Læknablaðið - des. 2019, Blaðsíða 40

576 LÆKNAblaðið 2019/105
„Andleg heilsa lækna er ekki til fyrir-
myndar á heimsvísu,“ segir Guðmundur
Freyr Jóhannsson lyf- og bráðalæknir
á Landspítala sem kynntist því á vor-
mánuðum í fyrra að kulna í starfi. Hann
fór í árs launalaust leyfi frá störfum en
hefur nú fetað veginn hægt en örugglega
aftur í fullt starf. Hann er í hálfu starfi á
heilsugæslunni á Hellu og Hvolsvelli, í
25% á bráðamóttökunni og er að hluta til
hjá Heilsuborg. Hann var í fullu starfi á
bráðamóttökunni þegar hann brann yfir,
þá nýkominn úr fæðingarorlofi. Hann
lýsir því hvernig streitan hafi byggst upp á
starfsferlinum.
„Fyrstu kynni mín af áhrifum af mikilli
streitu voru þegar ég byrjaði í sérnámi í
bráðalækningum í Svíþjóð. Mér fannst,
eins og flestir læknar kannast líklega
við, mikil viðbrigði að fara út. Fara með
fjölskylduna, vera á nýjum stað, í nýrri
menningu, með nýtt tungumál og fá á
sama tíma aukna ábyrgð í starfi.“ Mak-
inn og börnin hafi þurft að aðlagast líka.
„Þetta er mikið álag á alla fjölskylduna,“
segir hann. Spilað hafi inn í að starf lækna
sé spennuþrungið, unnið á vöktum, hann
hafi upplifað svefnleysi og álag.
Guðmundur sagði frá reynslu sinni á
ráðstefnu um streitu í Salnum í Kópavogi
í byrjun nóvember og aftur í sal Lækna-
félagsins þann 12. nóvember. Inn á milli
ræddi hann við Læknablaðið.
Þyngdist af álagi og streitu
„Saga mín er sú að ég þyngdist mjög hratt
og greip í taumana eftir um ársdvöl er-
lendis, orðinn um 20 kílóum of þungur og
í rauninni að brenna út. Ég átti ekki nein
orð yfir það þá og áttaði mig ekki en fór
að taka sjálfan mig og lífsstílinn í gegn.
Ég horfði inn á við, fór að fókusa á svefn,
hreyfingu og mataræði til að höndla stress
betur.“ Hann hafi einnig kynnt sér hug-
ræna atferlismeðferð, jákvæða sálfræði og
núvitund. „Það hjálpar og eykur úthald
fólks.“
Guðmundur hóf að vinna á bráðamót-
tökunni þegar heim var komið árið 2012.
Ábyrgðin jókst, sjúklingum fjölgaði og
starfsfólki hafði fækkað í kjölfar hrunsins.
Hver og einn hafi þurft að hlaupa hraðar.
Smátt og smátt hafi taumhald náðst á
ástandinu og býsna gott tímabil gengið í
garð og hann beint athyglinni að heilsu
föður síns.
„Bæði afi minn og faðir hafa glímt við
hjarta- og æðasjúkdóma,“ segir hann.
Breyttur lífsstíll Jóhanns Tómassonar
föður hans og læknis, Ketó og lágkol-
vetnamataræði, og árangur í kjölfarið hafi
meðal annar leitt þá feðga í Kastljósið hjá
Sjónvarpinu fyrir nokkrum árum. Þeim
hafði tekist að vinna á insúlínviðnámi
föðurins svo hann gat minnkað til muna
lyfjainntökuna.
Með ráðstefnur um mataræði
„Lítil vitund var um áhrif mataræðis á
heilsufar og því fannst okkur vert að blása
til tveggja ráðstefna um málið til að upp-
lýsa fólk.“ Mikill tími og orka hafi farið í
skipulagninguna. „Ég brann fyrir málefn-
inu og fann ekki fyrir álaginu. Hins vegar
verður maður einhvers staðar að taka
tímann og hann tók ég frá fjölskyldulíf-
inu sem skapaði ójafnvægi og frústrasjón
heima fyrir,“ lýsir hann. En það var ekki
allt.
„Á sama tíma eykst álagið á bráðamót-
tökunni, innlagnarálagið eykst. Þegar ég
klára seinni ráðstefnuna fæðist litla dóttir
mín. Ég fer í fæðingarorlof. Hún svaf vel
fyrir ungabarn en engu að síður truflaðist
svefninn og þegar ég fór aftur í vakta-
vinnu fór ég að finna aukin streituein-
kenni,“ segir hann og lýsir þeim.
„Neikvæðni, pirringur. Mér fannst
erfiðara að eiga við vinnuna. Mér fannst
ég vera að missa tökin á vinnunni minni.“
Hann hafi á endanum gengið inn til yfir-
Á batavegi eftir að hafa
brunnið yfir á bráðadeildinni
Streitan og álagið byggðust upp hjá Guðmundi Frey Jóhannssyni í sérnámi og
starfi þar til hann gekk inn til yfirmannsins á bráðamóttöku Landspítala uppgefinn.
Hann fer yfir það með Læknablaðinu hvernig hann kulnaði í starfi. Hann hefur náð
bata og betri tökum á því sem veldur honum streitu
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir