt Bogason ómari við Hæstarétt , d
Íslands, Ragnheiður Harðardóttir,
ómari við héraðsdóm Reykjavíkur viðd
un, dómari við Landsrétt frá 2018, ogskip
Stefán Már Stefánsson, prófessor við
lagadeild HÍ.
Frá 2012 til 2017: ur TómassonEirík ,
starétt Íslands,þáverandi dómari við Hæ
formaður, Ása Ólafsdóttir, dósent við
lagadeild HÍ, ákonardótt-Hjördís Björk H
ir, fv. dómari við Hæstarétt Íslands, Ragn-
heiður Harðardóttir, þáverandi dómari
við héraðsdóm Reykjavíkur, og Stefán
Már Stefánsson, prófessor við HÍ.
Breytingar
á nefndinni:
2017: 25.1. Kristín Bene-
diktsdóttir*1 (2020, að-
alm. Kemur f. Stefán Má).
7. 3. Valtýr Sigurðsson*1
(2020, aðalm. Kemur f.
Kristínu Benediktsd.).
23.8. Óskar*4 endursk.
aðalm. (2022) og Guðrún
Björk endursk. varam.
2016: 19.1. Ragnhildur
Helgadóttir*3 (2019, að-
alm. Kemur f. Pál Þórhalls-
son), 19.10. Ragnheiður
Harðardóttir*2 (2021,
varam. Kemur f. Allan
Vagn) og Halldór Hall-
dórsson*2, varam. Kemur
f. Ragnheiði Harðard.
2015: 22.7. Stefán Már
Stefánsson*1 (2020
endursk. aðalm.) og
Kristín Benediktsdóttir*1
(varam. Kemur f. Sigríði
J. Friðjónsd.). 9.9. Greta
Baldursdóttir (2018,
varam. Kemur f. Ingibjörgu
Benediktsd.).
2014: 22.7. Páll Þórhalls-
son*3 (2019, aðalm. Kemur
f. Guðrúnu Agnarsd.) og
Ingibjörg Pálmadóttir*3
varam. Kemur f. Eirík
Rögnvaldsson.
2013: 22.7. Gunnlaugur
Claessen, form.*1 (2018,
kemur f. Eirík Tómasson)
og Ingibjörg Benedikts-
dóttir*1, varam. Kemur f.
Garðar Gíslason.
2012: 31.7. Óskar Sig-
urðsson*4 (2017, aðalm.
Kemur f. Brynjar Níelsson
og Guðrún Björk Bjarna-
dóttir*4, varam. Kemur f.
Katrínu Helgu Hallgrímsd.
2011: 22.7. Allan Vagn
Magnússon*2 (2016,
endursk. aðalm.) og
Ragnheiður Harðardótt-
ir*2, varam. Kemur f. Gretu
Baldursd. 22.8. Eiríkur
Tómasson, form.*1 (2013),
Kemur f. Pál Hreinsson.
22. júlí 2010: Aðalmenn:
Páll Hreinsson, form.*1
(2013), Stefán Már Stef-
ánsson*1 (2015), Guðrún
Agnarsdóttir*3 (2014),
Brynjar Níelsson*4 (2012)
og Allan V. Magnússon*2
(2011). Varamenn: Garðar
Gíslason*1, Sigríður J.
Friðjónsdóttir*1, Eiríkur
Rögnvaldsson*3, Katrín
Helga Hallgrímsdóttir*4 og
Greta Baldursdóttir*2.
*1 Tilnefnd/ur af Hæstarétti
*2 Tilnefnd/ur af dómstólaráði
*3 Kosin/n af Alþingi
*4 Tilnefnd/ur af LMFÍ
Núverandi skipan:
Aðalmenn: Gunnlaugur Claessen,
fyrrverandi hæstaréttardómari, formaður
nefndarinnar*1, Kristín Benediktsdóttir,
dósent*1, Ragnhildur Helgadóttir, lög-
fræðingur*3, Ragnheiður Harðardóttir,
héraðsdómari*2 og Óskar Sigurðsson.
Varamenn: Greta Baldursdóttir,
hæstaréttard., Valtýr Sigurðsson,
hæstaréttard., Ingibjörg Pálmadóttir,
fyrrv. ráðherra, Halldór Halldórsson,
dómstjóri héraðsdóms Norðurl. vestra,
og Guðrún Björk Bjarnadóttir, héraðs-
dómslögm.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Skörun hefur verið milli valnefndar
um dómara annars vegar og réttar-
farsnefndar sem metið hefur aðferð-
ina við valið hins vegar. Þá sátu tveir
dómarar í dómsmáli vegna Lands-
réttar við Hæstarétt í valnefndinni.
Fjöldi nefndarmanna hefur setið í
dómnefnd um hæfni dómara frá
sumrinu 2010. Þar eru fimm aðal-
menn og jafn margir varamenn.
Valnefndin á rætur í breytingum á
lögum um dómstóla 2010.
Meðal núverandi aðalmanna er
Ragnheiður Harðardóttir. Hún vék
sæti í valnefnd um stöðu dómara við
Landsrétt. Var hún skipaður dómari.
Ragnheiður hefur setið í réttar-
farsnefnd frá árinu 2012. Fjallað var
um það í Morgunblaðinu í gær að
réttarfarsnefnd gerði árið 2015 at-
hugasemdir við að færa of mikið vald
til ráðherra við val á dómurum. Til-
efnið var m.a. drög að frumvarpi um
breytingar á dómstólalögum.
Dómari er varamaður
Þá er Greta Baldursdóttir vara-
maður í valnefndinni en hún er jafn-
framt dómari við Hæstarétt. Greta
var ekki dómari í tveimur dóms-
málum fyrir Hæstarétti vegna dóm-
aravalsins í Landsrétt.
Greta var varamaður í valnefnd
um dómara frá byrjun en hætti sem
varamaður sumarið 2011. Hún kom
aftur inn sem varamaður haustið
2015. Hún tók ekki þátt í vali val-
nefndar á dómurum í Landsrétt.
Við valið lýstu fjórir aðalmenn í
nefndinni sig vanhæfa – Ragnheiður
Harðardóttir, Óskar Sigurðsson,
Ragnhildur Helgadóttir og Kristín
Benediktsdóttir – og tóku því fjórir
varamenn þátt í valinu. Gunnlaugur
Claessen, formaður valnefndar, var
eini aðalmaðurinn í þessu vali.
Greta mælti með þremur umsækj-
endum við Landsrétt; Arnfríði Ein-
arsdóttur, Hervöru Þorvaldsdóttur
og Ragnheiði Bragadóttur.
Skipan dómara við Landsrétt