Hugur og hönd - 01.06.1985, Page 28

um, þ. e. hvítir þræðir í tveim ystu og
rauðir í því þriðja. Munstraði hlutinn
hefur verið ofinn með 45 spjöldum, allt
bandið samtals með 5f spjaldi.
Sjálft munstrið er frábrugðið
munstrum Höfðaklæðisborðanna, að
öðru leyti en því að það er byggt á
skálínum eins og þau. Það minnir þó að
sumu leyti á munstrið í hnútaborðan-
um. Engin endurtekning er í munstrinu
og litum mun raðað án nokkurrar reglu.
Tvö smámunstur úr Uvdalsborðanum
eru með í prufuvef mínum.
Þriðji Höfðaklæðisborðinn, III, er
einnig mjög sérstakur, en þó afar frá-
brugðinn borðum I og II í útliti. Hann
er langröndóttur þar sem skiptast á
rendur með venjulegri snúruáferð og
rendur með samskonar jafabindingu og
í hinum borðunum. Á jafagrunninum
mynda bláir uppistöðuþræðir einfalt
sikksakk munstur eða krákustíg.
Borðinn er mjög slitinn báðum
megin, auk þess sem litir renna saman,
einkum í munsturbekkjum. Það var því
fremur óhægt um vik að greina hann.
Lengdin er 125 cm, breiddin misjöfn,
8,8-10,2 cm. Uppistaðan er nokkuð
misgróf, S-tvinnuð í 5 litum, hvít (orðin
móleit), blá, rauðbrún, dökkbrún og
grænbrún í nokkrum litbrigðum. ívafið
hefur verið hvítt. Þráðurinn erglanslít-
ill eða glanslaus. Hann er spunninn úr
grófum, mjög stífum hárum (trefjum?)
sem brjóta af sér snúðinn, einkum á
þetta við um þann hvíta og grænbrúna.
Hvort hér er um gróft tog eða ein-
hverjar aðrar spunatrefjar (hamp?) að
ræða verður ekki sagt með neinni vissu,
fyrr en farið hefur fram nákvæmari at-
hugun. Blái munsturþráðurinn, sem
einnig er í nokkrum gárum, er með
hvítum yrjum líkt og hann hafi ekki
tekið fullkomlega við litnum.
Borðinn virðist ofinn með 66 eða 67
spjöldum. Ekki er hægt að ákveða það
nákvæmar, vegna þess hve jaðrar eru
slitnir. Við efri jaðarinn má þó greina á
einum stað tvo dökkbrúna gára, en við
neðri jaðarinn eru aðeins smáleifar
þráða í sama lit. í jöðrum hafa því verið
eitt eða tvö spjöld með dökkbrúnum
þráðum. Að öðru leyti eru þrjár rendur
með snúruáferð, ofnar með 12,13 og 14
spjöldum. Fjórir samlitir þræðir voru í
hverju spjaldi, en tveir og þrír litir í
hverri rönd. Litum er raðað óreglulega,
sömuleiðis hvort dregið var inn í hægri
eða vinstri hlið.
Munsturbekkirnir eru fjórir. Tveir
litir eru í jafagrunninum, ýmist hvítur
og grænbrúnn saman í spjaldi eða
hvítur og rauðbrúnn. í neðsta bekknum
sýnist mér þó vera einn grunnlitur, lík-
lega hvítur. Munsturþræðirnir eru bláir
í öllum bekkjunum. Þeir liggja á réttu
ofan á þrem samliggjandi fyrirdrögum
og mynda þannig, eins og áður segir,
einfalt sikksakk munstur eða krákustíg.
Á hluta bandsins eru bláu línurnar tvö-
faldar. Á röngu liggja munsturþræðirn-
ir óbundnir. Hver munsturrönd hefur
verið ofin með 6 spjöldum, 3 þræðir í 3
litum í hverju spjaldi, grunnþræðirnir
dregnir í gagnstæð göt, sá blái í annað
gatið á milli þeirra. Inndráttur í þessi
spjöld er því eins og í borðum I og II,
þar sem blái þráðurinn samsvarar þeim
sauðsvarta.
ívafið er tvöfalt í rúmlega helmingi
bandsins, þar eru 4,2 fyrirdrög á cm, en
þar sem ofið er með einföldu eru 5 fyrir-
drög á cm.
í röndum með snúruáferð sést að
snúningi spjaldanna hefur verið breytt á
fjórum stöðum.
Þvert yfir borðann út við endann
vinstra megin eru fest tvö snúrubönd
með um 8 cm millibili. Þau eru 1,5 og
1,8 cm breið, ofin í hluta af uppistöðu
borðans með 9 og 11 spjöldum.
Við efri jaðarinn, milli þverband-
anna, er saumuð mórauð fjórflétta um
0,5 cm breið.
9. Spjaldofínn borði frá Uvdalskirkju í
Noregi. Ljósmynd: Norsk Folkemus-
eum.
10. Prufuvefir höfundar. Ljósmynd:
Guðmundur Ingólfsson.
3

O
'nT’’

28
10.
HUGUR OG HÖND