Morgunblaðið - 10.05.2018, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. MAÍ 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Það er sagt aðDonaldTrump, for-
seti Bandaríkjanna,
sé óútreiknanlegur.
Hann sagði sjálfur í
kosningabaráttunni
að næði hann kjöri
myndi hann verða
óútreiknanlegur. Obama fyrir-
rennari hans var óþægilega út-
reiknanlegur. Hann hóf feril
sinn á að biðja Mið-Austurlönd
afsökunar á framgöngu Banda-
ríkjanna þar. Svo hófust samn-
ingar við Íran um kjarn-
orkuvopnagerð þeirra.
Klerkarnir í Teheran voru
fljótir að reikna Obama út. Þeir
héldu áfram að vinna að kjarn-
orkuvæðingu landsins allan við-
ræðutímann með afsökun um að
auðgun þeirra á úrani væri ein-
göngu til iðnaðar- og almenn-
ingsnota.
Obama lofaði umheiminum því
að gerði Sýrlandsstjórn sig seka
um beitingu eiturgass gegn al-
menningi yrði þeim refsað harð-
lega. Assad beitti eiturgasi og
Obama brást. Nú er vitað að
hann taldi að refsiaðgerðir
myndu spilla fyrir samningum
við Íran, bandamann Assads.
Klerkarnir höfðu reiknað Obama
rétt.
Trump hefur í tæp tvö ár hót-
að að rifta „versta milliríkja-
samningi sögunnar“. Nú segjast
Evrópuríkin, Kína og Rússland
og fleiri „hafa áhyggjur af mál-
inu“. Íran hélt áfram tilraunum
með langdrægar flaugar sem
flutt geta kjarnorkuvopn. Vik-
una eftir að samningurinn við
Íran var undirritaður hélt æðsti
klerkur Írans
fjöldafund. Tónninn
í garð Bandaríkj-
anna var sami og
fyrr. Mannfjöldinn
hrópaði ákallið um
„að dauðinn skyldi
hirða Bandaríkin“.
Það er ekki um það
deilt að á fáeinum mánuðum eft-
ir að Íranssamningur rennur út
geta Íranar „löglega“ komið sér
upp kjarnorkuvopnum. Millj-
örðum dollara, sem Obama lét
færa klerkastjórninni að næt-
urþeli í dollurum, evrum og
svissneskum frönkum, í órekjan-
legum notuðum seðlum, hefur
verið komið til Assads, uppreisn-
armanna í Jemen og ýmissa
hryðjuverkasamtaka.
Con Coughlin, sérfræðingur
erlendra frétta hjá Telegraph,
segir að árásarstefna Írans ráði
því hvernig komið sé fyrir samn-
ingunum. Ekki Trump. Obama
sagðist trúa og treysta því að
eftir samninginn myndi Íran
laga sig að friðsamlegu sam-
starfi þjóða. Coughlin segir
þennan barnaskap fyrir löngu
orðinn aðhlátursefni. Íran hafi
komið fyrir þúsundum flug-
skeyta í Sýrlandi sem beint sé að
borgum og bæjum í Ísrael! Hann
segir eina af ástæðum þess að
Obama hafi ákveðið að taka þátt
í samningagerð um kjarn-
orkuþróun Írana að hún drægi
úr hættu á átökum á milli Teher-
an og Jerúsalem. Þremur árum
síðar hafi óveðursský hrannast
upp vegna fjölda ögrandi skrefa
Íransstjórnar eftir undirritun
samningsins. Af hverju hafði
enginn áhyggjur fyrr?
Samningurinn við
Íran var óneitanlega
götóttur, gallaður
og ómögulegt að
sannreyna hann}
Staðreyndir máls
Enn sér ekki fyr-ir endann á
manngerðri vesöld-
inni í Venesúela.
Efnahagurinn er
ein rjúkandi rúst
eftir nærri því
tveggja áratuga óstjórn sósíal-
ista. Vöruskortur er nú daglegt
brauð, og hafa margir íbúanna
flúið yfir landamærin til Kól-
umbíu. Þá glímir landið við óða-
verðbólgu, en hún mældist nú í
apríl 13.779% á ársgrunni.
Meira að segja olíuframleiðslan,
sem átti að standa undir öllum
loforðum Chavistanna, hefur nú
hrunið um fjórðung á síðustu
sex mánuðum.
Til að bæta gráu ofan á svart
er ekki lengur hægt að kalla
landið lýðræðisríki af neinni al-
vöru. Forsetakosningar verða
haldnar í landinu hinn 20. maí
næstkomandi. Undir venjuleg-
um kringumstæðum væri nán-
ast öruggt að Nicolas Maduro,
hinn handvaldi arftaki Hugos
Chavez, og fylgisveinar hans
sem hafa eyðilagt efnahag
Venesúela myndu
hljóta ráðningu
kjósenda. Stjórn-
völd hafa hins veg-
ar búið svo um
hnútana að nið-
urstaða kosning-
anna liggur ljós fyrir. Stjórn-
arandstaðan hyggst enda
sniðganga kosningarnar, þar
sem augljóst er að þær verða
ekki haldnar á jafnrétt-
isgrundvelli.
