Skírnir - 01.09.2013, Page 81

SKÍRNIR
HVAÐ ER GÓÐUR HÁSKÓLI?
311
heimurinn og háskólarnir munu leggja undir sig heiminn allan fyrr
eða síðar. Þess vegna er rík ástæða til að ætla að fólk muni í fram-
tíðinni kappkosta að efla háskólana og fórna æ meiri veraldargæðum
á altari hinna andlegu gæða sem fólk þráir innst inni að tengjast í
huganum: hinu sanna, fagra og góða.
Niðurstaða
Ofangreindar þrjár ábendingar miða að því að draga athyglina að
einingu og samfellu háskólaheimsins og draga í efa að hann taki
kollsteypum og gjörbreytist vegna ytri aðstæðna, hversu ógnandi
sem þær kunna að vera. Þar með er auðvitað ekki sagt að hann
standi í stað, öðru nær. Gífurleg fjölgun háskóla, þróun nýrrar
tækni við rannsóknir og nám, stóraukin tengsl og samvinna há-
skólafólks um víða veröld — allt þetta hefur margvísleg áhrif á
öflun, miðlun, varðveislu og beitingu þekkingar. Þessari þróun
fylgir í senn viss fjölbreytni háskóla og öflug markaðsvæðing og
sölumennska. Sumum kann að þykja fjölbreytnin sem nú er til
komin meðal þeirra stofnana sem kalla sig háskóla vera svo mikil
að hér sé ekki lengur um eina hugmynd að ræða heldur margar
ólíkar stofnanir sem eigi ekkert sameiginlegt nema nafnið eitt.
Öðrum finnst að markaðsvæðingin og sölumennskan hafi umbylt
hefðbundnu háskólastarfi og að háskólarnir séu orðnir að þekking-
arfyrirtækjum sem lúti sömu rökvísi og önnur fyrirtæki í fram-
leiðslu og dreifingu gæða.
Hvorugt fær staðist nánari skoðun. Háskólahugmyndin lifir enn
og tekur á sig ótal ólíkar myndir í raunverulegum háskólum. Mark-
aðsvæðingin getur vissulega valdið miklum usla og skaða í háskóla-
heiminum ef og þegar kaupmennskan verður allsráðandi í hugsun
háskólafólks: kennarinn telji sig vera að selja kunnáttu og nemand-
inn telji sig vera að kaupa menntagráðu. Spilling er þekkt í háskólum
rétt eins og á öðrum sviðum þjóðfélagsins. Hún er ævinlega fólgin í
því að menn svíkjast um að beita þeim reglum og vinnubrögðum
sem eru við hæfi í þeirri grein eða á því sviði sem um ræðir.
Svo tekið sé dæmi til samanburðar af allt öðru sviði þá liggja
ákveðnar siðferðisreglur til grundvallar samskiptum okkar og tengsl-