Skírnir - 01.09.2013, Side 28

258
SVANUR KRISTJÁNSSON
SKÍRNIR
vera til sölu, leigu eða til sérstakrar ráðstöfunar til byggðarlaga
(Alþingistíðindi 1987-1988 A 4: 2339).
Skömmu síðar fylgdi Alþýðubandalagið í kjölfar Kvennalistans
og samþykkti samhljóða á miðstjórnarfundi 5. desember 1987 ítar-
lega ályktun um nýja fiskveiðistefnu. Þar sagði: „Fiskistofnarnir og
aðrar sjávarauðlindir eru ævarandi sameign allra Islendinga. Grund-
vallaratriði fiskveiðistjórnunar verður að vera hinn sameiginlegi
eignarréttur þjóðarinnar á auðlindum hafsins."16 Meginatriði stefn-
unnar fólst í svonefndum byggðakvóta sem skyldi útfærður þannig
að 2A hlutum veiðiheimilda yrði úthlutað til byggðarlaga en Vs til
skipa. Við sölu á skipi úr byggðarlagi skyldi einungis útgerðarhlut-
inn fylgja skipinu en ekki sá hluti sem fór til byggðarlagsins. „Með
því að binda veiðiheimildir að verulegu leyti við byggðarlög er verið
að tryggja hag starfsfólks í fiskiðnaði, fiskvinnslustöðva og allra
íbúa þeirra byggðarlaga sem byggja afkomu sína á öruggri og skipu-
lagðri nýtingu sjávarafla. Óeðlilegt verð á fiskiskipum og brask í
tengslum við skipa- og kvótasölu ætti að mestu að hverfa úr sög-
unni.“ í lokaorðum sagði: „Til að tryggja búsetu um allt land og
eðlilega byggðaþróun verði þess gætt við stjórn fiskveiða: að hvert
svæði njóti aðstöðu vegna nálægðar við fiskimið; að núverandi út-
gerð og fiskvinnslu verði tryggður réttur á heimaslóð.“
Skúli Alexandersson útskýrði stefnu og tillögur Alþýðubanda-
lagsins á Alþingi 7. desember 1987.17 Skúli benti m.a. á að líkt og hjá
Kvennalistanum myndu tillögur Alþýðubandalagsins breyta eign-
arrétti á kvótanum: veiðiheimildirnar yrðu bundnar við byggðirnar
en ekki skipin. Að hans sögn væri þetta grundvallaratriði vegna þess
að „þá breytist það að hægt sé að selja skip og fá af því sérstakan
gróða“.18
16 Samþykktin birtist í heild í Þjóðviljanum 8. desember 1987 („Alþýðubandalagið:
Ný fiskveiðistefna“ 1987).
17 Sbr. Alþingistíðindi 1987-1988 B 2: 1512-1526. Tillögurnar eru í þingskjali 205,
Alþingistíðindi 1987-1988 A 3: 1141-1142.
18 Alþingistíðindi 1987-1988 B 2:1519. í ræðu sinni gagnrýndi Skúli mjög tillögur
Kvennalistans um að selja veiðikvóta, kvað þær fráleitar en tók skýrt fram að
hann talaði þar ekki í nafni Alþýðubandalagsins, sbr. Alþingistíðindi 1987-1988
B 2: 1512.