Bændablaðið - 13.12.2018, Side 41

Bændablaðið | Fimmtudagur 13. desember 2018 41
Dreifbýlisskipulag er tiltölulega
nýtt á Íslandi og fram til 2010 var
aðeins þéttbýli skipulagsskylt á
Íslandi. Það er ekki fyrr en með
skipulagslögum nr. 123/2010 sem
sveitarfélögunum er skylt að
skilgreina hvernig landi í dreifbýli
er ráðstafað en fram til þess var
það merkt sem landbúnaðarland.
Miklar breytingar eiga sér stað
í sveitarfélögum landsins, þar
sem hefðbundinn búskapur er á
undanhaldi en ferðaþjónustan vex
hratt. Þessar breytingar kalla á meira
skipulag og uppbyggingu innviða.
Samþætta þarf náttúruvernd og
uppbyggingu í sveitarfélaginu.
Mikilvægt er að vanda til verka
þegar skipulagsmál eru annars vegar
og vinna þau í sátt með íbúum.
Skipulag er stjórntæki sem
sveitarfélög geta notað til að
stýra uppbyggingu og bregðast
við breyttum aðstæðum. Í kjölfar
sveitarstjórnarkosninga í vor
eru mörg sveitarfélög að skoða
aðalskipulag sitt og velta vöngum
yfir því hvort og þá hvernig þau þurfi
að breyta því.
Á dögunum hélt Landbúnaðar-
háskólinn námskeið um dreifbýlis-
skipulag. Fjallað var um skipulag í
dreifbýli og valinkunnir fyrirlesarar
veltu upp ólíkum sjónarmiðum og
þörfum mismunandi landnotkunar.
Stefna stjórnvalda, heims-
markmið og aðrir skuldbindandi
alþjóðasamningar sem Ísland er aðili
að, marka í raun stefnuna í landnotkun
á Íslandi. Í Landskipulagsstefnu
2015–2026 er sett fram stefna um
skipulag í dreifbýli.
Fyrr á tímum var hefðbundinn
landbúnaður ráðandi í sveitum
landsins en nú er öldin önnur og
víða er um blandaða starfsemi
að ræða. Bættar samgöngur og
nýir sjálfbærir orkugjafar eins og
t.d. heimavirkjanir, sólarsellur og
vindmyllur hafa ýtt undir þessa
þróun. En hvernig er tekið á þessum
þáttum í skipulagsvinnu? Stjórnvöld
hafa sett lög og reglugerðir sem
fjalla um hvern málaflokk fyrir sig
þannig að lagumhverfið sem snýr
að skipulagsvinnu er orðið bæði
margþætt og flókið.
Grunnur allrar landnýtingar er
landið sjálft og þá vakna ýmsar
spurningar um landið: Til hvaða nota
hentar það best? Er það ræktanlegt
eða hentar það betur undir eitthvað
annað? Er þörf á að nýta það? Er
landið aðgengilegt? Er það einstakt
og kallar á verndun eða friðun?
Eignarhald á landi skiptir miklu
máli þegar kemur að ákvörðun um
hvernig eigi að nýta það. En hver á
land á Íslandi? Hvaða hömlur setja
lög og reglur á eignarréttinn? Hvað
er almannaréttur?
Fjallað var um landgæði og
ólíka landnotkun, landbúnað,
gott ræktanlegt land, skógrækt,
landgræðslu og votlendi. Hvað á
að nýta og hvað á að friða? Á að
kortleggja gott ræktanlegt land og
taka það frá svo það verði ekki nýtt
undir óafturkræfar framkvæmdir? Á
að moka ofan í alla skurði á Íslandi
til að jafna kolefnissporið? Hvernig
á að stýra ferðamannastraumnum
og hvar viljum við byggja upp
áfangastaði? Verða vindmyllur hluti
af íslensku landslagi í framtíðinni?
Munu þjóðgarðar og önnur friðlýst
svæði stækka? Þessar spurningar og
fleiri er nauðsynlegt að ræða þegar
verið er að endurskoða aðalskipulag
sveitarfélaganna.
Sveitarfélögin eiga að marka sér
stefnu í aðalskipulagi sínu um hvað
þau vilja leggja áherslu á. Einhverjir
sveitarstjórnarmenn eru kannski
hræddir við að setja fram stefnu með
endurkjör í huga. Með skýrri stefnu
geta sveitarfélögin rökstutt af hverju
þau leyfa sumar framkvæmdir en
hafna öðrum.
Sigríður Kristjánsdóttir
dósent við LbhÍ
Við minnum á að lokafrestur til að panta KUBOTA heyvinnuvél á
áramótatilboði okkar er 31. desember næstkomandi.
Þeir sem panta vél fyrir þann tíma fá hana samsetta og keyrða heim á
hlað sér að kostnaðarlausu.
Einnig er vert að ítreka það, að með því að panta vél tímanlega er tryggt
að hægt verður að afhenda hana á réttum tíma fyrir slátt á komandi
sumri.
Bændur athugið!
Verðlisti KUBO
TA heyvinnuvé
la
Verðlisti 20
19
ÞÓR
H
F Verðlista yfir KUBOTA heyvinnuvélar var dreift inn á
sérhvert lögbýli landsins í lok október. Hafi hann ekki
borist þér getur þú haft samband við sölumenn okkar
og fengið hann sendan um hæl.
Einnig er hægt að hlaða honum niður á heimasíðu okkar,
www.thor.is eða á Facebook síðu landbúnaðardeildar:
Þór hf. - Landbúnaður
ÞÓR FH
REYKJAVÍK:
Krókháls 16
Sími 568-1500
AKUREYRI:
Baldursnesi 8
Sími 568-1555
Vefsíða:
www.thor.is
Dreifbýlisskipulag
Frá námskeiði um dreifbýlisskipulag í Landbúnaðarháskóla Íslands.
VIÐSKIPTABLAÐIÐ
LESTUR PRENTMIÐLA Á LANDSBYGGÐINNI HEIM
ILD
: Prentm
iðlakönnun G
allup. K
önnunartím
i okt.-des. 2017.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
DV STUNDIN MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTABLAÐIÐ BÆNDABLAÐIÐ
8,0%
11,2% 9,4%
22%
27,3%
43,1%
LANDBÚNAÐARHÁSKÓLI ÍSLANDS