Bændablaðið - 20.08.2020, Blaðsíða 32

Bændablaðið | Fimmtudagur 20. ágúst 202032
LÍF&STARF
Leikur sér við að silkiprenta fjölbreytt
og falleg mynstur náttúrunnar
Vilborg Ástráðsdóttir, leikskóla­
kennari, myndlistarkona og
silki prentari á Skarði í Skeiða­
og Gnúpverjahreppi hannar föt
undir merkinu Híalín þar sem
hún teiknar mynstur sem inn­
blásin eru úr náttúrunni og silki­
prentar á kjóla, boli, töskur og
húfur. Ásamt þessu er hún meðal
annars forfallin hestakona, safnar
hauskúpum dýra í gríð og erg og
skemmtir sér dátt yfir kaffibolla
með Þingborgar­vinkonum sínum
einu sinni í viku.
Vilborg býr á Skarði með manni
sínum, Sigurði U. Sigurðssyni verk­
fræðingi, en nú um mundir er hún
í leyfi frá leikskólakennslunni og
starfar fyrir mann sinn. Þau eiga
fjögur börn og eru frístundabændur
að hennar sögn, með 60 naut í fjósi
í samstarfi við nágrannabónda, 60
hross í haga, fáeinar kindur, hunda
og ketti. Fyrir utan myndlistina og
silkiprentunina er Vilborg forfall­
in hestaáhugamanneskja og þegar
blaðamaður Bændablaðsins leit við
til hennar í kaffisopa á dögunum var
hún nýkomin úr níu daga hestaferð
af Fjallabaki.
Ein elsta aðferð prentunar
Vilborg var í einkanámi í myndlist
til margra ára hjá Katrínu Briem,
myndlistarkonu og fyrrverandi
skólastjóra við Myndlistaskólann í
Reykjavík, og þar kviknaði áhugi
hennar á að koma sköpun sinni enn
frekar á framfæri.
„Þetta var heillangt tímabil og þó
að ég hafi ekki fengið formlega gráðu
úr þessu þá var þetta mikið nám. Hún
á í mér hvert bein og ég væri ekki
í þessu í dag án hennar. Ég fékk
allt aðra hugsun í gegnum Katrínu,
sem lést fyrir nokkrum árum því
miður. Við vorum miklar vinkonur
og ræddum reglulega um þennan
heim. Hún kenndi mér meðal annars
að mikilvægt væri að læra formin
á hauskúpum og þaðan fæ ég þann
söfnunaráhuga, en ég á orðið nokkrar
hér í safni sem ég skreyti heimilið
með eins og af hreindýri, hrossum,
hrútum, tófu, hrafni, fuglum, rottu
og músum. Þetta hef ég til skrauts hjá
mér en velti líka fyrir mér að fræsa í
þær en ég er ekki komin þangað enn
þá,“ útskýrir Vilborg.
Fyrir nokkrum árum fékk Vilborg
bakteríuna fyrir silkiprentun og eftir
námskeið hjá Söru Maríu í Forynju
varð ekki aftur snúið. Hún hefur því
ekki tekið formlegt nám í iðninni en
hefur myndlistina í bakgrunni sem
kemur sér mjög vel.
„Sara er mikill mótunaraðili að
mínu silkiprenti því ég lærði allt hjá
henni. Silkiprentun er ein elsta aðferð
prentunar og má finna ummerki um
það frá 9000 fyrir Krist. Nafnið er
dregið af því að upprunalega voru
notaðir silkiþræðir í netið til að
silkiprenta ramma með þéttofnu
neti. Í rammann/netið er borin
ljósnæm kvoða sem síðan er látin
þorna í algjöru myrkri. Því næst er
myndin teiknuð á gegnsæjan pappír.
Ramminn með ljósnæmu kvoðunni
er tekinn úr myrkrinu og lagður ofan
á myndina á sérstakt ljósaborð. Á
nokkrum mínútum herðist og lokast
ljósnæma kvoðan alls staðar annars
staðar heldur en þar sem teikningin
er. Þá er maður kominn með gat þar
sem lit er þrykkt í gegn og þannig
verður til mynd.“
Hver og ein flík einstök
Í dag rekur Vilborg vinnustofuna
Híalín heima hjá sér og selur vörur
sínar undir því merki. Þar leggur hún
áherslu á listræna nálgun silkiprentsins
þar sem það er handunnið frá
grunni, allt frá blýanti yfir í tilbúinn
silkiprentsramma. Kjólarnir, húfur,
töskur og legginssniðið, saumað og
silkiprentað.
„Ég er hvorki fatahönnuður né
klæðskeri og tek það jafnan fram við
viðskiptavini mína og aðra en teikna
sjálf allar myndir og bý til silkiprentið.
Það er síðan viðskiptavinarins að velja
úr einföldum klassískum sniðum og
móta sinn eigin kjól, það er eiginlega
einfaldi parturinn í ferlinu, konur
vita alveg hvað fer þeirra vaxtarlagi
best en síðan velja þær úr þeim
silkiprentsmunstrum sem ég á til þá
stundina og velja liti sem ég nota til
að silkiprenta munstrið á kjólana
þeirra. Það myndi aldrei ganga að
fjöldaframleiða þessar vörur því hver
kjóll er svo einstakur eða sérmótaður.
Konur eru misjafnar, sumar vilja
hafa rúnað hálsmál, aðrar v­laga og
síðan er einnig mismunandi hvaða
lengd þær vilja hafa á ermunum og
sídd á kjólunum. Þannig að segja
má að hver og ein kona sé að búa
til sinn eigin kjól og mótar þannig
flíkina fyrir sig. Sumar konur eru
mínímalískar í mynstur­ og litavali á
meðan aðrar vilja fá sterka og mikla
liti á kjólana,“ útskýrir Vilborg og
segir jafnframt:
„Það er frekar sjaldgæft að ég eigi
einhvern lager nema ef vera skyldu
stuttermabolir, en það er eitt af því
fáa sem ég sauma ekki sjálf heldur
kaupi af góðum heildsala. Vörurnar
sel ég um allt land en ég auglýsi ekki
neitt enda arfa léleg í markaðsmál­
um. Það er nóg að gera í þessu en ég
velti því stöðugt fyrir mér hvort ég
eigi að gefa enn frekar í eða ekki.“
Reynir að efla sköpunarkraftinn
Vilborg er leikskólakennari að mennt
og fyrir nokkrum árum fór hún í
Hér má sjá Vilborgu Ástráðsdóttur að störfum við silkiprentið þar sem til varð fallegur bolur á nokkrum mínútum
en undirbúningsvinnan er töluvert tímafrekari.
Filman lýst.
Vilborg með bol í hitapressu.
Sýnishorn af bolum sem Vilborg
hefur unnið og prjónapeysu sem
hún vinnur í samstarfi við Katrínu
Andrésdóttur undir merkinu Móða.
Erla Hjördís
Gunnarsdóttir
ehg@bondi.is
Vilborg Ástráðsdóttir, leikskólakennari, myndlistarkona og silkiprentari á Skarði í Skeiða- og Gnúpverjahreppi: