Fréttablaðið - 30.12.2020, Blaðsíða 23

50%
er eignarhlutur almennings
í Icelandair eftir útboðið.
Þorsteinn Friðrik
Halldórsson
tfh@frettabladid.is
1Hátæknifyrirtækið Cont-rolant gegnir lykilhlutverki í dreifingu bóluefnis Pfizer geg n kórónavei r u n n i . Samningar íslenska fyrir-tækisins við lyfjarisa, sem
munu standa undir fáheyrðum
tekjuvexti, og hlutafjárútboð félags-
ins á árinu eru viðskipti ársins að
mati dómnefndar Markaðarins.
„Það er við hæfi að fjármögnun
nýsköpunarfyrirtækis er byggir á
hugviti og notagildi í baráttunni við
kórónaveiruna séu viðskipti ársins
í íslensku viðskiptalífi á því vanda-
sama ári 2020,“ segir einn af þeim
sem skipa dómnefnd Markaðarins.
„Tækni Controlant varð miðjan í
mikilvægustu vörudreifingu síðari
tíma á COVID-bóluefni Pfizer og
BioNTech. Skaut þeim uppá stjörnu-
himininn og aðeins tímaspursmál
hvenær hluthafar þurfa að kjósa um
mjög ábatasamt yfirtökutilboð. Frá-
bær saga,“ segir annar álitsgjafi.
Controlant hefur þróað hugbúnað-
ar- og vélbúnaðarlausnir til að fylgj-
ast með vörum í f lutningi og halda
uppi rauntímaeftirliti á allri virðis-
keðjunni, svo hægt sé að fylgjast með
ástandi og staðsetningu vörunnar
hvar sem er í heiminum. Um miðjan
desember staðfestu forsvarsmenn
Pfizer að tækni Controlant yrði
notuð við dreifingu bóluefnis lyfja-
risans um öll Bandaríkin.
„Að þessu leyti er Controlant
orðinn krítískur birgir hjá lyfja-
fyrirtækjunum,“ sögðu stjórnendur
Controlant, þeir Gísli Herjólfsson
forstjóri og Guðmundur Árnason
fjármálastjóri, í viðtali við Markað-
inn í haust. „Okkar lausn verður mið-
punkturinn í því að halda utan um
dreifingu þessara bóluefna um allan
heim og tryggja gæði þeirra þangað
til þau koma á áfangastað.“
„Sturlaður vöxtur fram undan
eftir samninga við Pfizer. Fá mikla
athygli í kjölfarið,“ segir einn álits-
gjafinn sem nefndi hlutafjáraukn-
ingu Controlant sem viðskipti ársins.
Útlit er fyrir tíföldun á veltu á milli
áranna 2019 til 2021, það er, að hún
fari úr 400 milljónum í 4-5 milljarða
vegna samninga við alþjóðleg lyfja-
fyrirtæki. „Þetta kallar maður stökk-
pall,“ sagði einn af nefndarmönnum.
Annar nefnir að miðað við nýjustu
viðskipti með hlutafé Controlant sé
félagið metið á 25 milljarða og verð-
matið margfaldast á skömmum tíma.
„Mjög gaman að sjá hvernig félag-
ið hefur nú komist í fremstu röð í
heiminum í aðfangastýringu fyrir
lyfjageirann. Mörg af stærstu lyfja-
fyrirtækjum heims reiða sig nú á
tækni og starfsemi þess til að stýra
dreifingu á bóluefni við COVID-19.
Það hlýtur að teljast góður mæli-
kvarði á árangur Controlant,“ segir
í rökstuðningnum.
Skaut rakleiðis upp á
stjörnuhimininn
Controlant sér fram á „sturlaðan vöxt“ vegna samninga við lyfjarisa um notk-
un á tækni við dreifingu á bóluefni gegn COVID. Samningarnir, ásamt árang-
ursríkri fjármögnun, eru viðskipti ársins að mati dómnefndar Markaðarins.