Bandaríkin ákváðu í vikunni
að skerast í leikinn með því að
beita suma af bandamönnum
Maduros viðskiptaþvingunum
og með því að krefjast þess að
kosningunum verði frestað þar
til hægt verði að halda alvöru-
kosningar. Maduro hefur hins
vegar þverneitað, enda veit
hann sem er, að hann mun vinna
öruggan sigur hinn 20. maí
næstkomandi. Sá sigur verður
hins vegar ósigur fólksins í
Venesúela, sem áfram mun
þurfa að líða fyrir enn eina mis-
heppnaða tilraun fylgismanna
sósíalismans.
Vandamál Venesúela
aukast enn vegna
tilraunastarfsemi
sósíalistanna}
Gallaðar kosningar fram undan
Í
Reykjavík eru nú tæplega 2.000 börn
á biðlista eftir leikskólaplássi vegna
þess að núverandi meirihluti í borg-
inni hefur vanrækt starfsemi og upp-
byggingu leikskóla. Á sama tíma
þurfa foreldrar þessara barna að taka
ákvörðun um það hvort þeirra ætlar að vera
lengur heima og ekki á vinnumarkaði. Í flest-
um tilvikum er það konan á heimilinu sem
víkur lengur af vinnumarkaði. Vanrækslan á
þessu mikilvæga málefni barnafjölskyldna
leiðir því til ójafnréttis.
Það er jafnréttismál að sveitarfélög sinni
þeirri grunnskyldu að bjóða fólki leik-
skólapláss á ásættanlegum tíma. Öll gylliboð
um að lækka leikskólagjöld eða jafnvel af-
nema þau eru einskis virði þegar þjónustan
er léleg, ósveigjanleg og jafnvel ekki í boði
yfirhöfuð. Kostnaðurinn við það að geta ekki
hafið störf á ný, að þurfa að taka börnin oft fyrr heim
eða að velja sér önnur mun dýrari úrræði sem borg-
arsjóður greiðir ekki niður er langt umfram þann
kostnað sem hlýst af leikskólaplássi. Nú rétt fyrir kosn-
ingar hefur meirihlutinn í Reykjavík loksins sett málið
á dagskrá. Það er þó fullseint og langt frá því að vera
trúverðugt.
Ríkisstjórnin hefur lagt áherslu á að hækka greiðslur
til foreldra í fæðingarorlofi og er gert ráð fyrir að fram-
lög til málaflokksins verði 1.800 milljónum
króna hærri eftir fjögur ár. Markmiðið er að
draga úr röskun á tekjum foreldra í fæðing-
arorlofi. Að foreldrar geti nýtt sér fæðing-
arorlofið til að eiga dýrmætar samveru-
stundir með barni sínu án þess að tapa of
miklum tekjum er jafnréttismál en dugar
skammt þegar ekkert stendur til boða að því
loknu.
Sveitarfélögin verða að koma til móts við
foreldra með leikskóla- eða dagvistunar-
plássi fyrir börnin að fæðingarorlofi loknu.
Það er stefna Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
vík að öll börn fái leikskólapláss við 18 mán-
aða aldur, að auka sjálfstæði leikskólanna,
að fjölga dagforeldrum með því að bjóða að-
stöðu og niðurgreiðslu og síðast en ekki síst
að bæta hag þeirra sem starfa á leikskólum.
Þetta skiptir máli.
Þetta er jafnréttismál þar sem Reykjavík á að vera í
forystuhlutverki. Ungt fjölskyldufólk á skilið betri þjón-
ustu en því hefur verið veitt hingað til. Sjálfstæðisflokk-
urinn er eini flokkurinn sem mun setja þetta mál í for-
gang og framkvæma þær breytingar sem nauðsynlegar
eru. Þannig breytum við borginni til hins betra.
Áslaug Arna
Sigurbjörns-
dóttir
Pistill
Leikskólamál eru jafnréttismál
Höfundur er formaður utanríkismálanefndar og ritari Sjálf-
stæðisflokksins aslaugs@althingi.is
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Þó að lokadrög frumvarpsdómsmálaráðherra að nýj-um persónuverndarlögumliggi fyrir til innleiðingar á
nýrri reglugerð Evrópuþingsins um
persónuvernd, er ómögulegt að
segja nákvæmlega fyrir um hvenær
Evrópureglurnar munu taka gildi
hér á landi. Gildistökuákvæði frum-
varpsins kveður á um að lögin öðlist
þegar gildi eftir samþykkt Alþingis
en það helst í hendur við upptöku
reglugerðarinnar í EES-samning-
inn, sem hefur tafist hjá sameig-
inlegu EES-nefndinni.
