Heimsmynd - 01.10.1991, Qupperneq 46

Hvað um hans eigin laun? „Laun hér eru tengd svo
mörgu, gengi á hlutabréfum, arði, veltu og fleiru.“
Hann brosir. „Ég er búinn að undirskrifa samning í
bak og fyrir þar sem mér er meinað að gefa launin
mín upp.“ Ég spyr hann hvort ekki megi gera ráð
fyrir að hann sé í hópi hundrað hæst launuðustu
fyrirtækjastjórnenda Bandaríkjanna, miðað við að
hann sé einn fimm aðstoðarforstjóra hjá Sony og
það sé í hópi stærstu fyrirtækjanna. „Ég get aðeins
sagt þér að við erum ekki síður launaðir en aðrir.
Ég nota hluta launa minna til að fjárfesta í hluta-
bréfum í öðrum fyrirtækjum og það er sérstakur
aðili sem sér um það fyrir mig.“
Að mati Schulhofs forstjóra Sony í Bandaríkjunum er Ól-
afur Jóhann Ólafsson fulltrúi nýrrar kynslóðar stjórnenda inn-
an fyrirtækisins. Hann segir að núverandi stjórnendur Sonys
séu annað hvort sérhæfðir í skemmtanabransanum ellegar raf-
tækjaiðnaðinum utan topparnir, hann sjálfur og Norio Ohga -
því þeir séu vel heima á báðum sviðunum og nú sé hann að
þjálfa Ólaf til að verða sá þriðji. En Schulhof sagði um Ólaf
nýlega að hann væri engum líkur. „Óli fór til London og náði
þar feykigóðum samningi við tónlistarmanninn George
Michael, síðan skrapp hann til íslands og skrifaði bók.“
„Ég hitti George Michael nýlega í London og náði samningi
við hann um gerð nýrrar tegundar myndefnis - Make your
own music video - þar sem notendur geta sett disk í tölvu,
kallað fram myndir, hljóð og texta eða búið til sitt eigið
myndband. George Michael varð mjög hrifinn af þessari hug-
mynd ólíkt því sem lögfræðingar Sonys höfðu talið. Þeir sögðu
að tónlistarmenn myndu bara móðgast við svona tilboð en
annað kom á daginn. Mér líkar ágætlega við George Michael.
Hann kom mér á óvart, mikill hæfileikamaður og skemmtileg-
ur náungi."
En þótt Ólafur sé augljóslega í uppáhaldi hjá Schulhof og
undir hans verndarvæng, er upplag þeirra ólíkt. Schulhof varð
strax áhugasamur um tækni sem barn þegar Ólafur skrifaði og
lék fótbolta - og sýndi yfirburðahæfni að mati kennara sinna í
MR. Pað sem hann á sameiginlegt með Schulhof utan Sony er
að báðir stunduðu nám í eðlisfræði. Schulhof lauk doktors-
prófi í þeirri grein frá Brandeis.
Samstúdent Ólafs sagði mér að hann hefði borið þess merki
strax sem unglingur að hafa annan bakgrunn en flestir hinna
nemendanna. „Foreldrar hans voru orðin fullorðin þegar þau
áttu hann og þegar búin að koma sér vel fyrir, laus við allt
stress og hann bar þess merki. í föðurgarði var honum inn-
prentuð sú háttvísi sem hann býr yfir. Þetta var kúltúrfólk.“
„Ég ólst upp við öryggi og kyrrð,“ segir hann. „Þegar ég
fæddist var Jón bróðir minn orðinn 19 ára og á leið út til náms.
Foreldrar mínir voru 44 ára þegar ég fæðist árið 1962. Við vor-
um alltaf miklir vinir. Þau reyndu ekki að hafa áhrif á hvað ég
tók mér fyrir hendur eða á hvað ég tryði en lífsskoðun þeirra
var orðin sterkmótuð. Þau sögðu mér, án þess að hamra á því,
að maður mætti aldrei ofmetnast og það hefur setið í mér. Al-
menn skynsemi er svo fjarri því að vera almenn,“ bætir hann
við hlæjandi. „Almenn heilindi og einhvers konar mannúð var
manni innrætt,“ segir hann og styður fingurgómum undir
höku.