2. Áformaður samruni Kviku banka og TM hefur skapað
verulegan virðisauka fyrir hlut-
hafa beggja félaga og felur í sér
gríðarleg tækifæri að mati dóm-
nefndar Markaðarins sem valdi
samrunann sem önnur bestu
viðskipti ársins.
„Ég tel að það séu ekki önnur
viðskipti sem eru betri en þessi,“
segir einn af álitsgjöfunum. „Þegar
þetta verður klárað erum við
komin með banka sem hefur afl til
þess að keppa á fjármálamarkað-
inum ekki eingöngu hvað varðar
verkefni í fjárfestingum, heldur
líka sem viðskiptabanki.“
Í umfjöllun um samrunann
hefur komið fram að Kvika sé með
of mikið af skammtímafjármögn-
un á breytilegum vöxtum sem er
einmitt það sem Lykill, dóttur-
félag TM, skortir. „Fyrirtækin vega
hvort annað upp, búa til mikla
samlegð sem styrkir félagið í sam-
keppni á komandi árum,“ segir
einn af álitsgjöfunum.
„Tvö skráð félög að sameinast í
eitt af stóru fjármálafyrirtækjum
landsins og verðmæti hluthafa
aukist verulega frá því að tilkynnt
var um samrunann,“ segir annar
álitsgjafi. Frá því að tilkynnt var
um samrunann í lok september
hafa bréf Kviku hækkað um 56
prósent og TM um 50 prósent.
„Virkar sem augljós viðskipti en
að ná að koma þeim saman var
ekki sjálfsagt,“ segir annar.
Í rökstuðningi segir einnig: „Á
markaði þar sem enginn hefur
hreyft sig í mörg ár er TM búið að
búa til fyrirtæki í allt öðrum takti
en samkeppnin.“
Sameinuð verða TM og
Kvika umbreytingaafl
3. Hlutafjárútboð Icelandair var mörgum dómnefndar-
mönnum Markaðarins ofarlega í
huga við val á viðskiptum ársins.
Þjóðhagslegt mikilvægi og þátttaka
almennra fjárfesta voru atriðin
sem nefndarmenn nefndu helst.
„Velheppnað útboð á erfiðum
tímum í flugrekstri almennt og á
mörkuðum,“ segir í rökstuðningi
með tilnefningunni. „Stjórnendur
náðu að stýra ferlinu svo að flestir
stærri hluthafar tóku þátt og búa til
jákvæða ímynd fyrir útboðinu og
skapa umframeftirspurn.“
Fjöldi seldra hluta í útboðinu
nam 23 milljörðum. Eignarhlutur
almennings er um 50 prósent og
fjöldi hluthafa ellefu þúsund.
„Að fá svona marga þátttak-
endur, að klára alla þessa fjárhæð
sem er miklu hærri en hefur þekkst
hér á landi. Allt þetta þrátt fyrir
að gamlir bakhjarlar hafi illu heilli
ákveðið að snúa baki við félaginu,“
segir annar álitsgjafi.
„Gríðarlega þjóðhagslega mikil-
vægt. Fjárfestar sem hafa tekið
þátt hafa tvöfaldað fjárfestingu
sína á stuttum tíma að teknu til-
liti til áskriftarréttinda. Í kjölfar
útboðsins hafa fleiri þátttakendur
tekið þátt á hlutabréfamarkaðnum
en áður,“ segir enn annar.
Sumir gerðu þann fyrirvara að
enn væri óvissa um rekstrarhorfur.
„Síðan er annað að reka félagið
og greiða arð. Tíminn mun leiða
í ljóst hvernig tekst til með það,“
segir einn. Annar nefnir að fjár-
festingin sé í grunninn kapphlaup
um hvort bólusetning náist áður en
fjármagn Icelandair klárast.
