Morgunblaðið - 01.11.2019, Blaðsíða 36

36 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2019
ueco: A Gift and a Life, gerð af Mich-
ael Lawrence og framleidd í sam-
vinnu við Ásgerði Sigurðardóttur,
eiginkonu Barrueco en þau hjón reka
saman útgáfufyrirtækið Tonar Music
sem var stofnað sérstaklega fyrir út-
gáfu á upptökum með Barrueco.
Solo Piazzolla er fyrsti diskurinn
sem kom út á vegum þess og hlaut
Grammy-tilnefningu, eins og fyrr var
getið, og hlaut Ásgerður líka tilnefn-
ingu sem framleiðandi.
Kennir við gamla skólann sinn
Barrueco er fæddur árið 1952, ólst
upp í borginni Santiago de Cuba og
byrjaði að leika á gítar átta ára. Hann
var nemandi við Conservatorio De
Musica Esteban Salas en flýði til
Bandaríkjanna með fjölskyldu sinni
árið 1967. Eldri systir hans varð eftir,
þar sem hún var ástfanginn af kúb-
önskum manni, að sögn Barrueco.
Hann segist hafa haldið sambandi við
hana þó hann hafi ekki enn snúið aft-
ur til Kúbu. Ástæðan fyrir því, eins
og má geta sér til um, er stjórnar-
farið í landinu.
Barrueco lauk framhaldsnámi við
Peabody Conservatory of Music í
Baltimore og kennir nú gítarleik við
skólann, hópi sérvalinna nemenda frá
hinum ýmsu löndum. Þykir námið
eitt það besta í heimi þegar kemur að
klassískum gítarleik.
Barrueco segir kennarastarfið gef-
andi og þá sérstaklega að fylgjast
með framförum nemenda og túlkun.
Kennarastarfið felist ekki aðeins í því
að miðla þekkingu heldur einnig að
læra af nemendum. „Ég nýt þess,“
segir hann um kennarastarfið, „og
átta mig líka betur á því sem ég er að
gera og get hjálpað nemendum um
leið. Kennslan felur í sér áskoranir og
ég lít á það sem forréttindi að fá að
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Kúbansk-bandaríski gítarleikarinn
Manuel Barrueco heldur tónleika í
Salnum í Kópavogi á sunnudaginn, 3.
nóvember, kl. 16. Barrueco hefur
leikið hér á landi áður og oftar en
einu sinni, kom fram á Listahátíð
Hafnarfjarðar í Hafnarborg árið
1993, sem einleikari með Sinfóníu-
hljómsveit Íslands árið 1999 og hélt
einnig einleikstónleika í Salnum árin
2007 og 2011. Hann snýr nú aftur í
það ágæta tónleikahús og leikur verk
eftir kúbönsk og spænsk tónskáld en
eins og þekkt er þá eru tengslin sterk
milli landanna þar sem Kúba er fyrr-
um nýlenda Spánar.
Verkin sem Barrueco mun leika
eru eftir Luis de Narváez, Héctor
Angulo, Ignacio Cervantes, Julián
Orbón, Enrique Granado og Isaac
Albéniz og auk þess verða leiknar
þrjár umskrifanir eftir Tárrega.
Einn sá besti
Barrueco þykir einn besti klassíski
gítarleikari heims og hefur fimm
sinnum verið tilnefndur til hinna
virtu Grammy-verðlauna, m.a. fyrir
hljómplötu sína Solo Piazzola sem
kom út árið 2007. Hefur hann komið
víða við á ferli sínum og leikið í mörg-
um helstu tónlistarhúsum heims og
þá bæði sem einleikari og með hljóm-
sveitum. Barrueco hefur leikið inn á
fjölda hljómplatna við góðan orðstír
og platan Nylon & Steel ber fjöl-
hæfni hans vitni en á henni leikur
hann með heimsþekktum gítarleik-
urum, þeim Al Di Meola, Steve
Morse úr Deep Purple og Andy
Summers úr The Police.
Nýlega kom svo út heimildarmynd
um líf og list Barrueco. Manuel Barr-
vinna með ungu fólki.“Barrueco hef-
ur búið í Baltimore með eiginkonu
sinni Ásgerði í yfir 25 ár og ferðast
þau um heiminn stóran hluta árs
vegna tónleikahalds.
Frá endurreisn til nútímans
„Hugmyndin með efnisskránni er
að flétta saman verk frá Kúbu og
Spáni; Kúba var síðasta nýlenda
Spánar í Ameríku,“ segir Barrueco,
sem hefur leik á sunnudaginn á verk-
um Luis de Narváez (1490-1547), sem
var mikils metið tónskáld end-
urreisnarinnar og lék á hljóðfærið vi-
huela, forvera gítarsins. Afrískir
þrælar sem fluttir voru til Kúbu
breyttu síðar tónlist eyjarinnar, báru
með sér afríska tóna og verk kúb-
anska tónskáldsins Héctor Angulo
(1932-2018) eru í raun afrísk lög, að
sögn Barrueco.
