Hugur og hönd - 01.06.1985, Page 48

OFIÐ PILSEFNI
Dúksvuntur svokallaðar eru með
því vandaðasta og fallegasta
sem varðveist hefur af hand-
vefnaði frá fyrri tíð. Pær voru einskeftu-
ofnar, annaðhvort langröndóttar eða
rúðóttar úr mjög fínu handspunnu
bandi. Oftast voru þær í sauðarlitum,
stundum þó einn eða tveir litir með.
Dúksvuntur voru notaðar með ís-
lenskum búningum, upphlutum og
peysufötum og eru reyndar enn, þar
sem slíkir dýrgripir eru til.
Kaflarnir og litasamsetningin í pils-
efninu, sem hér er birt uppskrift að, eru
gerð eftir gamalli dúksvuntu. í henni er
Rakningslisti
örfínt einfalt band, um 16 þræðir á
hverjum cm, kaflarnir eru því miklu
smágerðari en í pilsefninu. Svuntan er í
eigu Dóru Jónsdóttur gullsmiðs.
Vend: Einskefta.
Uppistaða og ívaf: Eingirni frá Gefjun í
þrem litum, nr. 16,13 og21, um 6000 m/
kg-
Skeið: 35/10, 1 þráður í hafaldi, 2
þræðir í tönn, tvöfaldur þráður í
jöðrum.
Breidd ískeið: 74,6 cm.
Þráðafjöldi: 522.
2.
1. Pilsið er saumað af Önnu M. Höskulds-
dóttur sem einnig hannaöi sniðið.
2. Dúksvunta Dóru Jónsdóttur.
Ljósmyndir: Guðmundur Ingólfsson.
í pilsið fóru um 4 m (3 síddir) af efni.
Það ætti að nást úr 5,5 m langri slöngu.
í hana fara um 300 g af lit nr. 16, um 150
g af lit nr. 13 og um 20 g af lit nr. 21. í
ívafið þarf heldur minna.
Ofin eru 7 fyrirdrög í hvern cm
(jafnþráða dúkur) og litum raðað eins
og í uppistöðu. Þaðermikilvægtað vefa
kaflana eins jafna á hæðina og mögulegt
er, svo að þeir geti mæst rétt við sauma.
Gott ráð er að strika á pappaspjalds-
ræmu breidd hverrar randar upp við
skeið, í að minnsta kosti einu heilu
munstri, og miða síðan ívafsrendurnar
við spjaldið, í strekktum vef.
Það er ekki vandalaust að vefa úr ein-
girnisuppistöðu. Til að byrja með þarf
að gæta þess, þegar vefur er settur upp,
að uppklipptir endar hangi ekki lausir
lengur en nauðsyn krefur, því að við
það snýst svolítið ofan af bandinu og
það veikist.
Skilsköftin er léttara að færa ef
bundið er um hvort skaft fyrir sig með
snæri enda milli. Pau eru þá ekki
bundin saman eins og venjulegast er.
Slitna þræði verður að bæta strax, svo
að þeir slíti ekki út frá sér.
Með því að slá aðeins einu sinni með
slagborðinu, hæfilegt högg, og skipta
um skil meðan skeiðin er upp við voðina
er núningi uppistöðunnar við skeiðina
haldið í lágmarki.
Betra en ekki er að nota spanstokk og
að færa fram með stuttu millibili.
Þess ber að gæta að það reynir mjög á
uppistöðuna, ef rekja þarf upp.
Sigríður Halldórsdóttir
Nr. 16 6 6 24 2 6 2 24 6 6 = 338 þræðir
Nr. 13 2 2 8 6 6 8 2 2 = 164 þræðir
Nr. 21 2 2 = 20 þræðir
Endurtekið 5 sinnum samt. 522 þræðir
48
HUGUR OG HÖND