Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.2018, Blaðsíða 20

20 MATUR 21. desember 2018
Berst fyrir dósamatar-
lausum jólum á Íslandi
n Kristinn Guðmundsson stjórnar matreiðsluþáttunum SOÐ n Elti ástina til
Belgíu n Líkir dósamataráti við rasíska orðræðu
É
g verð í Portúgal um jólin.
Bróðir kærustunnar minnar
keypti sér jörð í Portúgal og
býr þar. Ég hef ekki hugmynd
um hvað verður í jólamatinn. Ég er
ekki kominn þangað enn þá,“ seg-
ir Kristinn Guðmundsson, stjórn-
andi matreiðsluþáttanna SOÐ,
myndlistarmaður og dansari.
Það má með sanni segja að
Kristinn hafi vakið verðskuld-
aða athygli síðustu misseri fyrir
þættina SOÐ, sem bæði er hægt
að nálgast hjá Sjónvarpi Símans
og á Facebook. Ástríða Kristins í
eldamennsku skín í gegn hverja
mínútu og kemur hann til dyr-
anna nákvæmlega eins og hann
er klæddur, með tilheyrandi skrítl-
um og óreiðu í eldhúsinu. Kristinn
vinnur þættina í fjarvinnu þar sem
hann er búsettur í Belgíu. Þang-
að flutti hann, eftir dvöl í Kaup-
mannahöfn og Hollandi, fyrir sex
árum til að elta ástina.
„Ég kynntist kærustunni minni
í Brussel þegar ég var sendur af
skólanum mínum í Hollandi á
námskeið í Belgíu, í skólanum
hennar. Þar kynntumst við. Hún
er leikstjóri og skrifar leikrit,“ seg-
ir Kristinn og bætir við að hann
telji það kost að þau fáist bæði við
list skötuhjúin. „Við skiljum hvort
annað aðeins betur. Við, lista-
menn, erum sérstakt fólk. Ég er til
dæmis dansari og þar af leiðandi
oft í burtu. Hún skilur það aðeins
betur vegna sinnar vinnu. Það vil
ég allavega meina,“ segir Kristinn
og hlær.
Kristinn kann vel við sig í Belgíu
en er þó ekki viss um að hann verði
þar til æviloka.
„Ég hef alltaf sagt að ég myndi
enda á Íslandi en ég veit ekkert
hvenær sá endir verður eða hvern-
ig hann verður skrifaður. Ég er
sveigjanlegri en kærastan mín
varðandi vinnu, en hún er með
vinnuaðstöðu hér í Belgíu og tak-
mörkuð af tungumálinu. Það er
auðveldara fyrir mig en hana að
fara fram og til baka og ég stjórna
mér meira sjálfur. Á þessu ári hef
ég til dæmis verið næstum því
helminginn af árinu á Íslandi að
vinna að ýmsum verkefnum,“ segir
Kristinn.
Matarskoðanir koma Kristni í
bobba
Við vindum okkur aftur í jólatal og
kemur þá í ljós að Kristinn heldur
ekki í neinar sérstakar hefðir þegar
kemur að mat, enda duglegur að
prófa nýja hluti í SOÐ-eldhús-
inu, sem er í raun á vinnustofunni
hans.
„Jólin eru ekkert svo heilög í
Belgíu, sérstaklega þegar kemur
að matvöru. Það er ekkert endilega
verið að spá mikið í jólamatinn,
bara keypt það sem til er í búðum
á Þorláksmessu. Ég er mjög sáttur
við það. Það er voðalega lítið um
hefðarjól í Belgíu, allavega í minni
fjölskyldu. Ég held að það sem geri
hefðir hættulegar sé að þær geta
stoppað framför. Ég er alls ekki að
segja að allt sem er nýtt sé framför
en við verðum að leyfa því nýja að
koma inn til að ákveða hvort við
höldum áfram með það eða ekki,“
segir Kristinn. Hann hefur hins
vegar mjög sterkar skoðanir á ís-
lenskum jólahefðum þegar kemur
að mat – skoðanir sem hafa komið
honum í bobba.
„Ég er að berjast fyrir dósa-
matarlausum jólum á Íslandi. Það
er yfirleitt hlegið að mér þegar
ég segi frá þessu og sumir verða
bara reiðir út í mig. Ég skil ekki
alveg þessa áráttu með dósamat.
Það er ekkert að dósamat per se
en að elda stærstu máltíð ársins,
sjálfa jólamáltíðina, og bjóða
bara upp á rauðrófur úr krukku,
rauðkál úr krukku, Ora grænar
baunir úr dós og ananas úr dós á
hamborgarhrygginn er bara óskilj-
anlegt fyrir mér. Waldorf-salatið er
kannski það eina sem kemur ekki
úr dós. Svo eru Ora grænar baun-
ir að ég held verstu grænu baunir
sem til eru. Þetta er alveg ótrúleg
dósamatarárátta,“ segir Kristinn í
fúlustu alvöru.
„Ég skil rómantíkina við þetta
og rómantík og hefðir eru allt í lagi.
En þetta er komið út í rugl. Þegar
hefðir eru komnar þangað að það
er bara rugl sem þú ert að borða þá
má fólk fara að hugsa sinn gang. Ef
við setjum þetta í annað samhengi
þá býst ég við að ef það hefði verið
hefð á Alþingi Íslendinga fyrir ein-
hverjum áratugum að þingmenn
þyrftu alltaf að segja eitthvað
rasískt í púltinu, hefði sú hefð ekki
breyst á einhverjum tímapunkti?
Hefði ekki einhver staðið upp og
sagt: Þetta er nú bara vitleysa?“
spyr Kristinn. Í herferð sinni gegn
dósamat sá Kristinn sig knúinn til
að gera sérstaka jólaseríu af SOÐ,
bæði í ár og í fyrra, þar sem hann
einblínir á meðlæti.
„Það er svo hrikalega auðvelt að
gera meðlæti frá grunni. Ef við tök-
um rauðkál sem dæmi þá er ekkert
mál að búa það til sjálfur viku fyrir
jól í staðinn fyrir að gramsa í eld-
hússkápunum.“
Fær að hjálpa mömmu með
jólamatinn
Kristinn kemur yfirleitt heim ann-
að hvert ár um jól og reynir þá að
kynna nýja möguleika í jólamat
fyrir fjölskyldu sinni.
„Mamma braut á sér höndina
í slysi rétt fyrir jól í hálku fyrir
nokkrum árum. Frá þeim jólum
höfum við eldað saman jólamat-
inn, en fyrir þann tíma heimtaði
hún alltaf að ég smakkaði til. Mér
finnst mjög gaman að fá að taka
þátt í matseldinni með mömmu
því þetta er heilög stund. Ég reyni
alltaf að troða einhverju nýju inn
og þá fara systkinin að væla.
Lilja Katrín Gunnarsdóttir
lilja@dv.is
Kristinn við passandi
veggjakrot í Brussel sem
hann ber þó ekki ábyrgð á.
Að skoða sveppaframleiðslu í Reykjavik
með Magnúsi Magnússyni sveppabónda.