Morgunblaðið - 23.01.2020, Blaðsíða 64

64 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. JANÚAR 2020
Opnaðu
fyrir hönnun á heimilið
Randi hurðarhúnarnir eru
margverðlaunaðir fyrir ný-
sköpun, stílhreina hönnun
og gæði. Hönnunin byggir
á gömlum grunni, en Randi
var stofnað í Danmörku árið
1878. Fjölmargar þekktar
hönnunarstofur hafa komið
að hönnun hurðarhúnanna,
meðal annars AART
designers, Friis & Moltke
og C.F. Møller.
Randi Komé
Svartur
Hönnuður: C.F. Möller
Randi Komé
Kopar
Hönnuður: C.F. Möller
SKÚTUVOGI 1C | 104 REYKJAVÍK | SÍMI 550 8500 | WWW.VV.IS
Horft hefur verið á þáttaröðina
The Crown á um 73 milljónum
heimila víðs vegar um heiminn
frá því að röðin hóf göngu sína
2016. Þetta kemur fram í frétt á
vef BBC, en tölurnar eru fengnar
frá streymisveitunni Netflix. Mun
þetta vera í fyrsta sinn sem Net-
flix upplýsir um áhorfstölur á
þáttaröðina. Á fyrstu fjórum vik-
unum eftir að þriðja þáttaröðin
fór í loftið, þar sem Olivia Colman
fer með hlutverk Elísabetar II.
Bretlandsdrottningar, hefur verið
horft á nýjustu röðina á 21 milljón
heima. Það eru 40% fleiri heimili
en sáu þáttaröð tvö á sama tíma-
bili.
Krúna Í þriðju þáttaröð af The Crown hefur
Olivia Colman tekið við hlutverki Elísabet-
ar II. Bretlandsdrottningar af Claire Foy.
Krúnan séð á 73
milljónum heimila
Svíinn Martin
Österdahl tekur
við starfi Norð-
mannsins Jon Ola
Sand sem fram-
kvæmdastjóri
Eurovision hjá
Samtökum evr-
ópskra sjónvarps-
stöðva (EBU).
Upplýst var í
haust að Sand, sem sinnt hefur fram-
kvæmdastjórastarfinu frá 2011,
myndi draga sig í hlé eftir næstu
keppni, sem haldin verður í Rotter-
dam dagana 12.-16. maí. „Það er
mér mikill heiður að fá tækifæri til
að þróa keppnina og auka vinsældir
hennar í framtíðinni,“ segir Öster-
dahl, sem starfað hefur sem fram-
leiðandi og dagskrárstjóri hjá
Sænska ríkisútvarpinu (SVT). Hann
var framleiðandi Eurovision þegar
keppnin var haldin í Málmey 2013
og Stokkhólmi 2016.
Nýr framkvæmda-
stjóri Eurovision
Martin Österdahl
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Þetta er nákvæmlega sama verk og í
Feneyjum en uppsetningin hér býð-
ur upp á annan leiðangur,“ segir
Hrafnhildur Arnardóttir mynd-
listarkona – einnig þekkt sem Shop-
lifter – en sýning á verki hennar
Chromo Sapiens, sem var framlag
Íslands á Feneyjatvíæringnum í
fyrra, verður opnuð í fjölnotasal
Listasafns Reykjavíkur-Hafnarhúss
í kvöld klukkan 20. Hljómsveitin
HAM samdi tónverk sem hljómar í
verkinu og mun hljómsveitin koma
fram á opnunni. Sýningarstjóri er
Birta Guðjónsdóttir.
Í Feneyjum var verkið, sem er
eins konar þrír litríkir hellar úr
marglitu gervihári, sett upp í aflöng-
um skála á eynni Giudecca en í þess-
ari nýju útgáfu er form þess allt
annað. Verkið naut mikillar hylli í
Feneyjum og má búast fastlega við
viðlíka móttökum hér.
Innyflanudd og jákvæð áhrif
„Í Feneyjum var salurinn langur
og mjór. Hér er svipaður gólfflötur
en hærra til lofts og rýmið fernings-
laga,“ segir Hrafnhildur. „Þetta er
hellaskoðun og í Feneyjum vildi ég
að gestir kæmust í einn helli í einu
en það gekk ekki svo það sást á milli
þeirra allra. En hér göngum við í
eins konar skeifu, gestir koma inn í
svarta hellinn og fara þaðan í þann
litríka sem augun leita mjög í, og
loks er komið inn í þann hvíta.“
Og hún rifjar upp að fyrsti hellir-
inn nefnist Primal Opus „og er til-
einkaður HAM sem gerði hljóðverk
fyrir verkið. Þar óma drungalegir
tónar. Þaðan er komið í salinn Astral
Gloria sem er ástaróður til lita-
dýrðar. Ég upplifi litina þar sem æp-
andi litasprengju. Þar er lítil eyja og
boðið upp á að fólk dvelji þarna um
stund, geti lagst niður og horft upp í
þakið í hellinum, en mikill kraftur er
í því. Innst þar inni birtist op í loka-
hellinn, Opium Natura, sem er mjög
hvítur og sykurpúðalegur. Það er
himneskt rými, mikil hreinleiki og
friðsæld. Þar fer maður gegnum
upplifunina í hinum hellunum og ró-
ar augun, og þar verður tónlist
HAM póetískari.“
Hrafnhildur útskýrir að hún hafi
valið að fá HAM til liðs við sig þar
sem tónlist sveitarinnar hafi ómað í
vinnustofu hennar gegnum árin.
