Skírnir - 01.04.2015, Blaðsíða 38

tók ummælin úr ræðu sinni frá árinu 2006 en þá fullvissaði hann
áheyrendur um að sveiflurnar í íslenska hagkerfinu nú væru minni-
háttar ef miðað væri við þegar hann tók við sem fjármálaráðherra —
en þá hefði tekist að koma á efnahagslegum stöðugleika sem hefði
varað lengi. Sama væri uppi á teningnum nú, kreppur kæmu og þær
færu.
Sömu bjartsýni gætti í ræðu forsetans í júní 2008. Þar fjallaði
hann um sköpunarkraft smáríkja. Mannfjöldi á Íslandi væri t.d.
svipaður og hefði verið í Aþenu og Róm til forna. Íslendingar hefðu
við stofnun lýðveldisins 1944 enn verið meðal fátækustu landa Evr-
ópu og þurft að deila nýtingu fiskistofna með erlendum togurum.
Síðan hefðu Íslendingar rekið þá burt og réðu nú einir yfir sjávar-
auðlindum sínum. Í leiðinni hefði smáríkið Ísland átt þátt í að þróa
alþjóðalög á sviði hafréttar (Ólafur Ragnar Grímsson 2008c). For-
setinn sagði að lokum að til þess að smáríkin gætu nýtt sér hina
miklu möguleika 21. aldarinnar yrðu þau að auka samvinnu sín á
milli. Í þeim tilgangi hefði Ísland ákveðið að sækjast eftir sæti í ör-
yggisráði Sameinuðu þjóðanna. Í þeirri kosningabaráttu hefði hann
tekið fullan þátt ásamt forsætisráðherranum, utanríkisráðherra og
öðrum ráðherrum og átt í viðræðum við marga leiðtoga víðs vegar
í heiminum.
Í innsetningarræðu sinni bar forsetinn lof á árangur Íslendinga
á árunum kringum nýliðin aldamót. Á flestum sviðum hefði árang-
urinn verið glæstur þó að víða væri barist í bökkum; „einstaklingar,
fjölskyldur og ýmsar byggðir áttu á brattann að sækja“. Samt var
heildarmyndin sú að hagur vænkaðist og orðstír þjóðarinnar færi
víðar en áður.“39 Raunsætt mat leiddi í ljós að staða Íslands væri
sterk og engin ástæða til að örvænta eða grípa í skyndi til örþrifa -
ráða þótt á móti blési um hríð.
Þegar leið á ræðuna var sem forsetinn endurheimti allan sinn
fyrri eldmóð og hvatti hann sem fyrr þjóð sína til nýrra dáða. Leitun
væri „að fámennri þjóð með jafn drjúgan efnivið í framfarir og al-
38 svanur kristjánsson skírnir
39 Ólafur Ragnar Grímsson 2008d. Greinarhöfundur skrifaði í dagbók sína 1. ágúst
2008: „Ólafur Ragnar flutti — að mínu mati — innantóma og slagorðakennda
innsetningarræðu.“ Ég hygg samt að mikill meirihluti þjóðarinnar hafi verið ann-
arrar skoðunar.
Skírnir vor 2015.qxp_Layout 1 16.4.2015 15:46 Page 38