Ársrit um starfsendurhæfingu - 2018, Qupperneq 9

VIRK
ekki gagn af starfsendurhæfingu á þeim
tíma sem sótt er um þjónustuna og starfs-
endurhæfing getur í sumum tilfellum
gert stöðuna verri þar sem einstaklingur
ræður ekki við þjónustuna og upplifir van-
mátt og vanlíðan. Hér eru líka vissulega
grá svæði og flókið getur verið að meta
aðstæður og getu einstaklinga til þátttöku í
starfsendurhæfingu. Oft fá einstaklingar að
njóta vafans og spreyta sig í þjónustunni,
jafnvel þó vafi leiki á gagnsemi hennar.
Niðurstaða þess getur verið bæði jákvæð og
neikvæð.

Mikilvægt er að efla og auka geðheilbrigðis-
þjónustu innan heilbrigðiskerfisins og efla
heilsugæslustöðvar um allt land og sálfræði-
þjónustu innan heilsugæslunnar. Á þann
hátt er hægt að tryggja það að einstaklingar
fái viðeigandi þjónustu á réttum tíma,
spara fjármuni og tíma og efla heilsu og
lífsgæði einstaklinga. Slíkar áherslur gætu
líka bæði komið í veg fyrir að einstaklingar
þurfi á starfsendurhæfingarþjónustu að
halda og aukið mjög líkur á árangri í starfs-
endurhæfingu til framtíðar.
Hvenær er þjónusta VIRK viðeigandi
og hver á að vísa einstaklingum til
VIRK?
Allt frá upphafi hefur átt sér stað mikil
umræða um hvenær þjónusta VIRK sé
viðeigandi og árangursrík og hvenær ekki.
Hversu snemma eiga einstaklingar sem
glíma við skerta starfsgetu vegna heilsu-
brests að koma til VIRK og hver á að
vísa einstaklingum inn í þjónustu VIRK?
Í upphafi var farið nokkuð opið af stað,
einstaklingar þurftu ekki tilvísun frá lækni
og gátu komið inn í þjónustuna jafnvel þó
þeir væru ennþá með fulla starfsgetu ef
heilsubrestur var til staðar. Fljótlega var þó
ljóst að slíkt fyrirkomulag gat ekki gengið.
Talsverður hluti fólks á vinnumarkaði glímir
við heilsubrest en hefur þrátt fyrir það fulla
starfsgetu.
Það má í raun halda því fram að fæst okkar
gangi í gegnum lífið án þess að glíma á
einhverjum tímapunkti við heilsubrest
af einhverju tagi og sá heilsubrestur
kallar ekki endilega á mikla fjarveru frá
vinnumarkaði. Fjarvera frá vinnumarkaði
við slíkar aðstæður getur auk þess í sumum
tilfellum gert illt verra. Ef VIRK tæki á móti
öllum þeim einstaklingum á vinnumarkaði
sem glíma við heilsubrest þá myndu mörg
þúsund einstaklingar leita til VIRK á hverjum
tíma og starfsemin myndi þá ekki ráða við að
sinna þeim sem virkilega stæðu illa og þyrftu
á starfsendurhæfingarþjónustu að halda.
Hér er einnig nauðsynlegt að hafa í huga að
samkvæmt erlendum rannsóknum þá snúa
yfir 95% einstaklinga sem veikjast eða slasast
aftur til vinnu innan fjögurra til sex vikna
Aðstæður
kölluðu því
á hraða uppbyggingu
því ljóst var að þær
þrengingar sem sam-
félagið gekk í gegnum
á þessum tíma
myndu kalla á aukna
þjónustu á sviði starfs-
endurhæfingar og sú
varð líka raunin.“
9virk.is