Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2015, Side 9

Fagið02/07
Spítalasýking er sýking sem einstaklingar fá meðan á sjúkrahúsdvöl
stendur. Þær tengjast oft þeim inngripum sem gerð eru inni á
sjúkrahúsi, svo sem þvagleggjum, æðaleggjum, öndunarvélum og
skurðaðgerðum. Blóðsýking er ein þessara spítalasýkinga og getur hún
meðal annars komið vegna notkunar á miðbláæðalegg en þá komast
bakteríur í blóðrásina í gegnum legginn.
miðbláæðalEggir Eru mikið notaðir á gjörgæsludeildum sem
og öðrum deildum. Þeir eru meðal annars notaðir til að gefa lyf,
næringu, blóð og taka blóðprufur. Þessir leggir eru ólíkir útlægum
æðaleggjum að því leyti að þeir liggja í stærstu bláæðar líkamans,
meðal annars í æð sem liggur upp að hjartanu. Þessir leggir geta verið
í sjúklingum í vikur og jafnvel mánuði en þeim fylgir aukin hætta á
blóðsýkingu tengda leggnum (CDC [Centers for Disease Control and
Prevention], 2010).
Tíðni blóðsýkinga af völdum miðbláæðaleggja er mishá milli
deilda, spítala og landa. Samkvæmt erlendum rannsóknum er
tíðni þeirra allt frá 1,8-17,7 á hverja 1000 miðbláæðaleggjadaga
(Gowardman o.fl., 2008; Rosenthal o.fl., 2010). Hérlendis hafa
blóðsýkingar mælst 1,07- 2,03 á hverja 1000 miðbláæðaleggjadaga en
þessar tíðnitölur eru einungis af gjörgæsludeildum en ekki almennum
deildum (Melkorka Víðisdóttir, 2013; Sýkingavarnadeild, e.d.).
Áhættuþættir og fylgikvillar blóðsýkinga
Rannsóknir hafa sýnt að nokkrir þættir tengjast aukinni hættu á að
fá blóðsýkingu frá miðbláæðalegg. Mikilvægt er að hafa þessa þætti í
huga þegar setja þarf upp miðbláæðalegg hjá sjúklingi og þegar verið
er að meðhöndla hann.
Tímalengd miðbláæðaleggja, það er hversu lengi leggur er í sjúklingi,
tengist sýkingarhættu. Því lengur sem leggur er til staðar í sjúklingi því
meiri bakteríuvöxtur verður á enda leggsins sem liggur í bláæð sjúklings-
ins. Þar af leiðandi eru meiri líkur á að sjúklingurinn fái blóðsýkingu út
frá leggnum (Hammarskjöld o.fl., 2006; Moretti o.fl., 2005).
Staðsetning miðbláæðaleggja er talin skipta máli varðandi sýk-
ingar. Leggir í nárabláæð auka mest hættuna á sýkingu en frá leggjum
í viðbeinsbláæð stafar minnsta hættan (Merrer o.fl., 2001).
Gjöf á næringu og fitulausnum í æð er tengd aukinni áhættu á