„Ég var um daginn í flugvél. Par voru gyðingar frá Evrópu
sem spurðu mig hvort það væri ekki erfitt að halda prinsipp í
Ameríku. Ég svaraði því til að slík lögmál væru óháð stað og
stund. Ef maður bregður út af þeim, út af þeirri leið sem er
sönn og rétt eða slakar á prinsippunum öðru hverju, þá er svo
stutt úr reglu yfir í kaos.“
Hann lýsir sjálfum sér sem snarvitlausum krakka. „Ég terr-
oriseraði miðbæinn," segir harin hróðugur. „En ég fékk mikla
alúð heima hjá mér. Mamma og pabbi bjuggu í sama húsinu í
45 ár. Afi minn var læknir á Kópaskeri og þaðan kom mamma
í bæinn til að fara í Verslunarskólann. Hún keypti hús fyrir
foreldra sína við Suðurgötu 15 þar sem foreldrar mínir bjuggu
eftir að þau giftu sig.“
í nýju bókinni virðist mér Ólafur nota staðinn þar sem hús
foreldra hans stóð til að lýsa æskuheimili Péturs og nostalgían
leynir sér ekki þegar hann lýsir umhverfi Tjarnarinnar. „Það
sitja í manni ýmsir hlutir,“ segir hann með daufu brosi, „en ég
er ekki fyrir að sökkva mér ofan í þá. Þó sakna ég þess smá-
lega frá Islandi eins og að labba um ákveðna staði.“
Faðir hans, Ólafur Jóhann Sigurðsson, einn virtasti rithöf-
undur á íslandi eftirstríðsáranna, lést fyrir þremur árum. „Það
var mikið áfall. Við vorum svo miklir vinir. Dauða hans bar
að skyndilega. Hann var 69 ára. Dauði ástvinar er nokkuð
sem menn eiga við sig á löngum tíma en þetta er lögmálið,
eins og pabbi sagði alltaf. Fyrir mér var pabbi alltaf tákn
sveigjanlegrar festu. Hann vann heima alla daga, gerði ekkert
annað en að skrifa og af mikilli einbeitingu. Hann var tólf ára
þegar hann ákvað að verða rithöfundur, alinn upp í mikilli fá-
tækt. Fimmtán ára fór hann úr Grafningnum til Reykjavíkur,
einn síns liðs, með handrit í farteskinu. Hann prédikaði aldrei
yfir mér. Margir karlar sóttu pabba heim og komu á ýmsum
tímum. Ég man vel eftir heimsóknum Gunnlaugs Scheving
listmálara, Herði Ágústssyni, Helga Hálfdanarsyni, Helga Sæ-
mundssyni, Jóni Dan, Jóni Óskari og Kidda í Kiddabúð. Þeir
sátu og reyktu, tefldu eða bara spjölluðu saman. Mér skilst að
nú sé þetta allt breytt í Reykjavík. Það virðist vera komið
miklu meira los í tilveruna, þess vegna er ég svolítið ánægður
með þennan ættaráhuga sem virðist vera að vakna hjá fólki,
eins og það leiti upphafsins.“
Þegar hann talar um það umhverfi sem hann ólst upp í -
umhverfi Kiddabúðar og fleira, rétt eins og hann hafi sjálfur
lifað í Reykjavík eftirstríðsáranna - reyni ég að ímynda mér
hvernig föður hans sem var þekktur fyrir mannúðlega vinstri
pólitík yrði við að sjá son sinn á toppnum hjá japönsku stór-
fyrirtæki, uppi í skýjakljúf á Manhattan.
Pólitískar kreddur voru ekki til í fari pabba. Hann
aðhylltist mannúðarstefnu, var í Sósíalistaflokkn-
um en hafði aldrei samúð með ofbeldisverkum í
austantjaldslöndunum. Þegar sovéski herinn rudd-
ist inn í Ungverjaland 1956 sagði pabbi sig úr Sósí-
alistaflokknum. En þótt ástandið á alþjóðavett-
vangi sé breytt finnur maður hvað er stutt í þessar
kreddur. Ég var staddur á íslandi þegar dvergarnir
sjö - af því þessi púkalegi er nú dauður - gerðu til-
raun til valdaráns í Sovétríkjunum og maður fann
hvernig kaldastríðsmórallinn blossaði upp. Öll
flokkapólitík kallar á kreddur. En ég gat ekki stillt
mig um að stríða henni móður minni þá og segja að framvinda
mála í Sovétríkjunum næsta sólarhringinn ylti á afstöðu
Kvennalistans."
Móðir hans, Anna Jónsdóttir, hefur verið virk í starfsemi
þeirra samtaka og var á listanum fyrir síðustu þingkosningar,
en hún er nú 73 ára. „Við mamma erum miklir vinir. Auðvit-
að gerði ég mér snemma grein fyrir því að ég hefði líkast til
minni tíma með foreldrum mínum en jafnaldrar mínir. En
heimilislífið var ekki mjög alvöruþrungið. Mamma talar að
vísu mikið um jafnréttismál og ég er geysilega ánægður með
hvernig hún hefur hellt sér út í þessa baráttu af miklum krafti.
Hér áður fyrr rak hún prjónastofu og rann til rifja að konurn-
ar sem unnu þar fengu mun lægri laun en karlar.“
Hann segist sjálfur hafa orðið var við þá fordóma sem ríkja
í garð kvenna, sérstaklega kvenna á framabraut. „Ef menn
Mér finnst eðlilegt að menn standi og
falli með eigin ákvörðunum.