Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.2018, Blaðsíða 8

8 8. júní 2018FRÉTTIR
N
ytjamarkaðurinn Von og
bjargir er staðsettur við
Grensásveg 14b og er fé­
lagið sem utan um hann
heldur samnefnd líknarsamtök.
Félagið var stofnað árið 2014 og
að sögn formanns félagsins hef­
ur aldrei verið hagnaður af því frá
stofnun. Það styrki því ekki með
peningagjöfum heldur munum til
einstaklinga en samkvæmt Ríkis­
skattstjóra getur starfsemin þá ekki
talist líknarstarfsemi. Formaður
félagsins er Vilhjálmur Svan Jó­
hannsson, en hann hefur fengið
dóma fyrir skattsvik og eiturlyfja­
sölu. Félaginu hafa einnig tengst
tveir dæmdir barnaníðingar sem
misnotuðu ungar stúlkur.
Styrkja einstaklinga með vörum
Húsnæði líknarsamtakanna að
Grensásvegi 14b er rúmgott og þar
er fjöldi herbergja með notuðum
vörum af öllum stærðum og gerð­
um. Föt, húsgögn, bækur, plötur,
styttur og alls kyns dót. Meira að
segja lögmannsskikkja hangandi
á gínu.
Á Facebook­síðu samtakanna
kemur ekki fram í hvað styrkir fé­
lagsins fara en samkvæmt fyrir­
spurn frá 5. apríl síðastliðnum
svara samtökin:
„Síðustu tvö árin höfum við ein­
göngu styrkt fólk sem er að koma
úr vímuefnameðferð, fangelsum
og öryrkja sem hafa leitað til okk­
ar. Fyrsta árið (2015) styrktum við
Dyngjuna, áfangaheimili fyrir kon­
ur og Ljósið, stuðningsheimili fyr­
ir krabbameinsgreinda. Við látum
ekki frá okkur lista yfir einstaklinga
sem njóta stuðnings okkar.“
DV hafði samband við Ljós­
ið, stuðningsheimili fyrir krabba­
meinsgreinda, og þar fengust
þau svör að ekkert fjármagn hefði
runnið frá Von og björgum til
þeirra. Aldís Höskuldsdóttir hjá
Dyngjunni tekur í sama streng.
„Nei, við höfum ekki fengið neina
styrki frá Von og björgum enn þá.
Ég man að hann [Vilhjálmur Svan]
setti einhvern tímann auglýsingu
um hann styrkti Ljósið og Dyngj­
una en við höfum ekki fengið neitt.“
Í samtali við DV sagði Vilhjálm­
ur Svan að félagið gæfi ekki pen­
ingastyrki heldur muni, til dæm­
is til Dyngjunnar, en einnig losað
Dyngjuna við dót sem heimilið
vildi losna við. En félagið fær not­
aða muni, til dæmis úr dánarbú­
um. Að sögn Vilhjálms hefur fé­
lagið skilað taprekstri frá stofnun,
og áætlar hann að tapið nemi um
átta milljónum króna. Húsaleiga sé
há og nú fyrst sé félagið að rétta úr
kútnum.
Vilhjálmur segir:
„Við erum ekki með neitt bak­
land, ekki neitt meðferðarúrræði
eða neitt slíkt. Þannig að bakland
okkar er hinn almenni borgari. Við
erum ekki að greiða neitt út, við
erum í vörum en ekki peningum.
Við gefum dót, við gefum föt, við
gefum þeim sem eiga bágt.“
En þeir peningar sem koma
inn?
„Þeir fara allir í rekstur, það er
bara einfalt. Það hefur aldrei verið
afgangur heldur frekar borgað
með þessu mánaðarlega. Þær vör­
ur sem eru seldar, en ekki gefnar,
eru til þess að halda þessu á floti.“
„Getur ekki verið nytjamarkaður
til líknarmála ef þetta skilur
ekkert eftir sig“
Félagið greiðir ekki virðisaukaskatt
af seldum vörum í nytjamarkaðn­
um. Að sögn Jarþrúðar Hönnu
Jóhannsdóttur, sviðsstjóra hjá
Ríkis skattstjóra, eru góðgerðafé­
lög undanþegin skattskyldu virð­
isaukaskatts á grundvelli laga nr.
50/1988 en þar er gerð sú skil­
greining að til líknarmála teljist
meðal annars bygging og rekstur
sjúkrahúsa, heilsugæslustöðva,
elliheimila, vöggustofa, barna­
heimila og svo framvegis. Stuðn­
ingur til einstaklinga falli þar ekki
undir. Hún segir:
„Að það sé taprekstur á mark­
aðinum hefur engin áhrif á það
hvernig við metum hvort hann
megi vera utan við virðisaukaskatt.
