Fréttablaðið - 05.09.2020, Page 76

sem koma fram eftir því sem við
vitum meira um þetta og það eru
kannski eðli leg fyrstu við brögð,
sér stak lega í byrjun þegar talað var
um að dánar tíðnin væri kannski
3,2 prósent eða eitt hvað svo leiðis,“
segir Jón.
Hann leggur á herslu á að hann
tali ekki fyrir rót tækum breyting­
um. Hann vill eins og áður segir tvö­
falda skimun en heim komu smit gát
í stað sótt kvíar.
Ís lendingar höfðu verið skikk­
aðir í slíka smit gát frá 13. júlí síðast­
liðnum þar til stjórn völd til kynntu
um hertari að gerðir í ágúst. Kröfur
til ein stak linga í smit gát eru ekki
eins strangar og þeirra sem eru í
sótt kví.
Þeir sem eru í heim komu smit­
gát mega til dæmis fara á manna­
mót eða í veislur þar sem færri en
tíu manns eru saman komnir. Þeir
mega nota al mennings sam göngur,
fara í búð og hitta vini og kunningja
með tak mörkunum.
„Stað reyndin er sú að fólk á það til
að svindla í smit gát og sótt kví og þar
sem hvoru tveggja er eftir lits laust,
þá finnst mér að vægara inn gripið
eigi að njóta vafans. Mér vitan lega
smitaði enginn í heim komu smit gát
aðra ein stak linga, en þrír lög reglu­
menn smituðust af aðila sem átti að
vera í sótt kví.“
Eðli legt sé að brugðist hafi verið
við af hörku í byrjun. Banda ríkin
og Ítalía, þar sem veiran hafi dreifst
hratt, hafi verið víti til varnaðar. Nú
virðist vera sem línan sé sú að hemja
eigi veiruna. Jón segir að mögu lega
vonist stjórn völd til að þreyja þorr­
ann þar til bólu efni sé til búið.
„En það er á kveðin á hætta þar
vegna þess að við vitum ekki hve­
nær bólu efnið kemur og við vitum
heldur ekki hversu á hrifa ríkt það er.
Og eftir því sem bólu efni er kynnt
til sögunnar seinna í far aldri, því
á hrifa minna er það. Inf lúensu­
bólu efni verndar kannski 40 til 60
prósent af þeim sem fá það. Þann­
ig bólu efni mun ekki stöðva sjúk­
dóminn, að mínu viti, en það mun
hins vegar, ef það kemur fram,
hægja á honum og flýta fyrir því að
hjarðó næmi náist.“
Heildrænna mat nauðsynlegt
Jón segist spurður telja að þrí eykið
hafi staðið sig ó trú lega vel. Al mennt
hafi mjög vel verið tekið á málunum
á Ís landi. „Ég er ekki að gagn rýna
þau, en ég er hins vegar að benda
á eitt hvað sem f leiri eru farnir að
benda á annars staðar, að dánar­
tíðnin hefur verið of metin og það
þarf að hætta, að mínu mati, þessum
hræðslu á róðri og taka þessa um­
ræðu á annað stig.“
„Það er líka fólk að deyja vegna
þess hvað við erum að gera til að
stöðva CO VID og er það raun veru­
lega þjóð hags lega hag kvæmt? Þó
við tölum bara um heilsu, það eru
auð vitað líka miklir efna hags legir
hags munir í húfi, en ef við tölum
bara um heilsu, and lega heilsu,
líkam lega heilsu og svo framvegis,
eru að gerðirnar þess virði? Mér
hefur ekki fundist það hafa verið
skoðað.“
Hann kallar eftir því að yfir völd
vinni heild rænt mat á á hrifum
að gerða yfir valda vegna CO VID­
19. „Það þarf heild rænna mat á
þetta. Þetta hefur stjórnast af til­
finningum, þarna þurfa að koma að
nokkur fræðasvið eins og sið fræði,
lög fræði, hag fræði, lýð heilsu fræði
og læknis fræði og ef til vill f leiri.“
Jón Ívar segir að á huga vert verði
að sjá tölur yfir spítala inn lagnir
vegna in f lúensu í haust. „Það er
alveg mögu legt að það gæti raun­
gerst hér að það væru jafn vel f leiri
eða jafn margar spítala inn lagnir
vegna in f lúensu eins og vegna
CO VID. Það mun enginn vera ski­
maður fyrir in f lúensu og hún er
náttúru lega inn f lutt pest, eins og
CO VID. Inflúensan leggst líka miklu
meira á börn og unga ein stak linga
heldur en CO VID. Það verður á huga­
vert að fylgjast með þessu, bæði hér
og er lendis hvernig þetta á eftir að
raun gerast.“
Hann tekur fram að CO VID sé
skæðari en f lensa og meira smit­
andi, þar sem til sé bólu efni gegn
f lensu og krossó næmi vegna fyrri
sýkinga.
Segist vel skilja ótta fólks
Jón segist að spurður vel skilja ótta
fólks við CO VID­19­sjúk dóminn.
„Al gjör lega. Það er mjög vel þekkt að
við sem mann verur hræðumst hið
ó kunnuga og það er ekkert svo vit­
laust að vera hræddur við það sem
maður þekkir ekki. En um ræðan
kannski hefur farið að eins of langt í
þá átt. Það má kannski að eins færa
hana til baka,“ segir Jón.
Hann bendir á að rann saka þurfi
af leidda kvilla vegna sjúk dómsins
en líkt og Frétta blaðið hefur greint
frá eru hundruð Ís lendinga með
marg vís leg lang varandi ein kenni
eftir að hafa greinst með CO VID­19.
„Það þarf að rann saka það miklu
betur og auð vitað skiptir það máli.
Það er ekkert ó venju legt að veiru­
sýkingar valdi af leiddum kvillum,
það er mjög al gengt með veiru­
sýkingar. Ég hef séð tölur upp á 10
prósent annars staðar frá en þetta
eru tölur sem á eftir að stað festa.
Mér myndi finnast mjög á huga vert
að gera rann sókn hér á ný gengi
ein kenna eftir CO VID og það er
kannski planið.“
Meðal þeirra sem fengið hafa
la ng va ra nd i ein kenni veg na
CO V ID ­19 er Marg rét Gauja
Magnús dóttir, leið sögu maður og
fyrr verandi bæjar full trúi. Hún
sagði á dögunum að sér þætti það
særandi að talað væri um sjúk­
dóminn líkt og hverja aðra pest.
„Auð vitað. Síst af öllu vil ég særa
fólk með þessari um ræðu eða gera
lítið úr þeirra veikindum. En það er
nú bara einu sinni þannig, að það er
mjög vel þekkt eftir al var leg veiru­
veikindi að þá er á kveðinn hópur
fólks sem fær eftir köst eftir það.
Það er þekkt eftir aðrar veirur en
kannski ekki nægi lega vel þekkt
eftir CO VID og ég held að það þurfi
að rann saka það miklu betur.“
Grímur hafa sannað gildi sitt
Jón Ívar tekur fram að hann tali
á engan hátt fyrir skertari að­
gerðum innan lands. Ef eitt hvað er
vilji hann hertari að gerðir, til að
mynda með grímu notkun starfs­
fólks í að hlynningar störfum. Hann
segir að sér hafi þótt um ræðan um
grímu notkun á Ís landi sér kenni leg
framan af.
„Jú, mér fannst um ræðan hér
svo lítið sér kenni leg í byrjun. Þá
var þrí eykið svo lítið jafn vel á móti
grímum og reyndar líka Al þjóða­
heil brigðis málastofnunin. En svo
hefur það komið betur og betur í
ljós að grímur hafa alveg sannað
gildi sitt og mér finnst þetta vera
til tölu lega sárs auka lítið inn grip í líf
fólks, að vera með grímur og það er
alveg klárt mál að það hjálpar, það
minnkar smit.“
„Sér stak lega þegar maður er að
vinna ná lægt við kvæmum ein­
stak lingum. Eins og þeir sem eru í
að hlynningu, þegar ég var í lækna­
náminu vann ég í að hlynningu og
þetta er oftast ungt fólk sem vinnur
við að hlynningu í mikilli nánd og
það fólk á svo sannar lega, finnst
mér, að vera með grímu í vinnunni
og fara mjög var lega í kringum eldra
fólk. Það er ekki spurning.“
Banda ríkin ekki fyrir mynd
Jón Ívar segir að það hafi verið á­
huga verð lífs reynsla að viðra álit sitt
á málinu undan farna daga. „Vegna
þess að það hefur verið mjög hart að
mér sótt úr ýmsum áttum og margir
á lits gjafar komið fram og verið að,
annað hvort viljandi, eða ó viljandi,
reyna að snúa svo lítið út úr því sem
ég hef verið að segja,“ segir Jón.
„Bara sem dæmi að þá voru mjög
margir að segja að ég kæmi beint frá
Trump og að ég hefði verið þjálfaður
af honum, að ég héldi að Banda ríkin
væru eitt hvað fyrir myndar land og
að ég ætti nú bara að fara heim til
mín til Banda ríkjanna.
Þetta er auð vitað al gjör lega fjarri
sanni og ég held að allir, nema
kannski Trump sjálfur, átti sig nú á
því að Banda ríkin eru alls ekki eitt­
hvað fyrir myndar land þegar kemur
að CO VID. Þar fékk þetta bara að
ganga laust og hefur brunnið þar í
gegn eins og sinu eldur og það er alls
ekki það sem við viljum hér, bara
alls ekki,“ segir hann.
ÉG ER EKKI AÐ GAGNRÝNA
ÞAU, EN ÉG ER HINS VEGAR
AÐ BENDA Á EITTHVAÐ
SEM FLEIRI ERU FARNIR AÐ
BENDA Á ANNARS STAÐAR,
AÐ DÁNARTÍÐNIN HEFUR
VERIÐ OFMETIN OG ÞAÐ
ÞARF AÐ HÆTTA, AÐ MÍNU
MATI, ÞESSUM HRÆÐSLU-
ÁRÓÐRI OG TAKA ÞESSA
UMRÆÐU Á ANNAÐ STIG.
Í Sauna Spa færðu úrval af þurrgufu-, blautgufu-
og infraklefum ásamt fylgihlutum. Við kappkostum
að veita einstaklingum og fagmönnum sérfræðiráðgjöf
varðandi allt sem snýr að hönnun og smíði saunaklefa.
Veldu gæði!

Sérfræðingar
í sauna!
Fjárfesting í vellíðan
Smiðjuvegi 11 s. 571 3770, pall@sauna.is, sauna.is
Velkomin í sýningarsalinn
að Smiðjuvegi 11
5 . S E P T E M B E R 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R36 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð