Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.2018, Blaðsíða 8
8 8. júní 2018FRÉTTIR
N
ytjamarkaðurinn Von og
bjargir er staðsettur við
Grensásveg 14b og er fé
lagið sem utan um hann
heldur samnefnd líknarsamtök.
Félagið var stofnað árið 2014 og
að sögn formanns félagsins hef
ur aldrei verið hagnaður af því frá
stofnun. Það styrki því ekki með
peningagjöfum heldur munum til
einstaklinga en samkvæmt Ríkis
skattstjóra getur starfsemin þá ekki
talist líknarstarfsemi. Formaður
félagsins er Vilhjálmur Svan Jó
hannsson, en hann hefur fengið
dóma fyrir skattsvik og eiturlyfja
sölu. Félaginu hafa einnig tengst
tveir dæmdir barnaníðingar sem
misnotuðu ungar stúlkur.
Styrkja einstaklinga með vörum
Húsnæði líknarsamtakanna að
Grensásvegi 14b er rúmgott og þar
er fjöldi herbergja með notuðum
vörum af öllum stærðum og gerð
um. Föt, húsgögn, bækur, plötur,
styttur og alls kyns dót. Meira að
segja lögmannsskikkja hangandi
á gínu.
Á Facebooksíðu samtakanna
kemur ekki fram í hvað styrkir fé
lagsins fara en samkvæmt fyrir
spurn frá 5. apríl síðastliðnum
svara samtökin:
„Síðustu tvö árin höfum við ein
göngu styrkt fólk sem er að koma
úr vímuefnameðferð, fangelsum
og öryrkja sem hafa leitað til okk
ar. Fyrsta árið (2015) styrktum við
Dyngjuna, áfangaheimili fyrir kon
ur og Ljósið, stuðningsheimili fyr
ir krabbameinsgreinda. Við látum
ekki frá okkur lista yfir einstaklinga
sem njóta stuðnings okkar.“
DV hafði samband við Ljós
ið, stuðningsheimili fyrir krabba
meinsgreinda, og þar fengust
þau svör að ekkert fjármagn hefði
runnið frá Von og björgum til
þeirra. Aldís Höskuldsdóttir hjá
Dyngjunni tekur í sama streng.
„Nei, við höfum ekki fengið neina
styrki frá Von og björgum enn þá.
Ég man að hann [Vilhjálmur Svan]
setti einhvern tímann auglýsingu
um hann styrkti Ljósið og Dyngj
una en við höfum ekki fengið neitt.“
Í samtali við DV sagði Vilhjálm
ur Svan að félagið gæfi ekki pen
ingastyrki heldur muni, til dæm
is til Dyngjunnar, en einnig losað
Dyngjuna við dót sem heimilið
vildi losna við. En félagið fær not
aða muni, til dæmis úr dánarbú
um. Að sögn Vilhjálms hefur fé
lagið skilað taprekstri frá stofnun,
og áætlar hann að tapið nemi um
átta milljónum króna. Húsaleiga sé
há og nú fyrst sé félagið að rétta úr
kútnum.
Vilhjálmur segir:
„Við erum ekki með neitt bak
land, ekki neitt meðferðarúrræði
eða neitt slíkt. Þannig að bakland
okkar er hinn almenni borgari. Við
erum ekki að greiða neitt út, við
erum í vörum en ekki peningum.
Við gefum dót, við gefum föt, við
gefum þeim sem eiga bágt.“
En þeir peningar sem koma
inn?
„Þeir fara allir í rekstur, það er
bara einfalt. Það hefur aldrei verið
afgangur heldur frekar borgað
með þessu mánaðarlega. Þær vör
ur sem eru seldar, en ekki gefnar,
eru til þess að halda þessu á floti.“
„Getur ekki verið nytjamarkaður
til líknarmála ef þetta skilur
ekkert eftir sig“
Félagið greiðir ekki virðisaukaskatt
af seldum vörum í nytjamarkaðn
um. Að sögn Jarþrúðar Hönnu
Jóhannsdóttur, sviðsstjóra hjá
Ríkis skattstjóra, eru góðgerðafé
lög undanþegin skattskyldu virð
isaukaskatts á grundvelli laga nr.
50/1988 en þar er gerð sú skil
greining að til líknarmála teljist
meðal annars bygging og rekstur
sjúkrahúsa, heilsugæslustöðva,
elliheimila, vöggustofa, barna
heimila og svo framvegis. Stuðn
ingur til einstaklinga falli þar ekki
undir. Hún segir:
„Að það sé taprekstur á mark
aðinum hefur engin áhrif á það
hvernig við metum hvort hann
megi vera utan við virðisaukaskatt.
