Skírnir - 01.09.2013, Side 41

SKÍRNIR
LÝÐRÆÐISBRESTIR ... LÝÐVELDISINS
271
veiðiheimildum. Mörg lagaleg álitamál væru hins vegar til staðar.
Löggjafanum væri heimilt að setja eignarréttindunum almenn mörk
enda væri jafnræðis gætt. „Atvinnuréttindi þessi fela ekki í sér neinn
einkarétt ef takmarkanir á fiskveiðum yrðu felldar niður að ein-
hverju eða öllu leyti“ (Alþingistíðindi 1989-1990 B IV: 6896-6897).
Skúli Alexandersson hafði verið fulltrúi Alþýðubandalagsins í
ráðgjafanefndinni um fiskveiðistjórnun og var í hópi þeirra þing-
manna sem höfðu yfirgripsmikla reynslu og þekkingu á sjávarút-
vegi, en hann starfaði lengi við útgerð og fiskvinnslu á Hellissandi.
Skúli gagnrýndi frumvarpið harðlega (Alþingistíðindi 1989-1990 B
IV: 6945-6968).2é Hann benti m.a. á að flokkur sinn hefði mótað
og samþykkt allt aðra stefnu sem byggðist á því að auðlindir innan
fiskveiðilandhelgi væru þjóðareign, sameign allra Islendinga, og
veiðiheimildum ætti að úthluta til byggðarlaga. Veiðirétturinn ætti
þó eftir sem áður að vera bundinn við skip. Við sölu skipa úr
byggðarlagi ætti einungis sá þriðjungur aflakvótans sem fór til út-
gerðarinnar að fylgja en 2A hlutar að verða áfram í byggðarlaginu
og þeim endurúthlutað þar í samræmi við ákveðnar reglur. Skúli
sagði að með frumvarpinu væri sjávarútvegsráðherra fært algjört
vald yfir atvinnugreininni og taldi að eftir samþykkt þess myndi
„peningavaldið" kaupa upp heilu byggðirnar. Ráðherrar Alþýðu-
bandalagsins hefðu samþykkt frumvarpið í ríkisstjórninni án nokk-
urs umboðs frá flokknum.
Guðmundur H. Garðarsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
mótmælti einnig vinnubrögðum ríkisstjórnarinnar sem hann sagði
leggja allt kapp á að Alþingi samþykkti frumvörpin tvö eftir ein-
ungis nokkurra daga umfjöllun. Efnislega var ræða hans í takt við
samþykktir landsfundar Sjálfstæðisflokksins. Þannig gagnrýndi
Guðmundur mjög miðstýringu og of mikil ríkisafskipti í kvóta-
kerfinu og því væri nauðsynlegt að þróa nýtt fyrirkomulag fisk-
26 Andstaðan við frumvarpið í þingflokki Alþýðubandalagsins var ekki bundin við
Skúla. Geir Gunnarsson var einnig andvígur því og vildi að sjávarútvegsnefndir
Alþingis fjölluðu um málið þá um sumarið og haustið. Ekki væri samstaða meðal
stjórnarþingmanna um slíka meðferð málsins. Núverandi kerfi fiskveiðistjórnunar
væri háð „annmörkum sem eru eins og sverð sem hangir í þræði yfir íbúum í
sérhverju sjávarplássi í landinu" (Alþingistíðindi 1989-1990 B IV: 7556-7558).