Það sem við horfum á er hvort
hann uppfylli skilyrði um hvort all­
ur ágóði af þessu renni til líknar­
mála samkvæmt skilgreiningu.
Við lítum ekki á gjafir á munum til
einstaklinga sem líknarstarfsemi.
Þetta getur ekki verið nytjamark­
aður til líknarmála ef þetta skilur
ekkert eftir sig.“
Gjaldþrot og stórt fíkniefnamál
Vilhjálmur Svan Jóhannsson er
með dóma á bakinu fyrir aðkomu
að fíkniefnasölu og skattalagabrot­
um. Á níunda áratug síðustu aldar
var Vilhjálmur áberandi í veitinga­
rekstri og mörg félög í hans eigu
hafa endað í gjaldþrotaskiptum.
Vilhjálmur rak marga veitinga­
staði á níunda áratug síðustu ald­
ar, til dæmis Tunglið, Villta tryllta
Villa, D14 og Upp og niður þar
sem Pan­hópurinn svokallaði
sýndi. Þar kom ungt fólk, allt niður
í sextán ára gamalt, fram og sýndi
nærföt og leðurklæðnað frá póst­
versluninni Pan sem einnig seldi
hjálpartæki ástarlífsins. Altalað var
að vændi væri fylgifiskur þessarar
starfsemi og Haukur Haraldsson,
sem stýrði Pan­hópnum, viður­
kenndi við DV í febrúar síðastliðn­
um að stúlka innan hópsins hefði
stundað vændi.
Árið 1991 hóf Pressan umfjöll­
un um gjaldþrotahrinu í veitinga­
rekstri í Reykjavík og kom Vil­
hjálmur þar mikið við sögu. Þann
11. apríl var sagt að þeir einstak­
lingar sem um var rætt hafi opn­
að marga staði, selt þá jafnharðan
eða lent í gjaldþroti með þá. Félög­
in þar sem nafn Vilhjálms kom fyr­
ir voru Laugaveitingar hf., Lækjar­
niður hf., Lækjarveitingar hf. og
Veitingakjallarinn hf.
Þriðja desember ári síðar kom
fram hjá Pressunni að kröfurnar í
búin væru yfir hundrað milljón­
ir króna: Lækjarveitingar 33 millj­
ónir; Laugaveitingar 16,9; Lækjar­
niður 13,8 og einstaklingsgjaldþrot
upp á 38 milljónir.
Þann 17. desember kom fram
hjá Pressunni að Vilhjálmur væri
að selja lagervörur í Kolaportinu
og biði hann þess að afplána dóm
fyrir skilasvik á lífeyrisgreiðslum
og virðisaukaskatti. Þetta var ekki
fyrsti dómurinn sem hann hlaut
því á áttunda áratugnum sat hann
í fimmtán mánuði á Litla­Hrauni
en þá átti hann við áfengisvanda­
mál að stríða og komst upp á kant
við lögin.
Vilhjálmur segir í samtali við
DV að hann hafi borgað sig út úr
sínum gjaldþrotum.
„Ég vann eins og hundur á
þremur eða fjórum stöðum til að
gera upp þessi gjaldþrot, bara fyr­
ir það eitt að aðrir borguðu mér
ekki.“
25. júlí árið 1993 voru Vilhjálm­
ur Svan og Jóhann Jónmundsson
handteknir í Leifsstöð á leið frá
Amsterdam þar sem fundust á Jó­
hanni 910 grömm af amfetamíni
og fjögur kíló af hassi. Voru þeir
báðir settir í gæsluvarðhald og
hófst þá atburðarásin að risastóru
fíkniefnamáli sem endaði með
átján ákærum og fimmtán fangels­
isdómum. En höfuðpaurinn í því
máli var Ólafur Gunnarsson.
Í yfirheyrslum gekk lögreglan
hart að Vilhjálmi sem var lýst sem
skipuleggjanda og fjármögnunar­
aðila þeirrar ferðar í DV 21. júní
árið 1994. Samþykkti hann að leyfa
fíkniefnalögreglunni að setja hler­
unarbúnað í símann sinn og á
heimilið sitt til að koma upp um
eiturlyfjahringinn. En það var í
fyrsta skipti sem hlerunarbúnað­
ur var notaður til að koma upp um
fíkniefnasölu.
Eftir þær hleranir voru Ólafur
Er þitt fyrirtæki
tilbúið fyrir
GDPR?
Skoðaðu málið á
Dattacalabs.com
„Þetta getur ekki verið nytjamarkaður til
líknarmála ef þetta skilur ekkert eftir sig“
n Dæmdur barnaníðingur afgreiðir n Gefa einstaklingum vörur n Taprekstur að sögn formanns
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is