„Það liggur alveg fyrir að per-
sónuverndarreglugerð ESB verður
ekki tekin upp í EES-réttinn fyrr
en í fyrsta lagi í fyrstu vikunni í
júlí,“ segir Sigríður Á. Andersen
dómsmálaráðherra. Reglugerð ESB
kemur til framkvæmda innan ESB
25. maí nk. en eins og fram kom í
Morgunblaðinu í gær valda tafir á
upptöku hennar í EES-samninginn
því að reglurnar verða ekki komnar
í gildi hér á landi eða í öðrum aðild-
arríkjum EFTA sem aðild eiga að
EES-samningnum, þ.e. Noregi og
Liechtenstein, fyrir þann tíma.
Málið er á dagskrá seinasta
fundar í sameiginlegu EES-
nefndinni fyrir sumarhlé, sem er
boðaður í fyrstu viku júlí. Væntir
ráðherra þess að málið verði tekið
fyrir þá.
Sigríður segir að ríkin þrjú, Ís-
land, Noregur og Liechtenstein, séu
á fullu að búa í haginn fyrir þetta
og vinna nauðsynlega vinnu svo ekki
verði töf á því að reglugerðin verði
leidd inn í landsrétt með stjórn-
skipulegum hætti þegar ákvörðun
sameiginlegu EES-nefndarinnar
liggur fyrir.
Dómsmálaráðherra ætlar að
leggja frumvarpið að nýju persónu-
verndarlögunum fyrir Alþingi við
fyrsta tækifæri en Sigríður segir að
það sé svo útfærsluatriði þingsins
hvenær þau lög tækju gildi ef frum-
varpið fæst samþykkt á þessu þingi.
Gert hefur verið hlé á fundum
Alþingis fram yfir sveitarstjórn-
arkosningarnar 26. maí og er næsti
þingfundur boðaður mánudaginn 28.
maí. Starfsáætlun gerir ráð fyrir að
þingið starfi til 7. júní eða í tæpar
tvær vikur.
Frumvarpið lagt fram fljót-
lega eftir kosningahléið
Sigríður segist vonast til að
geta lagt frumvarpið fyrir þingið
fljótlega eftir að það kemur saman
á ný eftir kosningahléið. Hún bend-
ir á að gríðarlega mikil undirbún-
ingsvinna hefur farið fram fyrir
innleiðingu persónuverndar-
reglugerðar ESB undanfarin ár og
að allir sem munu vinna eftir regl-
unum og þeir sem hafa hagsmuna
að gæta þekki vel til málsins frá
því að reglugerðin var sett í Evr-
ópu. Mikið samráð hafi einnig verið
haft.
Málið fái að sjálfsögðu þing-
lega og efnislega meðferð en Sig-
ríður minnir á að reglugerðin sem
slík mun gilda hér á landi og ekki
er mikið svigrúm fyrir þingið til
þess að huga að útfærsluatriðum.
Bent er á í greinargerð að
afar mikilvægt sé að frum-
varpið verði að lögum og taki gildi
sem næst því tímamarki sem reglu-
gerðin kemur til framkvæmda í
ESB-ríkjunum 25. maí. ,,Ella skap-
ast ósamræmi í reglum EFTA-
ríkjanna innan Evrópska efnahags-
svæðisins við þær reglur sem gilda
í ESB-ríkjunum um persónuvernd.
Það getur valdið vandkvæðum m.a.
í tengslum við miðlun persónu-
upplýsinga á Evrópska efnahags-
svæðinu.“
Reglurnar í EES-
rétt í fyrsta lagi í júlí
Morgunblaðið/Kristinn
Áhrif Nýju persónuverndarreglunar munu hafa víðtæk áhrif, snerta nær
öll svið samfélagsins og vernda grundvallarréttindi fólks á öllum aldri.
Gildistaka persónuverndarlag-
anna mun hafa mikil áhrif og
henni fylgir umtalsverður
kostnaður. Ársverk innan
Stjórnarráðsins eru um 600 og
hefur verið ráðinn einn per-
sónuverndarfulltrúi sem fulltrúi
allra ráðuneytanna. Í greinar-
gerð frumvarpsins segir að ef
sambærileg nálgun er notuð við
aðrar ríkisstofnanir og hjá
Stjórnarráðinu þyrfti að ráða 22
persónuverndarfulltrúa í fullt
starf hjá stofnunum öðrum en
Landspítalanum. Kostnaðurinn
gæti numið ríflega 250 millj-
ónum.
Gert er ráð fyrir að persónu-
verndarfulltrúar sveitarfélag-
anna verði 14 talsins, fjórir í
Reykjavík, einn í Kópavogi,
Hafnarfirði, Garðabæ og síðan
einn í hverjum hinna sjö lands-
hlutanna og áætlaður kostn-
aður við þá er 230 milljónir kr.
Erfitt er talið að leggja áreiðan-
legt mat á raunkostnað atvinnu-
lífsins og að reynslan ein muni
leiða hann í ljós.
Víðtæk áhrif
GILDISTAKA KOSTAR SITT