Jökull


Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 25

Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 25
Dating ofthe Fláajökull moraine rídges of 15 years for the Skálafellsjökull marginal zone, due to melting out of buried ice. It is possible that the time prior to colonisation should be even greater for the Fláajökull moraines as they include much buried ice. Comparing the lichen sizes on ridges II and I to the curves of Snorrason (1984) and Gor- don and Sharp (1983) it is possible to explain the ab- normal small thalli with argumentation provided by Maizels and Dugmore (1985). Having analysed sands by Sólheimajökull (southern Iceland) they noted that: 1) The lichens may already be of a second genera- tion - earlier colonisers having undergone natural de- cay. 2) Lichens may develop on stones that emerged to the surface some time after sedimentation due to the removal of the surface layer of the material. 3) The rate of growth may not have been stable due to climatic fluctuations. 4) Lichen growth could have been arrested by processes such as chemical and frost disintegration, frost heaving or aeolian abrasion. 5) Lack of large lichens could be the result of a lack of clasts large enough to provide optimal conditions for lichen development. The first argument put forward by Maizels and Dugmore (1985) has been emphasized by McCarthy (1999). He argues that until lichen pop- ulation dynamics are fully understood, it is unrealis- tic to expect accurate age predictions based simply on normality assumption. Lichenometric dates obtained by Evans et al. (1999) for moraines at Heinabergs- jökull formed after 1946 did not match with other data. This they explained by a lack of large boulders on the surface. Snorrason (1984) used a similar ex- planation for the lower growth rate of Rhizocarpon on the fine-grained surface of Fláajökull moraines, how- ever the actual lower rate is not given. Jaksch (1975) also pointed out active solifluction and frost weath- ering in the marginal zone of Fláajökull as factors limiting lichen growth. In the author’s opinion, all above stated reasons could play an important role in distorting a linear outcome of lichenometrical mea- surements. CONCLUSIONS The results of lichenometric dating of the surface ma- terial of moraine ridges from the Fláajökull glacier foreland should be considered with care. The data has a considerable margin of error due to uncertain growth rates and environmental conditions which may have significantly distorted the assumed linear growth rate. There is also the problem of assessing the colonisa- tion lag time. Lichenometry thus does not provide un- equivocal argumentation for changing the dates of the Fláajökull moraine ridges derived from previous re- search. However, lichenometrical investigation can help in assessing the age of stabilization of stone- filled furrows and other periglacial phenomena in the area (D^bski and Gryglewicz, 1998). Only with other data (cartographic, historical and glaciological) can the moraines be dated properly. Fláajökull retreated over 1500m between the end of the \9th century and 2000. The retreat was punc- tuated by short (usually annual) advances occurring every 3 to 7 years except during three periods, 1903- 1925, 1948-1952, 1980-2000 when the glacier ad- vanced or stood still. Moraine ridges I, II, III and IV were formed during the 20í/l century. The largest ridges V and VI must, however, have formed earlier and only overridden with little remodelling during the LIA. Snorrason (1984) states that the ridges V, VI and even VII could have formed during late Pleistocene. A clear correlation is observed between the over- all rate of the retreat of Fláajökull and climatic fluc- tuations over the 20th century. Periods of lower rnean annual air temperature in Iceland were: 1901-1925, 1947-1952 and 1965-1990 (Einarsson, 1993). Dur- ing each of these periods Fláajökull advanced, was at a still-stand or the rate of its retreat slowed down markedly. Acknowledgements I would like to thank Sigfinnur Snorrason for render- ing accessible his Cand. Real. thesis, Professor Adam Kotarba for consultation on lichenometry and Pro- fessor Elzbieta Mycielska-Dowgiatto for useful com- ments. This work is a part of a larger project con- cerning periglacial phenomena. I wish to express my gratitude to the Icelandic Institute of Natural History for the permission to export glacial till samples. JÖKULLNo. 51 23
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.