Morgunblaðið - 25.04.2018, Qupperneq 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. APRÍL 2018
VIÐTAL
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Jón Pétur Zimsen, skólastjóri Rétt-
arholtsskóla í Reykjavík, hefur sagt
upp störfum. Hann hefur starfað við
Réttarholtsskóla í tuttugu ár, fyrst
sem kennari, þá aðstoðarskólastjóri
og skólastjóri síðan vorið 2015. Þegar
skóla lýkur í vor snýr Jón Pétur sér
að öðrum störfum, ótengdum skóla-
málum. Hann langar til að prófa eitt-
hvað nýtt og kveðst vera með mörg
járn í eldinum en að það hafi verið erf-
ið ákvörðun að hætta í Réttarholts-
skóla, skólasamfélagi sem hefur fylgt
honum lengi og náð góðum árangri í
innlendum og erlendum samanburði.
Jón Pétur hefur oft verið gagnrýn-
inn á aðgerðir yfirvalda í skólamálum
og segir skort á faglegu samtali og
skeytingarleysi Reykjavíkurborgar í
garð skólanna meðal annars eiga þátt
í því að hann ákvað að hætta sem
skólastjóri.
Ekkert nýtt í menntastefnunni
„Því er ekki að leyna að ég hef
gagnrýnt vinnu við menntastefnu
Reykjavíkurborgar og innihald henn-
ar. Menntastefna Reykjavíkur, sem
nú er verið að leggja lokahönd á, var
m.a. unnin í gegnum Betri Reykjavík
og nokkra hugmyndafundi skólafólks.
Hún hefði þurft miklu meiri tíma og
umræðu þeirra sem hafa þekkingu til
og hefði átt að byggjast á gagnreynd-
um aðferðum. Menntastefnan er í
raun bara endurómun úr aðalnám-
skránni sem var aldrei innleidd nema
í skötulíki. Allt sem er að finna í
menntastefnunni er að finna í grunn-
þáttum og lykilhæfni námskrárinnar.
Þarna hafði borgin gullið tækifæri til
að fylla í eyðurnar þar sem skórinn
kreppir í námskránni, nemendum til
hagsbóta. Því tækifæri var glutrað
niður.
Sem dæmi um kjarnahugtak í
skólastarfi, sem varla er minnst á,
hvorki í námskrá né menntastefnu, er
þekking. A.m.k. er engin trygging
fyrir að öruggt sé að allir nemendur
öðlist ákveðna grunnþekkingu. Án
þekkingar er hugsun afar takmörkuð.
Ef þú þekkir ekki hugtökin og/eða
getur ekki tengt þau saman geturðu
ekki hugsað um þau vitrænt. Nem-
endur verða að hafa þekkingu til að
geta hugsað og talað.
Ég sendi tölvupóst í nóvember á
alla skólastjóra í Reykjavík, Skúla
Helgason hjá skóla- og frístundaráði
og Helga Grímsson hjá skóla- og frí-
stundasviði sem er yfirmaður minn,
og spurði þriggja spurninga: hverju
bætir menntastefnan við námskrána,
hvers vegna er forvarnastefnan
byggð á gagnreyndum rannsóknum
en menntastefnan á skoðanakönnun
hjá almenningi og örfáum fundum
sem er stýrt eftir handriti og svo
spurði ég líka hvort menn héldu að
hæfni byggðist ekki á undirliggjandi
þekkingu. Ég hef fengið afar fá svör
við þessum spurningum og engin frá
pólitíkinni, sem á endanum ber
ábyrgð á þessum málum,“ segir Jón
Pétur sem finnst eins og þekking sé
hálfgert skammaryrði í þessum fræð-
um núna.