Útboð Icelandair glæddi
áhuga almennings á ný
Sigurður Viðars-
son, forstjóri TM
Önnur viðskipti sem voru tilnefnd þau bestu
Kaup á Heimavöllum:
„Eignasafn upp á yfir 50 milljarða
og því langstærstu viðskipti árs-
ins. Þá hefur fjárfestirinn boðað
að a.m.k. tvöfalda eignasafnið.“
„Norðmaðurinn nýtir sér
óstöðugleika í hluthafahópnum
og gerir vel tímasett og góð kaup.“
Kaupgleði LSR í vor:
„Gripu tækifærið fyrir hönd sjóð-
félaga þegar hlutabréfamarkaður-
inn hafði lækkað verulega vegna
fregna af COVID-19. Þetta sýnir að
það skiptir máli að hafa menn í
lífeyrissjóðakerfinu sem þora.“
„Í miklum mótvindi keypti LSR
hlutabréf fyrir um 10 milljarða.
Þessi viðskipti eru í dag upp
60-140 prósent og þeir búnir að
selja líklega álíka fjárhæð í formi
hagnaðartöku síðan. Þá héldu
þeir vægi í Icelandair og keyptu
fyrir sinn hlut en hafa síðan selt
fyrir það sem þeir keyptu og gott
betur í miklum hagnaði. Lítur ekki
síst vel út í samanburði við aðra
sjóði. Frábær öflug eignastýring
sem er heldur betur að borga sig.“
Samningur Alvotech við Teva:
„Talinn tryggja fyrirtækinu um
500 milljarða tekjur næstu 10 árin.
Líklega sá stærsti sem hefur verið
gerður á sviði líftæknihliðstæðu-
lyfja og skiptir Ísland miklu máli.“

Sala Novator í Play:
„Ekki er hægt að horfa framhjá
árangri Björgólfs Thors og félaga
í Novator, að losa um stöðu sína í
Play fyrir um 70 milljarða.“
Kaup á ýmsum matsölustöðum:
„Þjóðin er reiðubúin fyrir Skelj-
ung-Mathöll nú þegar dregur úr
notkun á jarðefnaeldsneyti.“

Skráning Arnarlax í Osló:
„Mikil verðmæti sem er verið að
fá staðfest þar. Fyrir fáum árum
var ekki séns að fá lífeyrissjóði inn
í Arnarlax en svo kaupa tveir núna
á 4-5 sinnum hærra verði.“
Gjaldeyrissala Seðlabankans:
„Kaup Bluebay á gjaldeyri hafði
veikt krónuna umtalsvert. Síðasti
pakkinn hefði sent af stað spíral,
sem var stöðvað, og bankinn sá að
þegar þessu væri lokið væri styrk-
ing fram undan – góð ákvörðun.“
„Seðlabankinn beitti sér á gjald-
eyrismarkaði af festu og skyn-
semi og dýpkaði verðmyndun
með þjóðargjaldmiðilinn til muna
– án þess að ganga að miklu marki
á gjaldeyrisforðann.“
Aðlögunarhæfni fyrirtækja:
„Bestu viðskiptin eru fyrirtæki
sem brugðust skjótt við COVID-19
og færðu viðskipti sín og þjónustu
yfir á netið. Faraldurinn ógnar
gömlum og rótgrónum legacy
fyrirtækjum sem aldrei hafa þurft
að hafa fyrir hlutunum eða velta
fyrir sér samkeppni.“
Nauðasamningar VHE:
„Eigendur tóku pening út úr hinu
gjaldþrota fyrirtæki inn í systur-
fyrirtæki og sömdu svo við Lands-
bankann um að eignast VHE aftur
með því að koma með fé sem þeir
höfðu tekið út úr sjálfu félaginu.“
Guðmundur fjármálastjóri og Gísli Herjólfsson forstjóri. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
3 0 . D E S E M B E R 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R6 MARKAÐURINN