Saga - 2007, Blaðsíða 144

sem mik il vægt væri a› for› ast en taka út refs ingu ella.23 Í mis mun -
andi ger› um af skip an Magn ús ar Giss ur ar son ar bisk ups í Skál holti
frá 1224 er ‡m ist not a› or› i› „höf u› synd“ e›a „synd“, hi› fyrra fló
helm ingi oft ar.24 fietta eru hin ar sömu synd ir og töld ust leyni leg ar
á sí› mi› öld um til a› grein ing ar frá op in ber um brot um, enda var
skrift a› fyr ir flær leyni lega hjá sókn ar presti, and stætt vi› flær
skrift ir sem áttu sér sta› hjá bisk upi e›a ö›r um op in ber um dóm ara
sam kvæmt lög um. Slík brot gátu sann ar lega átt sér upp runa í synd
en verkn a› ur inn sem synd in leiddi af sér gat ver i› mis mun andi og
brot in flá tek in fyr ir í rétt ar kerf inu í sam ræmi vi› fla›.
Í skrifta bo› um fior láks er a› eins var a› vi› höf u› synd um en
flær eru ekki tald ar upp, en fla› er hins veg ar gert í skip an Páls erki -
bisk ups frá 1342: „Vér skul um og for› ast sjö höf u› synd ir, svo sem
er dramb vísi, ágirnd, lík ams losta semi utan hjón skaps, hat ur, of -
neysla mat ar og drykkj ar, öf und og leti til gu›s fljón ustu …“25 Sé
mi› a› vi› fla› hand rit skrifta bo› anna sem merkt er C í Forn bréfa -
safni vant ar hat ur í upp taln ing unni en fless í sta› er tal in „rei›i
van stillt“, en eins og kem ur fram hér á eft ir er fla› einn og sami
hlut ur inn. Nor ræn um heim ild um ber ekki full kom lega sam an um
hverj ar höf u› synd irn ar voru á mi› öld um og kem ur flar margt til.
fiar má nefna ald ur rita og mis mun andi heim ild ir höf unda, en eins
og á›ur sag›i lá end an leg skil grein ing fræ›i manna ekki fyr ir fyrr
en um 1100. Sömu lei› is hef ur mis mun andi hug taka notk un ver i›
af lei› ing marg vís legra fl‡› enda. Nor rænu heim ild irn ar eru frá
‡ms um tím um og eft ir marga höf unda og flví ekki hægt a› gera
rá› fyrir full komnu sam ræmi í or› notk un. fió er ekki ástæ›a til a›
lára magnúsardóttir144
23 D.I. I, bls. 240: „hin ar stærstu höf u› synd ir“. — D.I. II, bls. 596: „höf u› synd-
ir“. — Svein björn Rafns son, „Skrifta bo› fior láks bisk ups“, bls. 102: „hin ir
stærstu ann mark ar“.
24 D.I. I, bls. 423. Skip an Magn ús ar Giss ur ar son ar um kirkju si›i er um margt
ólík fleim skrifta bo› um sem kennd eru vi› fior lák bisk up, sem eru miklu ít -
ar legri. 13 ger› ir henn ar eru prent a› ar í Ís lenzku forn bréfa safnimerkt ar A–H. Í
átta bréf anna (A,E,F,G,I,L,M og N) stend ur höf u› synd, í fjór um fleirra (B,C,D
og K) synd. Í H vant ar flann hluta skip an ar inn ar sem hér um ræ› ir.
25 D.I. II, bls. 750. Í ís lensku hóm il íu bók inni er oft minnst á fless ar synd ir. fiar er
me› al ann ars rak i› hvern ig megi for› ast of metn a›, öf und, óhl‡›ni, át og of -
drykkju án nau› synj ar, hór dóm og all an lík ams losta, rei›i ranga, ólund og
hat ur, ágirnd aura og eigna, ógle›i ver ald lega, saur mælgi og heims mælgi og
fer leg læti og bak mælgi, hé góma d‡r›, en a› lok um ljúg vitni og mein særi. Sjá
Ís lensk hóm il íu bók. Forn ar stól ræ› ur. Sig ur björn Ein ars son, Gu› rún Kvar an og
Gunn laug ur Ing ólfs son gáfu út (Reykja vík 1993), bls. 288–295.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 144