Skírnir - 01.09.2013, Page 44

274
SVANUR KRISTJÁNSSON
SKÍRNIR
Ýmsar leiðir kæmu þar til greina, allt frá uppboðum á aflakvóta til
leyfisgjalds fyrir tiltekinn hóp sem fengi veiðileyfi. Ollum slíkum
hugmyndum hefði verið hafnað með ýmsum ráðum en fáum
rökum. Jafnvel hefði verið gripið til þess að kalla sölu á verðmætum
veiðileyfum auðlindaskatt, en slíkt jafngilti, sagði Friðrik, að kalla
vöruverð eða húsaleigu skatta. I aflakvótakerfi tryggði veiðileyfa-
sala jafnræði og hagkvæmni umfram aðra útfærslu. Utgerðarmenn
hefðu alltaf haft rétt til að veiða. Það sem væri nýtt í þessum málum
væri að nú væri kominn rétturinn til að útiloka aðra landsmenn frá
veiðunum. Fyrir sviptingu þessara réttinda þyrfti auðvitað að koma
eitthvert gjald. Annað væri ranglæti, a.m.k. að áliti þeirra sem
töluðu fyrir sölu veiðileyfa (Alþingistíðindi 1989-1990 B IV: 7554-
7556).
Alþingi samþykkti á síðasta degi þingsins bæði frumvörpin um
fiskveiðistjórnun.28 I reynd svipti Alþingi þar með þjóðina varan-
lega sinni helstu auðlind og sameign og ráðstafaði henni að lang-
mestu leyti endurgjaldslaust til útvalinna einkaaðila.
Lénsveldi hið nýja ?
Árið 2001 bjuggu ríflega 300 manns á Flateyri við Önundarfjörð.
Undirstaða þorpsins var útgerð og fiskvinnsla og atvinnuástand
yfirleitt þokkalegt. Þann 18. maí 2007 birtist sú frétt í Vísi að eig-
endur Fiskvinnslunnar Kambs á Flateyri hefðu tilkynnt starfs-
mönnum sínum þá ákvörðun að hætta útgerð og fiskvinnslu og selja
allar eignir félagsins á staðnum („Kambur hættir útgerð ..." 2007).
Þetta þýddi að um 120 manns myndu missa vinnuna, þar af 65
manns í landvinnslu. I fréttinni sagði að helstu ástæður væru sögð
slök rekstrarskilyrði á Vestfjörðum, sérstaklega í landvinnslu og
hefðu skuldir félagsins aukist mikið á síðustu árum. Þá væri bent á
að sterk króna ásamt háum vöxtum hefði leikið útflutningsfyrirtæki
28 Efri deild samþykkti fiskveiðistjórnarfrumvarpið með 9 atkvæðum gegn 7, sbr.
Alþingistíðindi 1989-1990 B 5: 7025. Neðri deild samþykkti það með 21
atkvæðum gegn 14, sbr. Alþingistíðindi 1989-1990 B 5: 7570. Lög um stjórn fisk-
veiða nr. 38/1990 er að finna í Stjórnartíðindum 1990 A: 55-63 og Lög um
Hagræðingarsjóð nr. 40/1990 í Stjómartíðindum 1990 A: 61-69.