Það sem við horfum á er hvort
hann uppfylli skilyrði um hvort all
ur ágóði af þessu renni til líknar
mála samkvæmt skilgreiningu.
Við lítum ekki á gjafir á munum til
einstaklinga sem líknarstarfsemi.
Þetta getur ekki verið nytjamark
aður til líknarmála ef þetta skilur
ekkert eftir sig.“
Gjaldþrot og stórt fíkniefnamál
Vilhjálmur Svan Jóhannsson er
með dóma á bakinu fyrir aðkomu
að fíkniefnasölu og skattalagabrot
um. Á níunda áratug síðustu aldar
var Vilhjálmur áberandi í veitinga
rekstri og mörg félög í hans eigu
hafa endað í gjaldþrotaskiptum.
Vilhjálmur rak marga veitinga
staði á níunda áratug síðustu ald
ar, til dæmis Tunglið, Villta tryllta
Villa, D14 og Upp og niður þar
sem Panhópurinn svokallaði
sýndi. Þar kom ungt fólk, allt niður
í sextán ára gamalt, fram og sýndi
nærföt og leðurklæðnað frá póst
versluninni Pan sem einnig seldi
hjálpartæki ástarlífsins. Altalað var
að vændi væri fylgifiskur þessarar
starfsemi og Haukur Haraldsson,
sem stýrði Panhópnum, viður
kenndi við DV í febrúar síðastliðn
um að stúlka innan hópsins hefði
stundað vændi.
Árið 1991 hóf Pressan umfjöll
un um gjaldþrotahrinu í veitinga
rekstri í Reykjavík og kom Vil
hjálmur þar mikið við sögu. Þann
11. apríl var sagt að þeir einstak
lingar sem um var rætt hafi opn
að marga staði, selt þá jafnharðan
eða lent í gjaldþroti með þá. Félög
in þar sem nafn Vilhjálms kom fyr
ir voru Laugaveitingar hf., Lækjar
niður hf., Lækjarveitingar hf. og
Veitingakjallarinn hf.
Þriðja desember ári síðar kom
fram hjá Pressunni að kröfurnar í
búin væru yfir hundrað milljón
ir króna: Lækjarveitingar 33 millj
ónir; Laugaveitingar 16,9; Lækjar
niður 13,8 og einstaklingsgjaldþrot
upp á 38 milljónir.
Þann 17. desember kom fram
hjá Pressunni að Vilhjálmur væri
að selja lagervörur í Kolaportinu
og biði hann þess að afplána dóm
fyrir skilasvik á lífeyrisgreiðslum
og virðisaukaskatti. Þetta var ekki
fyrsti dómurinn sem hann hlaut
því á áttunda áratugnum sat hann
í fimmtán mánuði á LitlaHrauni
en þá átti hann við áfengisvanda
mál að stríða og komst upp á kant
við lögin.
Vilhjálmur segir í samtali við
DV að hann hafi borgað sig út úr
sínum gjaldþrotum.
„Ég vann eins og hundur á
þremur eða fjórum stöðum til að
gera upp þessi gjaldþrot, bara fyr
ir það eitt að aðrir borguðu mér
ekki.“
25. júlí árið 1993 voru Vilhjálm
ur Svan og Jóhann Jónmundsson
handteknir í Leifsstöð á leið frá
Amsterdam þar sem fundust á Jó
hanni 910 grömm af amfetamíni
og fjögur kíló af hassi. Voru þeir
báðir settir í gæsluvarðhald og
hófst þá atburðarásin að risastóru
fíkniefnamáli sem endaði með
átján ákærum og fimmtán fangels
isdómum. En höfuðpaurinn í því
máli var Ólafur Gunnarsson.
Í yfirheyrslum gekk lögreglan
hart að Vilhjálmi sem var lýst sem
skipuleggjanda og fjármögnunar
aðila þeirrar ferðar í DV 21. júní
árið 1994. Samþykkti hann að leyfa
fíkniefnalögreglunni að setja hler
unarbúnað í símann sinn og á
heimilið sitt til að koma upp um
eiturlyfjahringinn. En það var í
fyrsta skipti sem hlerunarbúnað
ur var notaður til að koma upp um
fíkniefnasölu.
Eftir þær hleranir voru Ólafur
Er þitt fyrirtæki
tilbúið fyrir
GDPR?
Skoðaðu málið á
Dattacalabs.com
„Þetta getur ekki verið nytjamarkaður til
líknarmála ef þetta skilur ekkert eftir sig“
n Dæmdur barnaníðingur afgreiðir n Gefa einstaklingum vörur n Taprekstur að sögn formanns
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is