Bændablaðið - 20.08.2020, Blaðsíða 6

Bændablaðið | Fimmtudagur 20. ágúst 20206
Nú líður að því að bændur fari til fjalla og
smali saman búfénaði sem gengið hefur á
fjall í sumar. Haustið er annatími til sveita
og hefur dregið að brottflutta og aðra áhuga-
sama um réttir, hvort sem er fjárréttir eða
stóðréttir. En allt er í heiminum hverfult og
nú á tímum kórónuveirunnar þarf að setja
fjöldatakmarkanir og gera fleiri viðeigandi
ráðstafanir.
Landssamtök sauðfjárbænda og Bænda­
samtökin hafa í samstarfi við landlæknisemb­
ættið, Almannavarnir og Samband íslenskra
sveitarfélaga unnið að leiðbeiningum hvern­
ig við högum þessari vinnu svo alls öryggis
sé gætt. Í blaðinu má finna leiðbeiningar um
hvernig best er að framfylgja reglunum. Eins
eru upplýsingarnar birtar á bondi.is og saudfe.
is. Ein af þessum reglum er að ekki skulu aðrir
koma til rétta en þeir sem þurfa að vera þar
við vinnu. Þetta þýðir því miður
að gestir þurfa að sitja heima í
ár og er sannarlega breyting frá
því sem við erum vön í gegnum
aldirnar. En í þessu eins og öðru
virðum við settar reglur og vönd­
um okkur til að gæta að heilsu
manna.
Matvælasjóður í
startholunum
Stjórn Matvælasjóðs hefur unnið
að úthlutunarreglum á síðast­
liðnum vikum. Þær verða birtar
á vef sjóðsins þegar auglýst
verður eftir umsóknum á næstu
dögum. Ég vil hvetja alla sem
hafa eitthvað sem þeir vilja þróa
eða vinna áfram með í tengslum
við matvæli eða aðrar afurðir að
sækja um. Það eru mörg tækifæri
í íslenskum landbúnaði sem við
verðum að nýta okkur. Tæknin er á fleygi­
ferð og fjórða iðnbyltingin handan við hornið
sem veitir landbúnaðinum mörg tækifæri til
framþróunar. Þar liggja í mínum huga ótrúleg
sóknarfæri sem vert er að nýta til hagræðingar
í greininni, hvort sem er í frumframleiðslu eða
í afurðastöðvum.
Félagskerfi bænda
Endurskipulagning félagskerfis bænda hefur
verið á borði stjórnar BÍ nú á sumarmánuðum.
Unnið hefur verið úr þeim hugmyndum og
tillögum sem komið hafa frá búgreinafélögum,
búnaðarsamböndum og framkvæmdastjórum
búgreinafélaganna. Stjórn var sammála um
það að til að vinna málið áfram yrði samið við
KPMG um ráðgjöf. Sú vinna er komin vel á
veg og er stefnt á að í lok mánaðarins verði
kominn rammi utan um verkefnið. Ég sagði í
leiðara fyrr á þessu ári að í framhaldi af þessari
vinnu yrði boðað til funda með bændum víðs
vegar um landið. Það er enn stefnt á það en
í ljósi þess að vinnan hefur heldur dregist þá
stefnum við á að hefja fundina upp úr mánaða­
mótum september/október.
Tekjufall í ferðaþjónustunni
Það er viðbúið að næsti vetur verði
mörgum erfiður, þar horfum við til vanda
ferðaþjónustubænda sem sjá nú fram á
enn minni tekjur af ferðamönnum en vonir
stóðu til í upphafi vors. Við höfum rætt við
félagsmálaráðuneytið hvernig við nálgumst
einyrkja í stöðunni og er mér sagt að verið sé
að vinna að tillögum í þeim efnum. Ég vona svo
sannarlega að við fáum einhver viðbrögð fyrr
en síðar. Það er mikið áhyggjuefni að landinu
hafi nánast verið lokað með síðustu aðgerðum
ríkisstjórnarinnar. Ekki ætla ég að setjast í
dómarasæti í því máli en það eru mjög margir
sem hafa treyst á tekjur af ferðamönnum sem
sitja nú eftir með sárt ennið.
Atvinnustefna fyrir landið allt
Bændur hafa kallað eftir landbúnaðarstefnu sem
vonandi verður farið að vinna
að í bráð. En er ekki nauðsyn­
legt fyrir íslenska þjóð að móta
atvinnustefnu í heild sinni svo
við horfum til meiri framleiðni í
hagkerfinu? Ekki er síður vandi í
öðrum greinum, eins og loðdýra­
rækt, þar sem bændur hafa ekki
getað selt afurðir á þessu ári.
Ríkisstjórnin samþykkti á vor­
dögum 80 milljóna stuðning inn
í greinina. Það var fagnaðarefni
en enn bólar ekkert á hvernig
þetta verður útfært. Eftir sitja
framleiðendur með dýr á fóðrum
og takmarkað fjármagn til fóð­
urkaupa. Þessu verður að kippa
í liðinn, helst í gær.
Ég vona að bændur og búalið
eigi ánægjulegt haust og væna
dilka af fjalli. Munum bara að
„hlýða Víði“ sem fyrr og að við
erum öll almannavarnir.
Bændablaðið kemur út 24 sinnum á ári. Því er dreift ókeypis á yfir 400 stöðum
á landinu og á öll lögbýli landsins.
Lesendur geta einnig gerst áskrifendur að blaðinu og fengið það sent heim í pósti
gegn greiðslu. Árgangurinn kostar þá kr. 11.200 með vsk. (innheimt í tvennu lagi).
Ársáskrift fyrir eldri borgara og öryrkja kostar 7.200 með vsk.
Heimilisfang: Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík.
Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294–2279
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands. − Málgagn bænda og landsbyggðar −
SKOÐUN
Það eru mikil átök í fræðslumálum sem
snerta landbúnaðinn um þessar mundir.
Má segja að þau átök kristallist í því að
fagfólk í garðyrkju hafi séð sig knúið til
að stofna Garðyrkjuskóla Íslands.
Garðyrkjuskólinn á Reykjum í Ölfusi
hefur margoft komist í umræðuna á liðnum
árum vegna fjársveltis. Einhvern veginn
hefur þótt við hæfi að skilja þennan fag­
skóla garðyrkjunnar eftir úti á jaðrinum
þegar komið hefur að viðhaldi og endur­
bótum húsnæðis. Á sama tíma hefur ekkert
skort á fjármagn við byggingu bóknáms­
skóla og skóla á háskólastigi. Það að færa
skólann á Reykjum undir háskólastigið og
gera hann að einingu í Landbúnaðarháskóla
Íslands virðist alls ekki hafa lagað ástandið
heldur þvert á móti.
Fagskóli í garðyrkju stendur í eðli sínu
mun nær iðnskólum og í sumum greinum
skrúðgarðyrkjunnar skarast námið meira
að segja við iðngreinar eins og múrverk.
Í þessu eðli skólans liggur sennilega
hundurinn grafinn. Það hefur nefnilega
verið lenska hjá pólitískum ráðamönnum
í menntakerfinu áratugum saman að
flokka skóla í virðingarstiga, meðvitað eða
ómeðvitað. Þannig hafa verkmenntaskólar
eins og iðnskólar og aðrir skólar af þeim
toga nær alltaf átt undir högg að sækja.
Greinilegt er líka að litið hefur verið á
fólk sem útskrifast með fagmenntun sem
óæðri persónur í menntakerfinu en það fólk
sem útskrifast með háskólagráður upp á
vasann. Þetta hafa verið eins og skítugu
börnin hennar Evu, eins og sést best á því
að skólar á háskólastigi hafa gjarnan verið
nefndir „æðri“ menntastofnanir. Jafnvel
þótt háskólagráðufólkið þurfi svo að
ganga um atvinnulaust árum saman vegna
offramboðs í einhverri greininni.
Vonir hafa verið bundnar við það á
síðustu árum og misserum að ráðamönnum
væri að takast að snúa þessari misskiptingu
í menntakerfinu við. Enda hefur blasað
við eftir efnahagshrunið 2008 að þjóðina
sárvantaði fleiri hendur til starfa með
þekkingu í faggreinum.
Þegar aðkeypts vinnuafls fagmenntaðs
verkafólks naut ekki lengur við eftir hrunið
kom í ljós að margar greinar þjóðfélagsins
voru nær óstarfhæfar. Skortur var á
menntuðum bifvélavirkjum, múrurum,
smiðum, rafvirkjum, pípulagningamönnum,
fisktæknifólki og fólki í fjölda annarra
iðngreina. Það var hins vegar lítil eftirspurn
eftir sprenglærðum hagfræðingum með
fullri virðingu fyrir því fagi.
Meðal hugmynda um endurreisn þjóð­
félagsins var að stórefla landbúnað og þá
ekki síst garðyrkjuna. Gallinn var bara að
þarna truflaði pólitíska hugsunin um mik­
ilvægi menntagreina framgöngu málsins. Í
stað þess að fara á fullt í að efla fagmenntun
í garðyrkjunni virðist þetta hafa farið að
snúast um að setja garðyrkjunámið sem
hækju undir rekstur menntastofnunar á
háskólastigi. Það var vísasta leiðin til að
drepa upprunalegan tilgang með skóla eins
og Garðyrkjuskólanum á Reykjum.
Landgræðslustjóri hefur nú einnig blásið
í viðvörunarflautur varðandi annan skóla
sem er með snertiflöt við landbúnaðinn, eða
Landgræðsluskólann. Þar gagnrýnir hann
einmitt þann verknað að gera þann skóla,
sem byggt hefur verið að mestu á fagþekk­
ingu starfsmanna Landgræðslunnar, að
deild í Landbúnaðarháskóla Íslands.
Er ekki tími til kominn að yfirmenn
menntamála í landinu fari alvarlega að
hugsa sinn gang þegar horft er til iðn­,
tækni­ og annarrar fagmenntunar í landinu?
Það fólk er ekkert ómerkilega en aðrir
þegnar þjóðfélagsins, ekki frekar en
rauðhærðir eða fólk með annan litarhátt
en hvítan. /HKr.
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 − Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is – Blaðamenn: Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurður Már Harðarson
smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is – Auglýsingastjóri: Guðrún Hulda Pálsdóttir ghp@bondi.is – Sími: 563 0303 – Netfang auglýsinga: augl@bondi.is − Vefur blaðsins:
www.bbl.is − Netfang blaðsins: (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is
Frágangur fyrir prentun: Anna Kristín Ólafsdóttir – Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Dreifing: Landsprent og Íslandspóstur. ISSN 1025-5621
Gunnar Þorgeirsson
formaður Bændasamtaka Íslands
gunnar@bondi.is
ÍSLAND ER LAND ÞITT
Á klettadrangnum Stóra-Karli undir Skoruvíkurbjargi á Langanesi er annað mesta súluvarp landsins. Útsýnispallur var tekinn í notkun í
Skoruvíkurbjargi 2014. Hann er mikið járnvirki sem skagar fram af brún Skoruvíkurbjargs í námunda við Stóra Karl, eða Karlinn eins og hann
er jafnan nefndur í daglegu tali. Af pallinum er fyrirtaks útsýni yfir þá einstöku súlubyggð sem þarna er. Mynd / Hörður Kristjánsson
Hinir óæðri Göngur og réttir með öðrum brag