Morgunblaðið - 29.08.2020, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. ÁGÚST 2020
Sighvatur Bjarnason
sighvaturb@mbl.is
Mikið fjárhagslegt tjón hefur orðið í
kjölfar þess að pakkaferðum til út-
landa hefur verið aflýst eða þær
styttar vegna áhrifa kórónuveir-
unnar. Nokkur áhöld hafa verið um
hver skuli bera skaðann og segir Þór-
unn Anna Árnadóttir, forstjóri Neyt-
endastofu, að þangað hafi borist mik-
ill fjöldi fyrirspurna frá neytendum
sem vilja kanna rétt sinn. Breki
Karlsson, formaður Neytenda-
samtakanna, segir nýlega úrskurði
fordæmisgefandi og hvetur fólk til að
leita réttar síns.
Ekki rétt á þóknun
Í byrjun mars þegar faraldurinn
spratt upp á Tenerife var eyjan skil-
greind sem hááhættusvæði og þar
síðar sett á útgöngubann. Fjölmargir
ferðamenn sem keypt höfðu pakka-
ferðir þangað töldu forsendur brostn-
ar og settu sig í samband við Neyt-
endastofu vegna tilvika þar sem
ferðaskrifstofur vildu halda eftir
þóknun og neituðu að endugreiða
ferðina að fullu. Neytendastofa brást
við og gaf út stjórnvaldsákvörðun
sem beint var gegn þremur skrif-
stofum. Með vísan til laga var kveðið
á um að ekki mætti halda eftir þókn-
un af hendi ferðamanna, þrátt fyrir
að um „óvenjulegar og óviðráð-
anlegar aðstæður“ hafi verið að ræða.
Í kjölfar þess gaf Neytendastofa út
sérstakar leiðbeiningar til ferðaskrif-
stofa um „Endurgreiðslu pakkaferða
vegna COVID-19“.
Bætur vegna neyðarfluga
Margir ferðamenn voru komnir til
Tenerife þegar að ósköpin dundu yfir.
Ferðaskrifstofur brugðust við með
þeim hætti að bjóða viðskiptavinum
sínum að stytta ferðina og þiggja far
aftur heim með flugvélum sem sér-
staklega voru sendar á staðinn. Skil-
málarnir voru þeir að sú ráðstöfun átti
að marka lok ferðarinnar og hraðar
hendur þurfti til að koma ferðunum á
legg. Í kjölfarið hafa tveir aðilar leitað
á náðir kærunefndar vöru- og þjón-
ustukaupa, sem hefur úrskurðað svo
að þrátt fyrir að hafa ekki getað efnt
samning sinn vegna þeirra aðstæðna
sem sköpuðust, beri ferðaskrifstofum
að veita afslátt og endurgreiða þann
hluta ferðar sem ekki var nýttur.
Breki segir að í vor hafi tugir ein-
staklinga sett sig í samband við sam-
tökin í kjölfar þessara „neyðarfluga“
og viljað kanna rétt sinn. Hann segir
marga hafa talið sig bundna af þeim
skilmálum sem settir voru en „ekki
megi gera samninga sem tryggi neyt-
endum lakari rétt en lögum sam-
kvæmt“. Hann telur úrskurðina for-
dæmisgefandi og hvetur
hlutaðeigandi til að leita réttar síns.
Sérstakar lánveitingar
Eftir að ljóst var að fjárhagslegt
tjón ferðaskrifstofa væri meira en ráð-
ið yrði við, voru sett lög um Ferða-
ábyrgðarsjóð. Með tilkomu sjóðsins
var ferðaskrifstofum gefinn kostur á
að sækja um lán sem ætlað er að
standa undir lögbundnum endur-
greiðslum til neytenda. Pakkaferðir
sem annaðhvort var aflýst eða afbók-
aðar vegna útbreiðslu kórónuveikinar
á tímabilinu 12. mars til 31. júlí falla
þar undir.
Samkvæmt heimasíðu Ferða-
málastofu, sem annast umsýslu lán-
anna, höfðu í gær borist alls 23 um-
sóknir að samtals fjárhæð rúmlega 1,6
milljarða króna. Fimm lán að upphæð
samtals 496 milljónir hafa þegar verið
afgreidd og átján eru í vinnslu eða
bíða afgreiðslu.
Ferðamenn leita réttar síns
 Áhöld um hver skuli bera fjárhagslegt tjón vegna aflýstra pakkaferða  Nýlegir úrskurðir neyt-
endum í vil  Mikið fjárhagslegt tjón ferðaskrifstofa  1,6 milljarðar sóttir í Ferðaábyrgðarsjóð
Morgunblaðið/Eggert
Ferðalög Margir hafa þurft að hverfa frá ferðaáætlunum sínum þetta árið og tjón ferðaskrifstofa er mikið
„Stofnun Ferðaábyrgðarsjóðs var
afar miklvæg og jákvæð aðgerð,“
segir Skapti Örn Ólafsson, upplýs-
ingafulltrúi Samtaka ferðaþjónust-
unnar.
