Jökull


Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 15

Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 15
Geomorphology of Ódáðahraun Several major sedimentary bodies were identified in the study area: (1) the sandur in front of Dyngju- jökull (Figure 3; J & K); (2) three parallel sand tongues on Frambruni lava west of Dyngjufjöll ytri (Figure 3; N); (3) the long stretch of sand running from Suðurárbotnar towards the NE across Fremriná- mar and almost reaching the road no. 1 (Figure 3; L); and (4) the jökulhlaup deposits along Jökulsá á Fjöll- um (Figure 3; P and R). The elongated form of the aeolian sedimentary deposits suggests a transport pro- cess towards the north-east. Identifying the source of these sediments would be very useful, enabling man- agers to try to bind the sediment at the source (i.e. stop erosion) rather than stopping the transport process at a later stage and thereby creating unstable sediment sinks. Although our land cover classification succeeded in revealing some characteristics of the land degrada- tion process, the ultimate trigger of this process re- mains a mystery. In general, the spatial distribution of the barren, severely eroded landscape and the volcanic rift zone coincide well. One can therefore ask to what extent the severe land degradation in Ódáðahraun re- gion is the result of endogenous processes, namely volcanic destruction caused by tectonic activity, lava ílows, tephra outfalls, and particularly jökulhlaups. Lava flow fields cover a third of the investigated Land- sat TM scene area, and the most recent flows erupted less than two decades ago. Is it possible that erupting lava flows would trigger erosion by destroying veg- etated land cover? The recently formed (1970s-80s) Krafla lavas provide no evidence of such a triggering mechanism. Instead, rough lava surfaces probably act as sediment traps and sinks, slowing the pace of north- eastward sediment transport. In the case of Frambruni lava, for example, sand can move forward only by te- diously filling in the hollows and depressions of the lava field (e.g. in the form of the three sand stretches across the lava flow). In addition, normal faults and fissures are natural sediment traps, and are often filled with aeolian sand. Smooth pahoehoe type lava sur- faces, however, may act as important pathways for ae- olian sand transport. In addition to aeolian sedimentary deposits, there are vast flood plain deposits along the Jökulsá á Fjöll- um valley (cf. P and R in Figure 3), illustrating the magnitude of past jökulhlaup events. Our results sug- gest that flood events proceeded towards the north- west, perhaps extending from the saddle between Sel- landafjall and Bláfjall to the depression currently oc- cupied by Mývatn. With the available data, however, we can only speculate on these matters. Nonetheless, jökulhlaups may have played a significant role in the initiation of the degradation process, as flood waters destroy vegetation by both slashing it and burying it with sediment when flow competence decreases. Several details of the degradation process remain still unexplained e.g., sediment provenance, the role of climatic change in vegetation decline and the po- tential effect of anthropogenic factors such as defor- estation and grazing by horses and sheep. A final key question with regard to land degradation is the undisturbed state of this region and the age of the ero- sion process, as it has yet to be discovered whether the whole area has ever been fully vegetated and cov- ered with soil. More detailed dating methods and sed- imentological studies combined with palaeoecologi- cal reconstructions in the future may throw light on this matter. Evaluating the classification The field checks revealed a common problem in re- mote sensing: how to define an appropriate nomen- clature for the classification? Image classification schemes often cluster different land cover types, as observed in the field, into a single class due to similar reflectance. On the other hand, these schemes can also generate several classes despite apparent homogeneity of the site in the field. In real life, furthermore, there is no predetermined nomenclature for describing geo- morphological features; nature appears as a complex continuum without sharp boundaries between mem- bers. Therefore, we found it unfeasible to subject the classification to a quantitative, statistical evaluation. The current mapping result should rather be evalu- ated in the appropriate context and in relation to its prospective applications. The image pixel values (digital numbers), and consequently the results of our classification, are pri- marily controlled by the colour of the lava and sed- iment, their textural properties (roughness), and the JÖKULLNo. 51 13
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.