Jökull


Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 22

Jökull - 31.12.2001, Blaðsíða 22
Maciej Dgbski who identifies 1901-1925 as one of the coldest pe- riods in Iceland in the 2()th century. From compar- ison with lichenometric dating of the neighbouring Heinabergsjökull marginal zone (Evans et al., 1999) Fláajökull glacier probably produced moraine ridges close to the oldest Heinabergsjökull moraines in 1907 and 1913. Research on the Svínafellsjökull marginal zone (Thompson and Jones, 1986), which also flows south from Vatnajökull, dated moraines to 1870, 1904 and 1930, adding further support for advances of Fláa- jökull between the end of I9th century and 1930. On the basis of the above evidence it is suggested that the following dates should be assigned to the old- est Fláajökull moraine ridges: ridge 1-1870/94, ridge 11-1907, ridge III—1920/25 (Figure 3). There is one hardly discernible ridge between ridges II and III which probably formed in 1913 (Evans et al., 1999). Supplementary counting of varves in clay sediments of a dry lake between moraine ridges II and III gave the mean of 87 varves in 1998, i.e. 2 additional years from 1913. Age of ridges IV, V, VI and VII. Annual glacier variations have been monitored in Ice- land since 1930 (Ahlmann and Thorarinsson, 1937; Thorarinsson, 1943; Sigurdsson, 2000; National En- ergy Authority www.os.is). These show that Fláa- jökull retreated (along the research profile) 620 m be- tween 1934 and 1960. This rapid recession was punc- tuated only by short advances in 1932/33, 1937/38, 1941, a period of still-stand and advance between 1948-1952 and a short advance in 1958. From 1960 to 1996 the glacier front receded only 98 m, with slow recession in the 1960s and 1970s, and with slow ad- vance or still-stand in the 1980sand 1990s. Fromfield observation in 1997, 1998 and 2000 it appears that the ice front has not changed its position markedly. Dating of ridges IV, V, VI and VII is based on the glaciological measurements referred to the aerial photography taken in 1989, and the map based on aerial photography from 1946 (US Army Map Ser- vice, 1949). Unfortunately there is no glaciologi- cal data for the Hólmsárgarður profile in 1934-1939. Lack of information on precise timing of the aerial photography in 1946 when the glacier front receded rapidly (100 m) makes dating of moraine ridge V im- precise. Some additional information was obtained from conversation with farmers from the area, concerning the date of the road construction that runs between the VI and the VII moraine ridges. It was built in the beginning of the 1960s and has since modified the hy- drology of the Hólmsá river. The following dates are therefore assigned to moraine ridges: IV-1932/33, V-1934/35, VI-1943/- 47, VII—1965/2000. It is, however, obvious that Fláa- jökull could not create high ridges in the 20í/l century. Snorrason (1984) states that ridges V, VI and VII (Fig- ure 3) are late Pleistocene in age. During the LIA these ridges were therefore overridden by the glacier but their cores remained unchanged. They emerged again during 20lh century deglaciation with only a thin new morainic cover. LICHENOMETRIC ANALYSIS In order to get additional information on the age of the surface material of moraine ridges measurements of Rhizocarpon agg. lichens (Innes, 1982) were con- ducted in 2000. Ten areas about 300 m long and 20 m wide were selected along the Hólmsárgarður profile, situated on each of the moraine ridges and in depres- sions between them. A 100 of the largest and ap- proximately circular thalli were selected in each area. Largest diameters (enveloping circle) were measured. Figure 4 shows average diameters of five largest thalli among the hundred from each field. Haines-Young (1983) demonstrated the existence of green-zone, a zone of relatively fast lichen growth at the foot of a stoss slope of moraine ridges. This was confirmed in the Fláajökull marginal zone (see depressions IV/III and III/II in Figure 4). Therefore only measurements done on the ridges were consid- ered, those from the depressions were rejected. Rhi- zocarpon agg. thalli appear on the youngest moraine ridge only occasionally and are very small. For this reason the VII moraine ridge was not included in the lichenometric dating. Lichenometric investigations within the Heina- bergsjökull and Skálafellsjökull marginal zones, just south of Fláajökull, conducted by Gordon and Sharp 20 JÖKULLNo. 51
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.