Læknablaðið - dec 2019, Qupperneq 48

584 LÆKNAblaðið 2019/105
Ísland ver 8,3% af vergri landsframleiðslu
til heilbrigðismála, samkvæmt úttekt
OECD (2019) á heilbrigðisútgjöldum. Það
er lægra en að meðaltali meðal OECD ríkja
þar sem hlutfalllið er 8,8%. Bandaríkin
verja 16,9% VLÞ til málaflokksins, Sviss
12,2%, Þýskaland og Frakkland 11,2%.
Norðurlöndin verja öll hærra hlutfalli en
Ísland í málaflokkinn. Svíþjóð 11%, Dan-
mörk 10,5%, Noregur 10,2% og Finnland
9,1%. Samkvæmt úttektinni ver 21 land
hlutfallslega meiru af vergri landsfram-
leiðslu til heilbrigðismála en Ísland.
Svandís Svavardóttir, heilbrigðisráð-
herra, segir að fjárframlögin til heilbrigð-
ismála hafi hækkað umtalsvert á kjör-
tímabilinu, en meira þurfi til. „Við ættum
að stefna að því að nálgast það sem gerist
á Norðurlöndunum í þessum efnum. Á
þessu kjörtímabili erum við líka að draga
úr greiðsluþátttöku sjúklinga sem er rétt
rúm 17% um þessar mundir. Okkar mark-
mið er að nálgast það sem best gerist á
Norðurlöndunum að þessu leyti, eða um
15%, enda er þar um mikilvægt jöfnunar-
og lífskjaramál að ræða.“
Athyglisvert er að sjá í gögnum OECD
að landsmenn greiða minna úr eigin vasa
en íbúar annarra Norðurlandanna gera
eða 779 dollara, tæpar 96.000 krónur að
meðaltali. Norðmenn greiða 110.000 krón-
ur, Danir 102.000 og Finnar 128.000 krónur
að meðaltali.
OECD hefur einnig tekið saman hve
miklu þjóðirnar verja á hvern íbúa.
Heildarútgjöld Íslendinga eru einnig
minni á hvern en Norðmenn, Danir og
Svíar verja. Finnar eru eina Norðurlanda-
þjóðin sem ver lægri fjárhæð á hvern
landsmann en Ísland og munar þar um
120 dollurum á mann, eða 15.000 krón-
um. Umreiknað í íslenskar krónur nemur
kostnaður við hvern landsmann 535.000
krónum, þar af greiða stjórnvöld 439.110
krónur með hverjum. Norsk stjórnvöld
verja 48% fé á íbúa en þau íslensku fé á
íbúa en bandarísk stjórnvöld verja 151%
meira á mann en þau íslensku.
Reynir Arngrímsson, formaður Lækna-
félags Íslands, segir það þyngra en tár-
um taki að sjá þessa niðurstöðu. „Oft er
nefnt að heilbrigðiskerfið sé meiri baggi á
þjóðinni vegna þess hve við erum fá, en
það sést þegar féð er brotið niður á hvern
einstakling í íslensku samfélagi að við
erum einfaldlega ekki að gera nóg,“ segir
hann.
„Miðað við framlög frændþjóða okkar
vantar á bilinu 30 til 50 milljarða króna til
heilbrigðismála í fjárlögin. Afleiðingarnar
eru öllum augljósar, óviðunandi biðlist-
ar, hætta á fjölgun alvarlegra atvika og
minnkandi gæði.“
Bandarísk stjórnvöld verja mestu á
mann eða 8949 dollurum, sem jafnast á
við rúma 1,1 milljónir króna miðað við 123
króna gengi. Það er rúmlega 69% meira en
norsk stjórnvöld gera en þau greiða 5289
dollara á hvern íbúa. Þau þýsku greiða
5056 dollara með hverjum, sænsk 4569 og
dönsk 4472. Íslensk stjórnvöld greiða svo
3570 dollara með hverjum landsmanni og
þau finnsku 3184 dollara.
Reynir segir að ef íslenskt stjórnvöld
vilji bjóða upp á heilbrigðisþjónustu á
pari við það sem Norðurlöndin og ná-
grannaríki okkar geri, þurfi þau að breyta
forgangsröð sinni. „Þau þurfa að veðja
á heilsu þjóðarinnar og gera betur. Það
Norsk stjórnvöld verja 48% meira á
mann til heilbrigðismála en þau íslensku
Ísland ver minna af vergri landsframleiðslu (VLF) til heilbrigðismála en OECD ríkin að jafnaði. Hlutfallslega minna
fé er varið í málaflokkinn hér á landi en í nokkru hinna Norðurlandanna og er Ísland í 22. sæti á lista Efnahags- og
framfarastofnunarinnar í þeim efnum. Formaður Læknafélags Íslands segir 30 til 50 milljarða króna vanta í fjárlögin.
Heilbrigðisráðherra segir fjárframlagið hafa hækkað en meira þurfi til.
Fjármálaráðherra gagnrýnir framúrkeyrsluna
Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, sagði í ViðskiptaMogganum
þann 20. nóvember að hann saknaði þess að ekki væri tekin dýpri umræða um það
hvernig farið sé með fjármunina í heilbrigðiskerfinu. Aukin fjárframlög eftir afköst-
um hafi ekki náð fram að ganga.
„Við fáum svo ár eftir ár nýja og nýja skýringu á því hvað valdi halla-
rekstrin um,“ sagði Bjarni í viðtalinu.
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir