Morgunblaðið - 23.01.2020, Blaðsíða 54

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. JANÚAR 2020
Þessi uppskrift kemur frá matar-
bloggaranum og smekklegheita-
konunni Lindu Ben, sem heldur
úti samnefndri heimasíðu þar
sem allt úir og grúir af gómsæt-
um mat og afar smekklegum
hugmyndum.
Falafel-vefjur
mission-vefjur með grillrönd
falafel-bollur (u.þ.b. 5 bollur á
hverja vefju)
salat
agúrka
avókadó
2½ dl grísk jógúrt
2 msk. límónusafi
2 msk. Heinz majónes
½ tsk. þurrkað chili-krydd
1 dl ferskt dill, skorið smátt niður
1 hvítlauksgeiri smátt skorinn
salt og pipar eftir smekk
 Ef keyptar eru tilbúnar fala-
fel-bollur, hitið þær samkvæmt
leiðbeiningum á umbúðum.
 Á meðan bollurnar eru að
hitna er sósan gerð tilbúin.
Blandið saman grískri jógúrt,
límónusafa og majónesi. Kryddið
með þurrkuðu chili, fersku dilli
og smátt skornum hvítlauk,
smakkið til með salti og pipar.
 Skerið agúrkuna og avókadó-
ið.
 Smyrjið vel af sósu á vefjuna,
raðið salati, bollum, agúrku og
avókadó á vefjuna og lokið. Berið
fram með restinni af sósunni til
hliðar.
Ómótstæðilegar og einfaldar vefjur
Vefjur eru þægilegur matur því hægt er að eiga
allt hráefnið í þær tilbúið í kæli og henda þeim
saman þegar á þarf að halda. Þannig eru þær
fullkomnar til að eiga fyrir krakkana þegar þau
koma svöng heim úr skóla eða æfingu – eða sem
kvöldverður þegar maður nennir ekki að elda.
Ljósmynd/Linda Ben
Einfaldar en ótrúlega bragðgóðar Það þarf oft ekki að vera flókið. Þessi uppskrift er svo sannarlega gott dæmi þess.
Maður myndi halda að þessifyrirsögn ætti við um Ís-land en svo er því miður
ekki. Þjóð sem er leiðandi í líf-
rænni ræktun er fyrirsögn sem á
við um frændur okkar Dani.
Danskir neytendur og dönsk
stjórnvöld hafa tekið höndum sam-
an og sett sér það takmark að Dan-
mörk verði fyrsta ríki heims sem
verði 100% lífrænt. En af hverju og
til hvers spyrja margir? Í hugum
Dana er þetta ofureinfalt. Landið
er lítið, íbúar margir og hvað gerir
maður þá? Jú, við sköpum ramma
sem nýtir landið og auðlindirnar
þannig að heildarframlegð verði
sem mest um ókomna tíð. Þess má
jafnframt geta að íbúar danska
ríkisins eru skilgreindir sem auð-
lind enda lifa Danir að stórum
hluta til af hugverki. Hugverk
kemur frá einstaklingi sem er m.a.
hraustur, heilbrigður og líður vel,
en svo að það megi vera þarf að
fæða einstaklinginn á sem bestan
hátt og það er hluti af planinu.
Dönsk stjórnvöld hafa nefnilega
sett það sem markmið að í ár
verði í öllum ríkismötuneytum
boðið upp á 75% lífræna fæðu.
Danir eru nefnilega búnir að átta
sig á því að eiturefna- og áburðar-
notkun í ræktun matvæla gerir
engum gagn til lengri tíma litið
heldur eru það skammtímasjón-
armið sem ráða þar ríkjum.
Skiptiræktun í stað áburðar-
notkunar er hluti af lífrænni
ræktun og hefur hún reynst betri
þegar horft er á heildarhags-
muni. Áburðarleifar renna út í
haf, sem eykur vöxt á þörungum
sem eru mjög frekir á súrefni,
sem aftur skaðar lífríki sjávar.
Þetta gerðist í Svíþjóð í kringum
1960 þegar fiskurinn „hvarf“ úr
Eystrasaltinu.
Eiturefnanotkun í matvæla-
ræktun er stunduð um allan heim
og einnig hér á Íslandi. Þau eitur-
efni sem helst eru notuð eru
sveppa-, illgresis- og skordýra-
eitur og eru sum hver hættulegri
en önnur. Fyrstir til að banna ill-
gresiseitrið Roundup voru Danir
og það eitt sýnir hversu fram-
arlega þeir eru í umhverfismálum
en nýlega hefur Evrópusam-
bandið einnig bannað þetta eitur-
efni. Aðalástæðan er sú að efnið
er talið vera krabbameinsvald-
andi auk þess sem það hefur nei-
kvæð áhrif á vöxt taugakerfis í
börnum. Næsta skref er því að
banna matvæli sem innihalda þetta
efni eins og erfðabreyttan maís
eða háfrúktósa síróp. Þess má geta
að Roundup hefur verið notað hér-
lendis af Vegagerðinni og mælt er
með því og sambærilegum efnum
m.a. til að fella kartöflugrös á
haustin.
Maður hlýtur að spyrja sig af
hverju lítið og fámennt land eins
og Ísland hafi ekki þennan metn-
að? Sérstaklega í ljósi þess að við
teljum okkur vera hreint land og
við markaðssetjum okkur á þann
hátt. Af hverju höfum við ekki eins
háleit markmið og Danir? Af
hverju verðum við ekki fyrsta
landið til þess að verða lífrænt? Af
hverju verður Vesturland ekki
fyrsti fjórðungurinn til þess að
vera lífrænn? Við erum sennilega
landið sem gæti framkvæmt það á
hvað skemmstum tíma og með
hvað minnstri fyrirhöfn. Af hverju
erum við ekki fremst þegar kemur
að því að hugsa um auðlindir okk-
ar og nýtingu þeirra fyrir komandi
kynslóðir? Það yrði nefnilega ekki
svo flókið og afraksturinn yrði
ómetanlegur.
Lífrænar kveðjur,
Kaja.
Heilsuhorn
Kaju
Þjóð sem er leiðandi í lífrænni ræktun
BRUNCH
Allar helgar kl. 11:00-16:00
Amerískar
pönnukökur
Beikon, egg og
ristað brauð
Franskt eggjabrauð
Hafragrautur
Skyr
Omeletta
Big Brunch
Eggs Benedict
Gerðu þér
dagamun og
komdu á
Sólon
Borðapantanir í síma 562 3232
Það heyrir alltaf til tíðinda þeg-
ar Ittala kemur með nýjar vörur
á markað, hvað þá ef verið er að
blása lífi í gömul meistaraverk
sem hafa verið ófáanleg um ára-
bil.
Ávaxta- og grænmetislínan
eftir Oiva Toikka er endur-
útgáfa af listasafni með áhuga-
verðum lögum og litum. Á ní-
unda áratug síðustu aldar
fengust margar tegundir af
ávöxtum og grænmeti sem „Pro
Arte“ vörur. Til heiðurs þessum
upprunalegu listmunum ætlar
Iittala að gefa út nýja línu sem er
unnin og samþykkt af Oiva To-
ikka. Allar vörurnar eru munn-
blásin listaverk.
Nýjungar frá Ittala
Ljósmynd/Ásbjörn Ólafsson
Forkunnarfagurt fágæti Vörurnar verða einungis fáanlegar í Iittala-búðinni.