Saga - 2006, Blaðsíða 116

ar ekki minni áhuga en aðrir landsmenn á kvikmyndum sem sýndu
annað fólk í hinum ýmsu aðstæðum og kynntu margvísleg málefni.
Jóhann segir til dæmis frá því að hann hafi
[e]inu sinni [sýnt] fótboltaleik inni í Egilsbúð á 16mm vél þeirra
Ameríkumanna. Það voru áhugamenn um fótbolta sem fengu
þessa mynd erlendis frá og hún var sýnd alveg í heilu lagi. Það
var í fyrsta skipti sem maður sá svoleiðis, sem er nú daglegt
brauð í sjónvarpinu núna. Það var fjölmennt og meira að segja
tvær sýningar.105
Kvikmyndirnar sem í boði voru frá stórveldunum voru af ýmsu
tagi eins og fram hefur komið. Kvikmyndirnar fólu hins vegar ekki
allar í sér hárbeittan áróður þótt hann hafi vissulega verið til staðar
í mörgum myndanna eins og kemur fram í bæjarblaðinu Mjölni á
Siglufirði. Þar segir frá rússneskri kvikmynd sem var sýnd árið
1951 á vegum MÍR.
Góð kvikmynd. Nýlega var sýnd hér kvikmyndin Samsæri
hinna fordæmdu [Zagovor obretsjonníkh, 1950]. Er þetta rúss-
nesk mynd, sem á að gerast í einhverju landi á mörkum hins
sósíalistiska og hins kapitalistiska heims. Fólkið í þessu landi
gerir upp við „hina fordæmdu“ agenta marshalleymdarinnar
og tekur völdin í eigin hendur og tengir landið lífrænum bönd-
um við hinn sósíalistiska heim.106
Áróðrinum var þó ekki rennt sporðlaust niður og þótti stundum
hlægilegur. Jóhann í Neskaupstað segir t.a.m. frá því að sumar
myndanna sem „Kanarnir voru með, þær voru hreinlega barnaleg-
ar og ekki voru þær betri hinum megin frá. Maður gat farið á sýn-
ingar hjá MÍR og hlegið sig máttlausan. Mikið af þessum áróðri var
þannig að maður sá í gegnum það.“107 Sjálfur segist hann hafa val-
ið mikið af kvikmyndum sem fjölluðu um náttúruna, ýmsar tækni-
myndir um bíla og vélaframleiðslu, og t.d. kvikmyndir um þekkta
myndlistarmenn. Hann segist einnig muna sérstaklega eftir
kennslumyndum um málun sem innihéldu fróðleik um vatnslita-
tækni og hvernig ætti að mála ský. En eins og komið hefur fram
voru kvikmyndalistarnir endurnýjaðir og söfnin grisjuð. Kvik-
myndir sem til landsins voru sendar á fyrstu árum kalda stríðsins
voru teknar úr umferð og nýjar myndir teknar í gagnið sem sam-
T I N N A G R É TA R S D. O G S I G U R J Ó N B. H A F S T E I N S S O N116
105 Viðtal við Jóhann Zoëga, 16. maí 2001.
106 Mjölnir, 25. júlí 1951. Sjá: http://ljosmyndasafn.tripod.com/mjolnir18.htm.
107 Viðtal við Jóhann Zoëga, 16. maí 2001.
Saga vor 2006-NOTA-2 26.4.2006 17:26 Page 116