Þarf ákveðna grunnþekkingu
„Það er ekki talað um ákveðna
grunnþekkingu í þessum plöggum,
þannig að skólum er í sjálfsvald sett
hvað þeir kenna og fyrir vikið koma
námsbækurnar til með að stýra meira
og minna því sem er kennt. Ríki og
borg bera ábyrgð á menntakerfinu og
mér finnst ábyrgðarhluti að það sé
tryggt að ákveðnir þættir í öllum
námsgreinum séu kenndir og að allir
útskrifist með ákveðna grunnþekk-
ingu. Foreldrar eiga að geta gengið
að því vísu að börn þeirra öðlist þenn-
an grunn. Í staðinn er alltaf verið að
hamra á hugtökum eins og sköpun,
gagnrýnni hugsun og frumkvæði sem
eru í sjálfum sér mikilvæg hugtök en
þau lifa ekki í tómarúmi. Til að vera
með gagnrýna hugsun þarf að skilja
hvað er verið að fjalla um og til þess
þarf þekkingu. Þú skapar ekki nema
að geta hugsað um verðandi sköpun
og sú hugsun byggist á þekkingu.
Það byggist meira og minna allt á
þekkingu. Við getum líkt þessu við
húsasmíðanema sem er sagt að
byggja hús sem á að vera öruggt, með
góðu útsýni og vistvænt en er ekki
kennt hvaða verkfæri á að nota og
hvaða leið á að fara við að byggja
bygginguna. Það þarf alltaf að byrja á
grunninum og nesta nemendur með
verkfærum sem þeir síðar meir geta
nýtt sér til að byggja sín hús.“
Ósamræmi í matskvarðanum
Nýrri aðalnámskrá grunnskóla var
„kastað“ út í skólana árin 2011 og
2013, eins og Jón Pétur orðar það, án
nokkurrar aðstoðar við innleiðingu
hennar. „Hún boðað eðlisbreytingu
náms, ekki bara stigsbreytingu, en
innleiðingin var nánast engin, fyrir
því hafa kennarar og stjórnendur
fundið. Það var mikill ábyrgðarhluti
að láta hana bara fljóta út í skólana og
vera ekki fyrirfram með einhverja
endurmenntun eða aðstoð við skólana
við innleiðingu. Samhliða henni var
tekinn upp nýr matskvarði, þar sem
einkunnagjöfinni var breytt úr tölu-
stöfum yfir í bókstafi, og það hefur
enginn fylgst með því að það hafi ver-
ið rétt gert. Það er enn ósamræmi í
því hvernig skólarnir gefa einkunn
eftir þessum kvarða. Ef það væri
skoðað hvernig er verið að vinna þetta
matskerfi í skólum út um allt land
kæmi líklega út hrunskýrsla. Þetta
hefur plagað margan skólamanninn
og mikið óöryggi er víða.“
Jón Pétur gagnrýnir hversu lítið
eftirlit er með því sem gerist í skól-
unum og segir yfirvöld hafa afar tak-
markaðan áhuga á menntamálum.
„Þau segjast treysta skólunum og
firra sig þar með ábyrgðinni á þessum
mikilvæga málaflokki þar sem 20%
nemenda geta ekki lesið sér til gagns,
sem skapar mikla ógn við lýðræðið.“
Skóli er ekki eyland
Réttarholtsskóli er unglingaskóli
með um 350 nemendur, flestir koma
úr Breiðagerðisskóla og Fossvogs-
skóla. Staða skólans er einkar góð,
það sýna allar niðurstöður „Það er
öllu skólasamfélaginu hér að þakka,
því skóli er ekki eyland heldur sam-
félag. Við erum stór unglingaskóli
sem er mikill kostur og veldur því að
kennararnir geta kennt þá grein sem
þeir eru bestir í, það er mikil já-
kvæðni í garð skólans í samfélaginu
og þá leggjum við mikið upp úr að
ráða rétta fólkið í þær stöður sem
losna. Þetta hefur smátt og smátt
skapað skólanum góða stöðu, fólk
treystir okkur vel og við vinnum mjög
vel saman með foreldrum og nemend-
um. Við erum með hópakerfi í stærð-
fræði, íslensku, ensku og dönsku en
nemendur geta valið sér hóp eftir því
hvar þau standa í náminu. Það veldur
því að við getum stutt betur við hvern
og einn og skólamenningin er einstök.
