Læknablaðið - nov. 2019, Síða 52

ustu þurfi að vera einn háskólaspítali sem
rísi undir nafni, búi yfir nægilegri breidd í
klínískri sérhæfingu til að takast á við öll
þau flækjustig sem upp koma í meðferð
mikið veikra sjúklinga með flókin vanda-
mál, og stundi þekkingarleit (rannsóknir)
og miðlun þekkingar (kennslu og þjálfun)
sem þarf til að tryggja framtíð heilbrigðis-
þjónustunnar. Vandinn er helst sá að þótt
háskólastarf spítalans skili sannanlega
miklum verðmætum í bættri þjónustu,
nýrri þekkingu og menntun heilbrigðis-
starfsfólks, vex kostnaðaraukinn fólki í
augum. Þegar kreppir að er alltaf freist-
andi að fórna langtímahugsun á altari
skammtímasjónarmiða. Og háskólastarf-
semi snýst alltaf um langtímahugsun, nýja
þekkingu og starfsfólk framtíðar. Málið
krefst því upplýstrar umræðu, saman-
burðarrannsókna við önnur lönd og
skeleggs málflutnings.
Sóknarfæri
Líklega færi best á því að hefja sókn með
því að skilgreina og flokka nákvæmar þá
fræðastarfsemi sem nú fer fram á spítal-
anum og greina kostnað við fræðastörfin.
Eins og fram kemur í hinni nýju vís-
indastefnu er mikilvægt að á spítalanum
starfi virk og öflug rannsóknateymi með
alþjóðleg tengslanet. Hvar eru þessi teymi
í dag og hver er árangur starfa þeirra? Eru
dæmi um það að vísindastarfsemi spítal-
ans hafi leitt til bættrar heilbrigðisþjón-
ustu eða skapað honum tekjur? Með slíka
vitneskju að vopni er ekki vonlaust að
Alþingi og ríkisstjórnir sjái sér hag í því
að fylgja fordæmi nágrannaþjóða okkar
um eflingu háskólaspítalans og standa við
gefin fyrirheit.
Reynsla Finna sýnir að vænlegast er
að hlúa vel að þeim teymum sem eru virk
og sýna bestan árangur í starfi fremur en
dreifa fé til allra lysthafenda. Ungir vís-
indamenn geta tengst slíkum teymum eða
erlendum starfshópum. En það þarf líka að
gefa hæfu starfsfólki tækifæri til að efna
til nýrra verkefna, þótt árangurinn sé eðli
málsins samkvæmt alltaf óviss. Ein leið
væri að gefa akademískum starfsmönnum
spítalans kost á að sækja um verndaðan
vinnutíma, til dæmis 20-30% af fullu
starfshlutfalli eitt ár í senn. Framhaldið
færi eftir árangri. Það væri fræðastörf-
um til mikils framdráttar, ef 15-20 slík
starfstilboð væru í boði hverju sinni. Mik-
ilvægast er þó að starfsmenn Landspítala
temji sér virðingu fyrir akademísku hlut-
verki hans og að þeir telji sjálfum sér og
spítalanum vegsauka að þátttöku í þeirri
starfsemi.
Að sjálfsögðu verður háskólaspítali
eins og aðrar stofnanir að forgangsraða í
notkun fjármuna, en jafnframt verður að
hafa hugfast að í hvert sinn sem háskóla-
spítali færist undan þátttöku í heimsvís-
indunum er hann í reynd stikkfrí í hinni
alþjóðlegu og mikilvægu baráttu sem
háð er gegn sjúkdómum. Þess vegna er
rannsóknarvirkni sjálfstæður mælikvarði
á framlag sérhvers spítala til heilbrigðis-
mála og heilbrigðisvísinda sem og á styrk
hans og getu. Háskólaspítalar alls staðar í
veröldinni leggja kapp á að ná máli á því
sviði.
Heimildir
1. Lagasafn. Útgáfa 149b. Íslensk lög 3. maí 2019.
2. Willetts D. A University Education. Oxford University
Press, Oxford 2017.
3. Jónsson G. Saga Háskóla Íslands. Yfirlit um hálfrar aldar
starf. Háskóli Íslands. Prentsmiðja Jóns Helgasonar,
Reykjavík 1961.
4. landspitali.is/um-landspitala/stefna-og-starfsaaetlun/vis-
indastefna-landspitala-2019-2024/ - september 2019.
5. Mendin E, Anthun KS, Häkkinen U, Kittelsen SA, Linna
M, Magnussen J. Cost efficiency of university hosptals in
the Nordic countries: a crosscountry analysis. Eur J Health
Econ 2011; 12: 509-19.
6. Harðarson Þ. Engin fræðastörf á vinnutíma. Læknablaðið
2019; 105: 367.
7. Mueller SK, Lipsitz S, Hicks LS. Impact of hospital
teaching intenisty on quality of care and patient outcomes.
Med Care 2013: 51: 567-74.
8. Shahian DM, Liu X, Meyer GS, Torchiana DF, Normand
SL. Hospital teaching intensity and mortality for acute
myocardial infarction, heart failure and pneumonia. Med
Care 2014; 52:38-46.
9. Haeder SF,Weimer DL, Mukamel DB. Narrow networks
and the affordable care act. JAMA 2015; 314: 669-70.
10. Burke LG, Frakt AB, Khullar D, Orav EJ, Jha AK.
Association between teaching status and mortality in US
hospitals. JAMA 2017; 317: 2105-13.
524 LÆKNAblaðið 2019/105
utfall
38 000 studenter och 6 000 medarbetare gör Göteborgs
universitet till en stor och inspirerande arbetsplats. Stark
forskning och attraktiva utbildningar lockar forskare och
studenter från hela världen. Med ny kunskap och nya
perspektiv bidrar vi till en bättre framtid.
UNIVERSITETSLEKTOR
i invärtesmedicin, reumatologi,
allergologi eller akutsjukvård, förenad
med befattning som specialistläkare
Tjänsten är placerad vid institutionen för medicin.
Ref nr: PAR 2019/1227
Sista ansökningsdag 2019-12-02.
För mer information se Göteborgs universitets hemsida:
www.gu.se/omuniversitetet/aktuellt/lediga-jobb