Næst mun hann leika verk eftir
Ignacio Cervantes (1847-1905) sem
eru kúbanskir dansar, mjög svo inn-
blásnir af afrískum. Síðustu verk fyr-
ir hlé, eftir Julián Orbón (1925-1991),
Prelude and Dance, eru svo nútíma-
legri útgáfa af verkum Cervantes, að
sögn gítarleikarans. „La Maja de Go-
ya“ heitir annað verkið sem Barrueco
leikur eftir Enrique Granados (1867-
1916) og hitt „A la Cubana, op. 36“.
Næst mun hann leika „Suite Esp-
añola“, spænska svítu, eftir Isaac
Albéniz (1860-1909) og að lokum
þrjár umskrifanir eftir Francisco
Tárrega (1852-1909).
„Þetta er stutt saga kúbanskrar og
spænskrar gítartónlistar, að hluta
til,“ segir Barrueco um efnisskrána
og að tónskáldin séu þekkt í tónlistar-
sögunni og tengist innbyrðis tónlist-
arlega. „Kannski er kúbönsk tónlist
einstök út af afrísku áhrifunum, ég
skal ekki segja, en tangóinn á til
dæmis rætur til að rekja til haba-
nera,“ segir Barrueco og á þar við
tónlistina og dansinn sem kennd eru
við Havana, höfuðborg Kúbu.
Hugfanginn af gítarnum
Barrueco segir gítarinn afar vin-
sælt hljóðfæri á Kúbu og algengt að
börn læri að leika á það. Hann hafi
viljað læra á gítar eins og eldri
frændur hans og systir. „Ég var heill-
aður af gítarnum og bað um að fá að
læra á hann,“ rifjar hann upp. Hann
varð síðan algjörlega hugfanginn af
gítarnum eftir að hafa hlustað á kúb-
anska tónskáldið og gítarleikarann
Leo Brouwer á tónleikum. „Hann
hafði greinilega mikil áhrif á mig,“
segir Barrueco.
Heillaðist ungur af gítarnum
 Gítarleikarinn Manuel Barrueco heldur tónleika í Salnum  Margtilnefndur til Grammy-verð-
launa  „Þetta er stutt saga kúbanskrar og spænskrar gítartónlistar,“ segir hann um efnisskrána
Fingrafimur Gítarleikarinn Manuel Barrueco þykir einn sá fremsti í heimi.
Vefsíða Barrueco: barrueco.com
Arnaldur Indriðason kann þálist manna best að segjasögur. Hann er yfirveg-aður, nákvæmur, lætur
ekkert fram hjá sér fara og heldur
óskertri athygli lesenda og hlustenda.
Tregasteinn er enn ein rós í hnappa-
gat rithöfundarins, en eins og fram
kom í vikubyrjun
hafa 14,4 milljónir
eintaka selst af
bókum hans víða
um heim. Trega-
steinn er 23. bók
höfundarins.
Þegar Arnaldur
hefur orðið er
þögn í stofunni.
Hann nær lesand-
anum á svipstundu, í Tregasteini með
einfaldri lýsingu á stöðunni á afmörk-
uðum stað í Reykjavík. Af litlum
neista verður mikið bál og víst er að
nóttin þegar Glaumbær brann til
kaldra kola í desember 1971 gleymist
seint.
Mörg myrkvaverk hafa verið unnin
og það er svo margt sem gerst hefur
á bak við þykk gluggatjöld og þolir
ekki dagsljósið. Konráð, lögreglu-
maður með visna hönd á eftirlaunum
og helsta sögupersónan, er hokinn af
reynslu, jafnt í starfi sem einkalífi, og
þótt honum hafi mistekist ýmislegt á
langri lífsleið gerir hann sér grein
fyrir öllu sem skiptir máli, þegar velt
er við steini. Og hann reynir að
standa við loforð, þótt seint sé í rass-
inn gripið.
Hvergi er komið að tómum kofun-
um hjá Konráð og hann einbeitir sér
ekki aðeins að því leysa gátuna
hverju sinni heldur lætur í ljós sitt
skína í öðrum mikilvægum málum
eins og skipulagsmálum borgarinnar.
