Skírnir - 01.09.2013, Side 159

SKÍRNIR
ENGINN TÍMI FYRIR UMRÆÐU
389
löngu liðin: árið 2013 sér skólakerfið alfarið um að halda miðalda-
bókmenntum að íslenskri æsku.
Áhugaverð er lýsing Lars Lönnroth á dvöl sinni við Kaup-
mannahafnarháskóla (bls. 161-66) þar sem „kalt stríð" (bls. 165)
ríkti milli Árnastofnunar og Orðabókar Árnanefndar sem var að
hluta til hugmyndafræðilegt. Eins og Lönnroth lýsir því höfðu
Árnastofnunarmenn takmarkaðan áhuga á innihaldi sagnanna og
beindu sjónum eingöngu að venslum handritanna sem þeir sýsluðu
með. Orðabókarmenn höfðu hins vegar almennan bókmenntaáhuga
og auk heldur áhugasamari um hið erlenda samhengi íslenskra
miðaldabókmennta eins og fram kom í ritinu Norron fortællekunst
(1965). Það var smávaxið kver sem reyndist þó mikið byltingarrit í
norrænum fræðum.
Viðhorf orðabókarmanna voru þannig algerlega á skjön við
„eigendaafstöðuna“ sem var áberandi hjá bæði Islendingum og Is-
landsvinum á þeim tíma en féllu vel í kramið hjá Lars Lönnroth.
Óhætt er líka að segja að á þeim tíma sem síðan er liðinn hafi við-
horf í norrænum fræðum tekið stakkaskiptum. Fáir afneita lengur
evrópsku samhengi íslenskra miðaldatexta og þar að auki hefur
áhugi útlendinga á þessum bókmenntum mjög aukist og breiðst út
um allan heim en áhugi íslendinga dofnað á móti - sögurnar eru æ
minna lesnar hér á landi en þeim mun meira nýttar sem grundvöllur
menningartengdar ferðaþjónustu.
Einn magnaðasti kafli bókarinnar er frásögnin af doktorsritgerð
og vörn Lars Lönnroth árið 1965 (bls. 166-77). Eins og fram hefur
komið var Lars síst haldinn átakafælni og þegar hér var komið sögu
hafði hann þar að auki gert sig gildandi í sænsku sjónvarpi og var
umdeildur mjög. Þar að auki hafði hann gagnrýnt í bókmennta-
tímaritinu Samlaren rannsóknir Peter Hallbergs á stíl Egils sögu
sem áttu að sanna að Snorri Sturluson væri höfundur hennar (bls.
162).
Doktorsritgerð hans var í raun þrjár sjálfstæðar tímaritsgreinar
ásamt samantekt á ensku sem var gefin út í sérstöku kveri og heitir
European Sources of Icelandic Saga-Studies (1965). Að öðrum rann-
sóknum ólöstuðum er merkasta greinin af þessum þremur „Tesen
om de tvá kulturerna: kritiske studier i den islándske sagaskrivnin-