Jökull


Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 61

Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 61
Seismic soundings on Skeiðarársandur fellsjökull. Sediment thickness increases towards the sea and bedrock is 200-250 below sea level on the lower part of the sandur (Figure 5). Compared to the upper central part, depth to bedrock is much greater on the eastern part of the sandur, near the bridge over Skeiðará (Figure 4). The two profiles located in its vicinity (SKS2 and SKS3) reveal a depth of 180-210 m. Thus an erosional channel may exist in the eastern part of the sandur. Depth to bedrock decreases again near Svínafellsjök- ull where it is 75 m in front of the glacier terminus. LAYERING OF SEDIMENTS While the interval velocities obtained through the Dix equation are very approximate and subject to consid- erable uncertainty, the determination of distinct layer- ing above bedrock is robust. Moreover, there is a clear pattern of higher velocities in the deeper sedimentary layers. The uppermost layer (V = 1.4-1.8 km s_1) has velocity characteristic of unconsolidated water- saturated fluvial sediments. It is therefore consid- ered to consist of glaciofluvial sediments that have not been subjected to any appreciable compaction. This layer is thin or absent inside the outermost termi- nal moraines of Skeiðarárjökull and Svínafellsjökull. Its thickness increases rapidly outside the moraines reaching over 150 m in vicinity of the Skeiðará bridge and near the coast (Figures 4 and 5). On the basis of sediment grain size, Boothroyd and Nummedal (1978) divided Skeiðarársandur into four areas, with coarseness of sediments gradually de- creasing with increasing distance from Skeiðarárjök- ull. Proximal to the glacier are tills, grading to coarse gravel through to fine gravel, with the lower half of the sandur largely composed of sand-sized material. The velocities recorded in our profiles show little cor- relation with this classification apart from the signifi- cantly higher velocities in the till facies area. The layers underneath the unconsolidated glacio- fluvial sediments have velocities in the range 1.9- 2.7 km s_1 (Figures 4 and 6). The lower values (1.9-2.2 km s_1) may be due to coarse-grained sedi- ments; Flaraldsson and Palm (1980) obtained a good correlation between coarseness and seismic velocity in the Markarfljót sandur. An alternative explana- tion would be that these velocities represent somewhat compacted sediments of the same type as the top layer. On Breiðamerkursandur, Bogadóttir et al. (1987) recorded velocites of 1.5 km s_1 outside the Little Ice Age moraines but 1.9-2.0 km s_1 in the same type of sediments within the moraines. They suggested that the higher velocities arise because of compaction by ice loading. Boulton and Dobbie (1993) presented a model explaining how the flux of groundwater in sed- iments under a glacier may lead to such consolidation. On Skeiðarársandur, the layer with velocity 1.9- 2.2 km s-1 reaches almost to the surface within the Skeiðarárjökull Little Ice Age moraines while the thickness of the overlying unconsolidated sediments increases rapidly outside the moraines. Although in- creased coarseness undoubtedly plays a role in in- creasing seismic velocity in the proximal zone of Skeiðarárjökull, the close correlation between maxi- mum extent of the Little Ice Age moraines and sed- iment velocity suggests that compaction by glacier load is an equally plausible mechanism. At Svína- fellsjökull (Figures 7 and 8) the relationship be- tween seismic velocity and Holocene glacial extent is particularly instructive. The profile HS coincides roughly with the maximum extent of the glacier in the Holocene, the Stóralda stage considered to date back to the onset of climatic deterioration 2500 years BP (Þórarinsson, 1956). This profile has a velocity of 2.2 km s-1 at about 10 m depth while no such layer is found in profile FR, only 0.8 km to the west. The highest velocities found in the Skeiðarársand- ur sediments (2.5-2.7 km s-1) indicate consolidated sedimentary rocks. The fact that the upper surface of this layer shows up as a reflection indicates that it is an unconformity; this lowermost layer may be sedi- mentary rock of Pleistocene age. In profile SKS3 a layer with a velocity of 3.7 km s-1 showed up as a refraction (Figure 4) at about 40 m depth. The origin of this layer is unknown. The ve- locity is unusually high for a sedimentary layer and it seems to be underlain by more than 100 m of uncon- solidated sediments. The likelihood of a buried lava flow at this location is small. This may be a thin fully consolidated layer within the sediments, perhaps due to palagonitization or some other alteration process. JÖKULLNo. 51 59
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.