Heimsmynd - 01.10.1991, Blaðsíða 27

BRYNJÖLFUR JÓNSSON
Það sem Philippe rak sig
fljótlega á eftir að hann flutti
til landsins var hversu flókin
samskipti í fjölbýlishúsum
geta verið. „Það er mjög erfitt
að búa með íslendingum í
fjölbýli. Ýmist ríkja reglur
samkvæmt þýskum aga, þar
sem haldnir eru endalausir
kaffifundir til að ræða hvort
mála eigi ruslatunnurnar
rauðar eða hvítar, eða þá að
ekkert húsfélag er til staðar
og allt fer í vitleysu vegna
þess að engum dettur í hug að
hirða neitt nema eigin íbúð.
Börnin henda rusli á gólfin í
göngunum og enginn nennir
að beygja sig eftir pósti sem
dottið hefur á gólfið. Fólk
virðist hafa litla tilfinningu
fyrir tilvist annarra. Það held-
ur villt partí fram á rauðanæt-
ur og skeytir engu þótt ná-
grannarnir geti ekki sofið.“
Það þarf í raun ekki að koma
á óvart þótt við Islendingar
séum ekki búnir að læra að
lifa í borg því enn er svo stutt
síðan fólk tók að flytjast úr sveit í bæ. Frakkar eiga hins vegar
margra alda borgarmenningu og hafa löngu lært að umgangast
samborgarana í nálægð eins og fólk í stórborgum þarf að
gera sér að góðu. „Skipulagið má samt ekki verða of
stíft eins og í Svíþjóð þar sem allt er í föstum skorðum
og enginn fer nokkurn tímann yfir markið. Fólk má
vera frjálst en það verður að vera kurteist og sýna
tillitssemi og sveigjanleika."
Það hefur löngum viljað loða við íslendinga að
þeir séu hálf ókurteisir í síma. Sem dæmi nefnir
Philippe þann leiða vana fólks að spyrja, án þess
svo mikið sem kynna sig eða afsaka ónæðið, hvar
þetta sé. Vilji sá sem svarar símanum fá að vita
við hvern hann sé að tala skellir fólk iðulega á.
„Ég er farinn að segja þeim sem spyrja svona að
það hafi hringt í sovéska sendiráðið. Um leið og
fólk heyrir það verður það afskaplega kurteist og
biður afsökunar á ónæðinu. Það er svo einkenni-
legt að íslendingar eru mun kurteisari og umburð-
arlyndari gagnvart útlendingum en samlöndum
sínum. Ef til dæmis útlendingur stoppar umferð-
ina þegar hann er að ganga yfir götu bíða allir ró-
legir meðan hann er að komast yfir en ef íslend-
ingur gerir sama hlutinn verður fólk mjög óþolin-
mótt og byrja að flauta á hann löngu áður en
hann er kominn yfir götuna."
Philippe kynnist fjölmörgum ferðamönnum á
hverju ári í starfi sínu. Hann segir þá almennt bera
Islendingum góða söguna. „Islendingar eru alls
ekki kuldalegir og oft mjög hjálplegir. Séu þeir til
dæmis spurðir til vegar láta þeir sig ekki muna um
að ganga þrjátíu metra með fólki til að vísa veginn.
Margir ferðamenn kvarta yfir því að erfitt sé að kynn-
ast íslendinum og yfirleitt er fólk í verslunum og á veit-
ingastöðum þeir einu sem ferðamenn hafa samskipti við.
Það vantar hins vegar heilmikið á að íslendingar sýni þá til-
litssemi sem flestir myndu flokka undir almenna kurteisi.
Sem dæmi tekur Philippe það þegar gengið er gegnum raf-
magnshurðir sem opnast sjálfkrafa. Flestir hugsa ekkert um
næsta mann heldur strunsa bara í gegn og hurðin skellur
beint á þann sem á eftir kemur.
Islendingar eru ruddalegir í síma.
Skella á ef þeir eru spurðir til nafns.
Raunverulegir heimsborgarar eru ekki
bara fínir fram að þrítugu eða eftir
tvö á daginn, þeir eru alltaf
óaðfinnanlegir.
íslendingar tala mikið um peninga og
kunna ekki að fela grœðgina.
Það er erfitt að búa með Islendingum
í fjölbýli, því þeir kunna ekki að taka
tillit til nágranna.
