Skírnir - 01.09.2013, Blaðsíða 33

SKÍRNIR LÝÐRÆÐISBRESTIR ... LÝÐVELDISINS 263
þannig að hægt verði að afnema kvótakerfið og að frumkvæði og dugnaður
einstaklinganna fái notið sín [...] Sjálfstæðisflokkurinn telur að útgerðin
eigi að taka meiri þátt í að greiða kostnað af rannsóknum á fiskistofnunum
og eftirliti með þeim og hafi jafnframt áhrif á framkvæmd rannsókna og
tillagna um heildaraflamagn, enda séu sjávarútvegnum búin rekstrarskilyrði
til þessa kostnaðarauka. („Samkomulag eftir 13 tíma þóf ..." 1989)
Af því sem fram kemur hér að framan má ljóst vera að síðla árs 1989
höfðu ýmsir stjórnmálaflokkar og þingmenn reynt að marka sér
stefnu um stjórn fiskveiða. Þegar á heildina er litið hafði samt ekki
mikið breyst frá haustinu 1987 þegar Karl Steinar Guðnason sagði
á Alþingi:
Ég geri mér Ijóst að við verðum áfram að vera í þessu kvótakerfi. Það verður
að stjórna fiskveiðunum og galdurinn er sá að finna leið sem flestir geta
verið ásáttir um. Það er ekkert óeðlilegt að menn deili um þessa hluti og
auðvitað deila menn í flokkunum líka. Það er ekki langt síðan Alþýðu-
bandalagið t.d. var þverklofið í þessum málum. Við erum það í Alþýðu-
flokknum. Ég veit að svoleiðis er það í Sjálfstæðisflokknum. Sjálfsagt er ein
rödd í Framsóknarflokknum sem markast mikið af því að ráðherra sjávar-
útvegsmála kemur þaðan. (Alþingistíðindi 1987-1988 B 2: 1593)
Lagasetningin um stjórnun fiskveiða 1990
Lögin um frjálst framsal veiðiheimilda voru sett árið 1990 og eru enn
í öllum meginatriðum í gildi. Hér á eftir mun ég fyrst greina aðdrag-
anda lagasetningarinnar sem og meðferð málsins á Alþingi. Síðan
mun ég víkja að þróun lýðræðis í landinu í ljósi þessarar rannsóknar
á lagasetningu um þetta mikilvæga hagsmunamál allra Islendinga.
Kvótalögin frá 1983 voru fyrsta heildarlöggjöfin um stjórn fisk-
veiða og giltu í eitt ár. Árið eftir voru sett lög sem höfðu eins til
tveggja ára gildistíma. Árið 1988 samþykkti Alþingi fiskveiðistjórn-
arlög til þriggja ára og jafnframt var stofnuð sérstök nefnd með aðild
allra þingflokka og helstu hagsmunaaðila og henni falið að undirbúa
tillögur um fyrirkomulag fiskveiðistjórnunar að loknum gildistíma
laganna í lok árs 1990. Nefndin starfaði á vegum sjávarútvegsráð-
herra. Yfirleitt var nefndarfólk tilnefnt af hagsmunasamtökum