Ég er búinn að vera hér í tuttugu ár
og þar af tíu sem stjórnandi og skól-
inn stendur frábærlega. Mér finnst
ágætt að ganga frá borði þegar það
gengur allt vel.“
Morgunblaðið/Valli
Gagnrýninn Jón Pétur Zimsen, skólastjóri Réttarholtsskóla, segir yfirvöld hafa lítinn áhuga á menntamálum.
Án þekkingar er hugs-
un afar takmörkuð
 Jón Pétur Zimsen hættir sem skólastjóri Réttarholtsskóla
 Segir menntastefnu Reykjavíkurborgar illa ígrundaða
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðis-
ráðherra hefur skipað samstarfsráð
til að styrkja samvinnu aðila um
uppbyggingu Landspítalans og efla
samráð og miðlun upplýsinga
þannig að áætlanagerð, fram-
kvæmdir og forgangsröðun taki
sem best mið af áherslum þeirra
sem tengjast verkefninu. Ráð-
herrann kynnti þessa ákvörðun
sína á ríkisstjórnarfundi í gær-
morgun.
Fram kemur í frétt á heimasíðu
velferðarráðuneytisins um sam-
starfsráðið að ráðið mun starfa á
vegum velferðarráðuneytisins og
vera heilbrigðisráðherra til sam-
ráðs og ráðgjafar meðan á upp-
byggingunni stendur, auk þess sem
því sé ætlað að auka og efla yf-
irsýn ráðuneytisins með verkefninu
í heild á framkvæmdatímanum.
Í minnisblaði ráðherra til ríkis-
stjórnarinnar er bent á að margar
stórar ákvarðanir séu framundan
vegna uppbyggingarinnar á lóðinni
við Hringbraut, en ekki einungis
vegna nýframkvæmda, heldur
einnig vegna ráðstöfunar og nýt-
ingar á þeim byggingum sem fyrir
eru, vegna starfsemi spítalans
meðan á framkvæmdum stendur
og vegna flutnings starfseminnar
eftir því sem framkvæmdunum
vindur fram.
Anna Lilja Gunnarsdóttir, ráðu-
neytisstjóri velferðarráðuneytisins,
fer með formennsku í ráðinu. Aðrir
fulltrúar eru Páll Matthíasson, for-
stjóri Landspítalans, Jón Atli
Benediktsson, rektor Háskóla Ís-
lands, Guðrún Ingvarsdóttir, for-
stjóri Framkvæmdasýslu ríkisins,
og Erling Ásgeirsson, formaður
stjórnar Nýs Landspítala ohf.
Starfsmaður samstarfsráðsins er
Dagný Brynjólfsdóttir, sérfræð-
ingur í velferðarráðuneytinu.
Gert er ráð fyrir að ráðið fundi
alla jafna ársfjórðungslega eða eins
oft og þurfa þykir. agnes@mbl.is
Samstarfsráð um
Landspítalann
 Ætlað að styrkja samvinnu um upp-
byggingu spítalans og efla samráð
Tölvumynd/Nýi Landspítalinn
Uppbygging Tölvumynd af nýjum
Landspítala sem nú er í byggingu.
Rauðagerði 25 · 108 Reykjavík · Sími 440 1800 · www.kaelitaekni.is
Okkar þekking nýtist þér
Þín eigin skrifborðskæling!
Stjórnaðu hitastiginu við
vinnustöðina þína.
Kælitæki, rakatæki og lofthreinsitæki,
allt í einu tæki. Til í hvítu og svörtu.
Kynningarverð aðeins kr. 37.227 m.vsk.