Ungir íslenskir menn kunna sig ekki,
gala á eftir ferðamönnum og senda
þeim dónaleg merki.
íslensk umferðarmenning er
ekki upp á marga fiska að mati
Philippes. Réttast telur hann
að byrja á því að kenna íslend-
ingum að aka, ef ætlunin sé að
fækka umferðarslysum, í stað
þess að leggja áherslu á að
lækka hámarkshraða og leyfi-
legt magn áfengis í blóði. Sem
dæmi nefnir hann það að fáir
noti stefnuljós þegar farið er
fram úr bílum, ekki einu sinni
lögreglan. Philippe bendir
einnig á að menn aki hver á
eftir öðrum án þess að hafa
nokkurt bil milli bílanna.
„Þegar út í umferðina er kom-
ið er hver kóngur í sínu ríki.
Bílstjórar aka eins og þeir
væru einir í heiminum og virð-
ast ekkert hugsa um aðra. Það
er mjög algengt að sjá fólk
sitja inn í bílum sínum og stara
á þá sem ganga fram hjá rétt
eins og þeir væru að horfa á
sjónvarp inni í stofu. Þetta
þætti mjög dónalegt alls staðar
annars staðar.“
Islendingar eru duglegir að
fylgjast með straumum í tískuheiminum og stoltir af heims-
borgaralegu yfirbragði sínu. En það eru hins vegar smáatriðin
sem glögg augu Frakkans sjá sem við förum flatt á. „Islend-
ingar nenna ekki að vakna hálftíma fyrr til að líta vel út. Þeg-
ar maður mætir þeim í bítið á morgnana eru þeir með stírurn-
ar í augunum, úfnir og ótilhafðir.“ Philippe tekur jogginggall-
ann fræga sem dæmi um sérdeilis ósmekklegan klæðnað.
„Falleg ung stúlka sem maður sér á götum Reykjavíkur í dag
gæti allt eins verið komin í jogginggalla og hætt að hugsa um
útlitið eftir fimmtán ár. Islendinga vantar fyrirmyndir því hér
hefur aldrei verið raunveruleg hástétt sem hefur verið öðrum
til fyrirmyndar hvað klæðaburð varðar. Raunverulegir heims-
borgarar eru ekki bara fínir fram að þrítugu eða eftir tvö á
daginn, þeir eru alltaf óaðfinnanlegir.“
Ferðamannastraumur hefur aukist gífurlega síðan Philippe
stofnsetti ferðaskrifstofu sína og margt hefur breyst. Hann
bendir þó réttilega á að mörgu sé ábótavant hvað skipulagn-
ingu varðar og að margt mætti betur fara. Bændagisting er til-
tölulega nýtt liyrirbæri hér á landi. I fyrstu voru það einn eða
tveir sveitabæir sem tóku á móti ferðamönnum í gistingu og
fæði en nú er þetta að verða talsverður atvinnurekstur. „Það
er sjálfsagt fyrir bændur að reyna að nýta þennan kost sem
tekjumöguleika en það verður að reyna að gera það smekk-
lega. íslendingar kunna ekki að fela græðgina. Víða úti á landi
hafa bændur tekið upp á því að byggja langa rana við hús sín
þar sem ferðamönnum er komið fyrir í herbergjum innréttuð-
um með Ikea húsgögnum. Þannig missir sveitagisting smám
saman sjarmann og hættir að vera aðdráttarafl fyrir ferða-
menn. Það verður of mikil peningalykt af hlutunum.“ Phil-
ippe bendir á að Islendingar tali rnikið um peninga, fólk sé sí-
fellt að spyrja hann hvernig gangi og vilji vita hvort hann þéni
nóg. „Þessar spurningar fara mjög í taugarnar á mér. Maður
gerir ekki allt bara til að græða á því. Það er sveitamennska
að þurfa að vita allt um næsta mann, hvað hann sé að gera og
hversu mikla peninga hann eigi.“
Það er alltaf gott að fá ábendingar um það sem betur má
fara og það er ljóst að Islendingar eiga enn talsvert eftir ólært
áður en þeir geta talist fullgildir meðlimir í samfélagi heims-
borgara. Hins vegar bendir Philippe á að sveitamennskan hafi
sinn sjarma, sérstaklega ef samhliða henni fer tillitssemi og
kurteisi í umgengni við meðborgarana.D
HEIMSMYND 27