Ekki liggi endanlega fyrir hversu
umfangsmiklar endurgreiðslur frá
ferðaskrifstofum verði, en fyr-
irkomulagið dragi úr spennu og
veiti svigrúm til að vinna úr kröfum
viðskiptavina. Hann segir nauðsyn-
legt að endurskoða það tímabil sem
sjóðnum er ætlað að taka til enda
hafi aðstæður breyst frá þeim tíma
sem lögin voru sett.
Aðspurður um ákvarðanir Neyt-
endastofu um fulla endurgreiðslu
fargjalda, segir Skapti „mögulega
hægt að fallast á það,“ eftir atvik-
um þ.e. ef afpantanir eiga sér stað
eftir að tilkynnt er um ferðatak-
markanir á áfangastað. Hann segir
það hins vegar skýran rétt ferða-
skrifstofu að halda eftir þóknun ef
afpantanir eru gerðar áður en til-
kynning um lokanir eru staðfestar
af yfirvöldum á áfangastað.
Hvað varðar styttingu ferða segir
Skapti að mögulega sé hægt að
fallast á úrskurði kærunefndar
vöru- og þjónustukaupa er varða
ófyrirséðar aðstæður. Hins vegar
verði það svo að vera að ef farþegi
ákveði sjálfur að hætta við ferð og
fljúga fyrr heim, þá eigi ekki að
skapast krafa um afslátt.
Endurgreiðslur við réttar forsendur
SAMTÖK FERÐAÞJÓNUSTUNNAR
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Fjarðabyggð er að undirbúa flóða-
varnir við Lambeyrará sem rennur
í gegnum miðbæinn á Eskifirði.
Gerð verður ný brú og farvegur ár-
innar breikkaður og dýpkaður og
veggir hans steyptir til þess að
hann taki við meira vatnsmagni.
Hætta af krapaflóðum
Allmargir lækir og ár falla niður
brekkuna ofan við byggðina í Eski-
firði. Fimm þeirra hafa grafið sér
gil og renna í grunnum farvegum í
gegnum bæinn. Það eru Bleiksá,
Grjótá, Lambeyrará, Ljósá og
Hlíðarendaá. Hafa krapaflóð úr
þessum ám valdið hættu fyrir
byggð og stundum skemmdum á
mannvirkjum. Skipulagðar eru
rýmingar þegar flóðahætta er
vegna úrhellisrigningar eða asa-
hláku.
Gerðar hafa verið varnir við
þrjár af þessum ám en hættuleg-
ustu krapafarvegirnir eru eftir,
Lambeyrará og Grjótá. Verið er að
hanna varnir við Grjótá en búið er
að bjóða út framkvæmdir við
Lambeyrará. Hafsteinn Pálsson,
verkfræðingur hjá Ofanflóðasjóði,
segir að Norðfjarðarvegur liggi um
framkvæmdasvæðið og hafi verið
ákveðið að bíða með framkvæmdir
við Grjótá og Lambeyrará þar til
umferðin færðist í Norðfjarðar-
göng. Einnig hafi verið talið æski-
legt að fá reynslu á varnirnar við
hina farvegina.
Tilboð í varnir við Lambeyrará
verða opnuð í næstu viku en fram-
kvæmdinni á að vera lokið í desem-
ber árið 2022. Fjarðabyggð stendur
fyrir framkvæmdinni en Ofanflóða-
sjóður styrkir verkefnið, eftir þeim
reglum sem um slíkt gilda.
Farvegur Lambeyrarár verður
breikkaður og dýpkaður og botn og
bakkar mótaðir með grjóthleðslum
og steyptum veggjum. Efst verður
austurhlið nýja farvegarins hlaðin
úr grjóti sem og báðar hliðar
neðsta hluta hans. Annars verða
veggirnir steyptir. Leiðiveggir
verða byggðir við efri hluta farveg-
ar.
Ný brú verður byggð á Strand-
götu og tvær göngubrýr settar á
ána, önnur þeirra á að vera akfær.
Morgunblaðið/RAX
Eskifjörður Ár og lækir í hlíðinni ofan Eskifjarðar hafa lengi verið til vand-
ræða og skapað hættu. Nú er verið að hanna varnir við Grjótá.
Varnir gegn flóðum
í miðbæ Eskifjarðar
 Farvegur Lambeyrarár víkkaður, hlaðinn og steyptur