Bændablaðið - 20.08.2020, Blaðsíða 20

Bændablaðið | Fimmtudagur 20. ágúst 202020
Fimm ár eru nú liðin síðan Sveinn
A. Sæland í garðyrkjustöðinni
Espiflöt og fyrrverandi formað­
ur Sambands garðyrkjubænda
vakti athygli á þeim blekkingaleik
sem hófst 2011 með sölu raforku­
framleiðenda á Íslandi á uppruna­
vottorðum fyrir hreina raforku
sem framleidd var með endurnýj­
anlegum orkugjöfum. Ekkert lát
er á sölu á slíkum syndaaflausnum
til erlendra fyrirtækja en í staðinn
skráir Orkustofnun í sínu bókhaldi
þau ósannindi að um síðustu ára­
mót hafi íslensk raforka aðeins
verið að 9% hluta framleidd með
endurnýjanlegum orkugjöfum.
Sala á slíkum upprunavottorðum
frá Íslandi hófst árið 2011. Þá fór
skráð hlutfall seldrar raforku úr
endurnýjanlegum orkugjöfum úr
99,99% í 89%. Annað var sagt
framleitt með jarðefnaeldsneyti og
kjarnorku.
Neytendur blekktir
Í umfjöllun í Bændablaðinu í
júlímánuði 2015 var sagt að
Íslendingar væru með sölu á
slíkum aflátsbréfum að hjálpa
erlendum vöruframleiðendum sem
notuðu óhreina orku við að blekkja
neytendur. Þeir væru látnir halda
að fyrirtækin væru að nota hreina
orku við sína framleiðslu með því
að veifa framan í viðskiptavinina
hreinleikavottorðum frá Íslandi þó
engin raforka kæmi þaðan.
Íslensk orkufyrirtæki, með
Lands virkjun í broddi fylkingar,
fullyrtu að þessi skilningur væri
rangur og einungis væri verið að
gera fyrirtækjum kleift að flýta
inn leiðingu hreinnar orkufram­
leiðslu í Evrópu. Undir þetta tóku
ráðherrar orkumála á Íslandi. Nú
hefur belgíska fyrirtækið Bolt, sem
sérhæfir sig í endurnýjanlegri orku,
staðfest skilning Bændablaðsins og
íslenskra garðyrkjubænda á málinu.
Það sem meira er að þann 7. ágúst
síðastliðinn skilaði Koen Kjartan
Van de Putte, fulltrúi fyrirtækis­
ins á Íslandi, eitt þúsund uppruna­
ábyrgðum til Katrínar Jakobsdóttur
forsætisráðherra með hvatningu um
að Íslendingar hættu að selja upp­
runaábyrgðir. Þessar upprunavottan­
ir samsvara 1.000 megawattstundum
af raforku sem ranglega var sögð
keypt frá Íslandi.
Hættið að selja upprunaábyrgðir!
Í yfirlýsingu frá Bolt sem send var út
þegar upprunavottorðunum þúsund
var skilað segir m.a.:
„Hættið að selja upprunaábyrgðir.
Þær halda aftur af framleiðslu
grænnar orku í Belgíu!
Íslendingar vita að allt þeirra
rafmagn er grænt. Belgískir neytendur
sem kaupa rafmagn tengt grænum
íslenskum upprunaábyrgðum telja
ranglega að rafmagn þeirra sé líka
sannarlega grænt. Staðreyndin er að
það er bara hægt að framleiða og
nota græna orku einu sinni, rétt eins
og maður notar ekki sömu krónuna
tvisvar. Þessi tvöfeldni er ekki
grænum orkuskiptum í Evrópu til
góða,“ segir Pieterjan Verhaeghen,
stofnandi og forstjóri Bolt. Síðan
segir í yfirlýsingunni:
Nota ábyrgðarbréfin til
grænþvottar á sölusamningum
„Á Íslandi er öll orka framleidd með
endurnýjanlegum hætti. Íslenskir
orkuframleiðendur fá „upprunaá­
byrgðir“ sem þeir svo selja belgískum
framleiðendum óhreinnar orku. Þeir
aftur nota ábyrgðarbréfin til græn­
þvottar á sölusamningum sínum.
Þannig telja bæði Íslendingar og
Belgar að orkan sem þeir nota sé
græn. En það er vitanlega ómögulegt,
kílóvattsstundin verður bara notuð
einu sinni. Hin kílóvattsstundin er
óhrein. Umskiptin yfir í græna orku er
FRÉTTASKÝRING
Hörður Kristjánsson
hk@bondi.is
Enn haldið áfram með sölu íslenskra syndaaflausna til mengandi iðnaðar í Evrópu og hrein íslensk orka komin niður í 9%:
Belgíska fyrirtækið Bolt segir að
verið sé að blekkja neytendur
– Hvetur Íslendinga til að hætta þessum viðskiptum sem séu skaðleg grænum orkuskiptum í Evrópu
Koen Kjartan Van de Putte, fulltrúi belgíska fyrirtækisins Bolt, skilar Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra 1.000 upprunavottorðum fyrir raforku með
hvatningu til Íslendinga um að hætta sölu á slíkum bréfum vegna þess að salan skaði orkuskipti í Evrópu. Mynd / Arnór Birkisson
Endurnýjanleg
orka 9%
Kjarnorka
34%
Jarðefnaeldsneyti
57%
RAFORKUSALA 2019
SAMSETNING RAFORKU Á ÍSLANDI 2019
HEIMILD: ORKUSTOFNUN
Bæ
nd
ab
la
ði
ð
/ H
Kr
. 2
02
0
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
En
du
rn
ýj
an
le
g
or
ka
Kj
ar
no
rk
a
Ja
rð
ef
na
el
ds
ne
yt
i
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
89%
5% 6%
63%
16%
21%
39%
24%
37%
45%
23%
32%
71%
12%
17%
21% 20%
59%
13%
29%
58%
11%
34%
55%
9%
34%
57%
Þróun raforkusölu á Íslandi frá 2011 til ársloka 2019
Skipting eftir orkugjöfum - Skráð endurnýjanleg orka hefur farið úr 89% í 9% á tímabilinu
Úr tölfræðigögnum Orkustofnunar
Bæ
nd
ab
la
ði
ð
/ H
Kr
. 2
02
0
Pieterjan Verhaeghen, stofnandi og
forstjóri Bolt í Belgíu.