Saga - 2007, Blaðsíða 155

ver i› les inn í kirkj unni flví a› text ar hóm il íu bók ar inn ar vir› ast til
fless falln ir a› prest ar læsu flá söfn u› in um til upp l‡s ing ar.66 Eig in -
leg ur skrifta for máli ætti ekki heima me› al hóm il íu text anna vegna
fless a› til gang ur skrifta for mála var a› vera form leg ur, stund um
lög form leg ur, lei› ar vís ir a› skrift um sem voru alltaf mál ein stak -
lings en aldrei hóps. Hins veg ar flarf a› taka til lit til fless a› text ar
ís lensku hóm il íu bók ar inn ar eru frá 12. öld og fless vegna ekki
mark tæk heim ild um skrifta- og dóms kerfi sí› mi› alda. fieg ar brot
var tek i› fyr ir af op in ber um dóm stól um kirkj unn ar eft ir átt unda
ára tug 13. ald ar hef›i átt a› gefa út bréf til sta› fest ing ar á flví a›
vi› kom andi brota manni hafi ver i› veitt af lausn, en á›ur en til fless
kom flurfti hann a› skrifta, ef til vill me› skrifta for mála eins og
fleim sem er hér a› ofan. Heim ild ir um sta› fest ing ar bréf af flví tagi
eru svoköll u› af lausn ar bréf sem oft ast var›a ólög leg ar barn eign ir.
Eins má nefna sta› fest ing ar bréf Stef áns Skál holts bisk ups um ei› og
af lausn Jóns Sig munds son ar frá 1516:
Vér Stef án me› gu›s ná› bisk up í Skál holti gjör um gó› um
mönn um kunn ugt me› flessu voru opnu bréfi, a› Jón Sig -
munds son sem kall a› ur hef ir ver i› lög mann hef ir kom i› fyr ir
oss og bo› i› sig til hl‡›ni, og a› gjöra bót og betr an fyr ir sín mis -
ferli. … og hér upp á sór greind ur Jón Sig munds son full an bók -
arei›, mörg um gó› um mönn um nær ver önd um, bæ›i lær› um
og leik um. Og hér eft ir höf um vér leyst greind an Jón Sig munds -
son af flví banni, sem vér höf um hann á›ur í sett og öll um fleim
mis ferl um sem hann hef ir í rata› í voru bisk ups dæmi …67
Til eru tvær heim ild ir sem kall a› ar eru leyni leg skrifta mál og eru
flá tal in vera skrif leg ar skrift ir ein stak linga. Önn ur er kennd vi›
Ólöfu Lofts dótt ur en hin vi› Sol veigu Björns dótt ur.68 Bá› ar heim -
ild irn ar eru nafn laus ar og eng in gild rök fyr ir flví a› kenna flær vi›
nafn greind ar kon ur. Í bá› um til vik um er aug ljós flekk ing á or› -
ræ›u skrifta mál anna og fram setn ing in er bund in í svip a› form og
syndin fyrir dómstóla 155
66 Ís lensk hóm il íu bók, bls. 211–212.
67 D.I. VIII, bls. 590–591. Bréfið hefur verið kallað eiður, talinn falsaður af
biskupi. Guðbrandur Þorláksson, Mor› bréfa bæk lingar Gu› brands bisk ups fior -
láks son ar 1592, 1595 og 1608. Me› fylgi skjöl um. Jón fior kels son sá um út gáf una
(Reykja vík 1902–1906), bls. 50, 139–141. — Arnór Sigurjónsson, Vest fir› inga -
saga 1390–1540 (Reykja vík 1975), bls. 446–447. Ég tel bréfið (merkt A) staðfest -
ingu á aflausn sem Jón fékk eftir að hafa svarið eiðinn (merktan B. D.I. VIII,
bls. 591–592).
68 D.I. VI, bls. 236; D.I. VII, bls. 238.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 155