Lýsingar hans á veröld sem var, eins
og til dæmi á leiðinni frá íþróttahúsi
Jóns Þorsteinssonar við Lindargötu,
þar sem Þjóðleikhúsið er nú með
aðstöðu og sýnir m.a. Ör um þessar
mundir, að Skúlagötu, austan Snorra-
brautar sem nú heitir Bríetartún,
kalla fram minningar sem tengdust
Klöpp, Völundi og Sláturfélaginu, að
ógleymdum reykofninum, sem enn og
aftur kemur við sögu. Hann gat ekki
orða bundist yfir skipulagsleysi ráða-
manna í Reykjavík í Stúlkunni hjá
brúnni, sem kom út í fyrra, og benti
þá meðal annars á að heimska manna
hefði gert Skuggahverfið að ljótasta
bletti borgarinnar. Góð vísa er aldrei
of oft kveðin og hann heldur áfram að
hamra járnið meðan það er heitt,
áréttar að glyshallirnar á svæðinu
beri vitni „um glórulausa óstjórn
borgarinnar og undirlægjuhátt gagn-
vart peningavaldi“ (bls. 252). Lýs-
ingar hans á Glaumbæ rifja líka upp
góðar stundir og opna þeim sem ekki
þekktu merkilega sýn. Sagan öll er
reyndar sem gluggi til fortíðar.
Persónusköpun Arnaldar er eitt af
helstu stílvopnum hans. Þetta er allt
fólk eins og ég og þú, en misjafnt eins
og það er margt, með kosti og galla,
eins og gengur. Hann kynnir hvern
og einn til leiks, þegar það á við,
áreynslulaust og eðlilega, jafnt kunn-
uga úr fyrri verkum sem aðra. Ósjálf-
rátt er lesandinn í hringiðunni og
kemst ekki auðveldlega úr henni.
Samskiptin og samtölin koma svo
af sjálfum sér, hvort sem er í upplýs-
ingaöflun á listasafni, í heimahúsi eða
í yfirheyrslu á lögreglustöðinni. Jafn-
vel tengsl við handanheim virka eðli-
leg, en harmleikur snertir hverja
taug. Konráð sér sjálfan sig í Val-
borgu og lesandinn lítur í eigin barm.
Einn merkilegasti dagur ársins nú
sem undanfarna rúma tvo áratugi er
1. nóvember. Á þessum tíma hefur
hann oftar en ekki byrjað með hvelli,
útgáfu nýrrar bókar eftir Arnald
Indriðason, vinsælasta rithöfund
Íslands og fremsta glæpasagnahöf-
und landsins og þó víðar væri leitað.
Sköpun hans er eins og gott rauðvín,
verður bara betri með hverju árinu.
Lesturinn tekur drjúga stund en tím-
anum er vel varið. Tregasteinn er
snilld, og við hæfi að fá sér rauðvín,
helst ástralska rauðvínið The Dead
Arm eða visnu höndina, til að sam-
fagna Konráð og halda upp á enn eitt
meistarastykki Arnaldar.
Eldspúandi helvíti nóttina
sem Glaumbær brann
Spennusaga
Tregasteinn  Eftir Arnald Indriðason.
Vaka-Helgafell, 2019. 306 bls.
STEINÞÓR
GUÐBJARTSSON
BÆKUR
Morgunblaðið/Eggert
Rauðvín „Sköpun hans er eins og gott rauðvín, verður bara betri með
hverju árinu,“ segir gagnrýnandi um rithöfundinn Arnald Indriðason.
Ný hljómsveit, Bakkabræður, leik-
ur fyrir dansi í kvöld og annað
kvöld á Kringlukránni. Bakka-
bræður eru þeir Björgvin Ploder
trommari, Ingvar Grétarsson gítar-
leikari, Jón Ólafsson bassaleikari
og Óttar Felix Hauksson gítarleik-
ari. Þeir skipta söngnum bróður-
lega á milli sín enda allir söng-
elskir, að eigin sögn.
Bræður Hljómsveitin nýstofnaða.
Bakkabræður leika
á Kringlukránni
Aðalheiður S.
Eysteinsdóttir
opnar í kvöld kl.
20 sýninguna
Seiðandi dans í
Kaktusi á Akur-
eyri. Um sýn-
inguna segir m.a.
í tilkynningu að
maðurinn hafi frá
örófi alda tjáð og
túlkað tilveru
sína með dansi eða ljóðrænni hreyf-
ingu, rétt eins og vindurinn sem
blæs skýjum frá einum stað á annan
eða öldur sem ber með ofsa að
ströndu.
Sýningin í Kaktus er tileinkuð
minningu um góðan vin Aðalheiðar
sem gaf svo mikið til skapandi hugs-
unar og undir sýningunni hljómar
tónlist listamannsins Framfara.
Seiðandi dans Að-
alheiðar í Kaktusi
Aðalheiður S.
Eysteinsdóttir