Jökull


Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 3

Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 3
Reviewed research article / Geomorphology of the Odáðahraun semi-desert, NE Iceland; a Landsat TM - based land cover mapping Jukka Kayhkö*, Petteri Alho, Johan P. M. Hendriks and Matti J. Rossi Department of Geography, University ofTurku, 20014 Turku, Finland; jukkay@utu.fi Abstract - This research reports investigations on land degradation processes in the Odáðahraun region, northeastern Iceland, using land cover classification based on Landsat TM satellite data andfield studies. The main objective is to increase understanding ofthe geomorphologicalfeatures and processes, and their relation to land degradation in the study region. A floating Landsat TM quarter scene from July 1992, covering an area from the northern margin of Dyngjujökull to Öxarfjörður, was subjected to unsupervised Isodata clustering. Extensive field checks with detailed descriptions ofvarious land-cover types allowed subsequent analyses ofthe classification resulting in 19 land cover classes in three surface categories: lavas, sediments and miscellaneous (including vegetation, snow, ice, etc.). The image interpretation also revealed several sediment bodies, which may indicate the characteristics of the geomorphological processes operating in the region: 1) the elongated SSW-NNE oriented aeolian sand stretches in the western half of the study area, and 2) the distinctive flood deposits along the Jökulsá á Fjöllum course, demonstrating the magnitude ofthe past catastropliic jökulhlaups (glacial outburst floods). The presented land cover classification will serve as the basis for planning and focusing future investigations on the past and present geoecological processes operating in the region. INTRODUCTION Soil erosion is a major environmental problem in Ice- land (e.g. Arnalds, 1987; Arnalds et al., 1997; Arn- alds, 2000). Studies across Iceland have demonstrated that soil erosion rates increased substantially after set- tlement ca. 874 AD, in the form of a 4- to 8-fold in- crease in the deposition rate of aeolian and tephra ma- terials in soil profiles (e.g. Þórarinsson, 1961). More generally, Iceland has suffered for centuries from loss of forest cover, resulting in only 1% woodland cover- age at present. Along the Northern Volcanic Rift Zone, north of the Vatnajökull ice cap, vast deposits of gravel, ae- olian sand and loess blanket an otherwise barren, severely eroded landscape characterized by abundant lava fields (Figure 1). At the margin of this degraded region, advancing fronts of windblown sediments de- stroy vegetated land cover, threatening pasturelands and human settlements. Substantial national efforts have been made for decades to halt the degradation process. Unfortunately, the environmental factors that maintain and expand this barren semi-desert are still poorly understood (Arnalds, 2000). Human activity, in the form of deforestation and grazing by sheep and horses, is one explanation for this continuing degrada- tion, and a link between land degradation and human impact has been indisputably documented in several studies in the coastal areas of Iceland (cf. Dugmore and Buckland, 1991; Einarsson, 1994; Simpson et al., 2001). An additional explanation for this degradation is the influence of natural processes, namely, volcanic eruptions, tephra falls, glacial outburst floods and cli- * Formerly at: Postgraduate Research Institute for Sedimentology, University of Reading, United Kingdom JÖKULLNo. 51 1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.