„Þeir gefa mér mikinn kraft þegar
ég vinn að verkum mínum, innyfla-
nudd og innra landslagið í mér
víbrar við að hlusta á þá og það
hristir upp í sköpunarkraftinum. Ég
vildi fá þá orku inn og ég treysti á að
það myndi virka – sem það gerir.
Þeir HAM-liðar þurftu að fara út
úr þægindaramma sínum við að gera
þetta verk og það tókst – ég er
ánægð með að hafa ýtt þeim fram af
rokkbrúninni,“ segir hún og hlær.
Í Feneyjum nutu gestir þess að
liggja í hópum og oft langtímum
saman í verki Hrafnhildar. Hún seg-
ir það alls ekki hafa komið sér á
óvart. „Ég hef upplifað það alveg
síðan ég gerði fyrst svona innsetn-
ingu úr gervihári,“ en það var árið
2012 í Clocktower Gallery í New
York , þar sem Hrafnhildur hefur
verið búsett í hátt í þrjátíu ár. Síðan
hefur hún sett upp viðamiklar hár-
innsetningar í söfnum og menn-
ingarstofnunum víða um lönd.
„Þessi verk verða eins konar
griðastaður, fyrir hugann og sálina,
og litirnir hafa tvímælalaust mikil
jákvæð áhrif. Fólki líður vel á þess-
um stöðum og verkin auka bjartsýni
fólks og hamingju.
Þetta eru eins konar risastór
landslagsmálverk sem fólk gengur
inn í og hreyfa við öllum skynfærum.
Þessi dýrðlegi og dýrslegi litahamur
hefur augljós áhrif og fólk kýs
greinilega að eyða tíma í verkunum
– það gleður mig að sjá verkin hafa
þannig áhrif á fólk á öllum aldri.“
Þegar spurt er um reynsluna af
því að taka þátt í Feneyjatvíær-
ingnum sem fulltrúi þjóðarinnar
segir Hrafnhildur væntingar allra
og metnað sem þar sýna vera mikl-
ar. „Þar sem ég pæli mikið í popp-
kúltúr og manneskjunni var mér
mikilvægt að ná til sem flestra en ég
átti alls ekki von á því að aðsóknin
yrði jafn rosalega mikil og reyndist
vera. Sýningin spurðist vel út og svo
er þetta „myndarlegt“ verk og
myndir af því dreifðust út um allt.“
Allrahanda verkefni bíða Hrafn-
hildar eftir opnunina hér; næst setur
hún upp sýningu í listasafni í Sav-
annah í Georgíuríki Bandaríkjanna.
Morgunblaðið/Einar Falur
Litasprengja „Þessi dýrðlegi og dýrslegi litahamur hefur augljós áhrif og fólk kýs greinilega að eyða tíma í verk-
unum,“ segir Hrafnhildur, sem er hér í miðhelli verksins, Astral Gloria, sem hún segir ástaróð til litadýrðar.
„Eins konar griðastaður“
 Sýning á Feneyjaverki Hrafnhildar Arnardóttur – Shoplifter verður opnuð í
Hafnarhúsinu í kvöld  „Uppsetningin hér býður upp á annan leiðangur“
Cell7, Countess
Malaise og Hildur
Guðnadóttir eru
tilnefndar til Hy-
undai Nordic Mu-
sic Prize, verð-
launa sem veitt
eru árlega á tón-
listarhátíðinni
by:Larm í Ósló,
fyrir bestu plötu
ársins 2019.
Plötur frá Danmörku, Finnlandi,
Svíþjóð, Noregi og Íslandi eru til-
nefndar ár hvert en þær eru mis-
margar frá hverju landi. Þrjár ís-
lenskar plötur og þrjár norskar eru
tilnefndar og tvær frá Svíþjóð, Finn-
landi og Danmörku, 12 alls.
Athygli vekur hve stór hlutur
kvenna er í tilnefningum að þessu
sinni; átta konur eru tilnefndar fyrir
plötur sínar, þ.e. þrjár frá Íslandi,
tvær frá Svíþjóð, tvær frá Finnlandi
og ein frá Danmörku. Cell 7 er til-
nefnd fyrir plötuna Is Anybody Lis-
tening?, Countess Malaise fyrir Hys-
teríu og Hildur fyrir tónlist sína við
sjónvarpsþættina Chernobyl sem
gefin var út á hljómplötu í fyrra.
Þrjár íslenskar konur tilnefndar
Ragna Kjartans-
dóttir er Cell 7.
Velski leikarinn, rithöfundurinn,
handritshöfundurinn og leikstjór-
inn Terry Jones, einn af stofn-
endum enska grínhópsins Monty
Python, er látinn, 77 ára að aldri.
Jones kom að skrifum þátta Monty
Python og kvikmynda og leikstýrði
þremur myndanna, þ.e. The Holy
Grail, Life of Brian og The Meaning
of Life. Auk þess að starfa og leika
með Monty Python lék hann í fjölda
kvikmynda og sjónvarpsþátta, kom
að gerð heimildarmynda og -þátta
bæði sem höfundur og þulur og
skrifaði barnabækur og fleiri verk.
Jones greindist árið 2015 með
FTD, afbrigði elliglapa, og hrakaði
hratt seinustu dagana fyrir andlát-
ið. Michael Palin, félagi Jones úr
Monty Python, er einn margra sem
minnst hafa Jones. Palin skrifar á
Twitter að Jones hafi ekki aðeins
verið einn fyndnasti höfundur og
leikari gamanefnis af sinni kynslóð
heldur líka fjölhæfur endurreisnar-
maður.
Kátur Jones er minnst fyrir hlýju, frábært
skopskyn og listræna hæfileika. Hér sést
hann bregða á leik árið 2009 á 40 ára
afmæli Monty Python-grínhópsins.
Terry Jones látinn
AFP