Saga - 2008, Blaðsíða 223

rifja upp gamla tíma, bast Íslandi traustum böndum og heimsótti
landið nokkrum sinnum áður en yfir lauk. Hann ákvað að arfleiða
Kvikmyndasafn Íslands að þeim hluta kvikmynda sinna og ljós-
mynda sem tengist Íslandi. Tildrög þess voru þau að Anna Björns -
dóttir, leikkona og kvikmyndagerðarmaður, sem þá var búsett í
Kaliforníu, komst á snoðir um kvikmyndir Kadorians og setti sig í
samband við hann í því skyni að fá að nota myndirnar í heimilda-
mynd sína Ást og stríð, sem frumsýnd var um jólin 1987 í Ríkis -
sjónvarpinu. Anna kom því til leiðar að Kadorian sótti Ísland heim
sumarið 1993 og þá afhenti hann Kvikmyndasafni Íslands mynd-
segulband af kvikmyndunum. Við það tækifæri komst hann svo að
orði: „Mér er það … sönn ánægja að færa ykkur kvikmyndir mínar
og það er von mín að þær gagnist ykkur sem raunsannur vitnis-
burður um mannlíf á Íslandi á tímum heimsstyrjaldar og lýðveldis-
töku.“1 Jafnframt lét hann þess getið við afhendinguna að Kvik -
myndasafnið fengi frummyndirnar til eignar eftir sinn dag. Sonur
hans, Greg Kadorian, afhenti safninu frummyndirnar eftir að faðir
hans lést 6. maí 2006, 98 ára að aldri. Einnig fylgdu ljósmyndir
Kadorians frá dvöl hans á hér á landi með í gjöfinni, um eitt þúsund
svarthvítar myndir á pappír og um 750 litskyggnur.
Eins og fyrr segir rötuðu einkamyndir Samuels Kadorians í
áðurnefnda heimildamynd Önnu Björnsdóttur. Eftir að mynd-
bandið með kvikmyndum hans var afhent Kvikmyndasafninu árið
1993 liðu árin og satt að segja höfðu starfsmenn Kvikmynda safns -
ins glatað trúnni á að þessi gjöf myndi skila sér. En Greg Kadorian
vissi hug föður síns og uppfyllti þá einlægu ósk hans að myndirn-
ar færu aftur til Íslands. Fyrir það er Kvikmyndasafn Íslands ein-
staklega þakklátt.
Á næstu sjö blaðsíðum má sjá fáein mynddæmi úr þessum
merka fjársjóði Samuels Kadorians.
stríðsárin í myndum 223
1 „Fyrrum ljósmyndari bandaríska hersins færir Íslendingum kvikmyndir frá
hernámsárunum“, Morgunblaðið 18. ágúst 1993, bls. 4.
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 25.11.2008 15:38 Page 223