Morgunblaðið - 29.08.2020, Blaðsíða 52

52 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. ÁGÚST 2020
VIÐ
BJÖRGUM
GÖGNUM
af öllum tegundum
snjalltækja
Bolholti 4, 105 • Reykjavík • S 534 1400 • www.smartfix.is
s n j a l l t æ k j a þ j ó n u s t a
Tvær sýningar verða opnaðar í dag í
Hafnarborg í Hafnarfirði. Í aðalsal
er það haustsýningin Villiblómið, í
sýningarstjórn Becky Forsythe og
Penelope Smart og í Sverrissal sýn-
ing Davíðs Brynjars Franzsonar,
Borgarhljóðvist í formi ensks lysti-
garðs.
Hugmynd Becky Forsythe og
Penelope Smart var valin úr fjölda
innsendra tillagna að haustsýningu
ársins 2020 og byggist Villiblómið á
samstarfi alþjóðlegra listamanna og
sýningarstjóra frá Kanada og Ís-
landi. „Þar beina listamennirnir
sjónum sínum að plönturíkinu og
margræðum birtingarmyndum
blóma á norðurslóðum. Sýningarsal-
urinn umbreytist í engi fagurra
blóma, sem maðurinn hefur skapað í
ólíkum myndum og minna á teng-
ingu okkar við umhverfið. Þar
blómstra hugmyndirnar og upp
spretta ýmsar spurningar um stöðu
okkar í heimi sem tekur stöðugum
breytingum. Þá verður villiblómið
jafnt tákn um mátt og mýkt – hið
hverfula og smáa jafnt sem hið
óstöðvandi afl náttúrunnar,“ segir í
tilkynningu.
Listamennirnir sem eiga verk á
sýningunni eru Arna Óttarsdóttir,
Asinnajaq, Eggert Pétursson, Emily
Critch, Jón Gunnar Árnason, Justine
McGrath, Katrina Jane, Leisure,
Nína Óskarsdóttir, Rúna Þorkels-
dóttir og Thomas Pausz. Villiblómið
er fyrsta samstarfsverkefni For-
sythe og Smart en samstarf þeirra
byggist á nýju og kraftmiklu samtali
um náttúru, vald og kvenleika. Báðar
eru þær frá Kanada en kynntust fyr-
ir nokkrum árum í Banff Centre for
the Arts and Creativity.
Þrívítt hljóðumhverfi
Sýning Davíðs Brynjars Franz-
sonar, Borgarhljóðvist í formi ensks
lystigarðs, í sýningarstjórn Þráins
Hjálmarssonar, beinir athygli sýn-
ingargesta að þætti borgar-
hljóðvistar í upplifun okkar af stað
og tíma. Davíð hefur unnið þrívítt
hljóðumhverfi úr hljóðritunum frá
fjórum mismunandi borgum: Los
Angeles, New York, Malmö og
Reykjavík, að því er fram kemur í til-
kynningu og hefur unnið að upptök-
unum í samstarfi við listamenn frá
borgunum fjórum. Hljómi borganna
er „att saman við hljóðfæraleik flytj-
enda, sem ferðast hægfara um rým-
ið“, eins og því er lýst, og er þessu
líkt við eins konar lystigarð hljóðs,
sem gestir geta kannað á eigin
forsendum jafnt í tíma og rúmi.
Á sýningartímabilinu verða einnig
haldnir sérstakir viðburðir þar sem
samstarfsaðilar Davíðs koma fram
og virkja sýninguna með hljóðfæra-
leik. Samstarfsaðilar hans eru Halla
Steinunn Stefánsdóttir fiðluleikari,
búsett í Malmö, Júlía Mogensen
sellóleikari, búsett í Reykjavík, Matt
Barbier básúnuleikari, búsettur í
Los Angeles og Russell Greenberg
slagverksleikari, búsettur í New
York. Sýningin er sett upp innan tón-
leikaraðar Hafnarborgar, Hljóðanar,
sem tileinkuð er samtímatónlist.
Sýningarnar verða opnar á hefð-
bundnum afgreiðslutíma safnsins og
er aðgangur ókeypis og allir vel-
komnir svo lengi sem húsrúm, fjar-
lægðarmörk og fjöldatakmarkanir
leyfa.
Villiblóm Hluti verks eftir Örnu
Óttarsdóttur á sýninguni Villiblóm.
Villiblóm og
borgarhljóðvist
 Tvær opnanir í Hafnarborg í dag
Ragnheiður Birgisdóttir
ragnheidurb@mbl.is
„Við leggjum áherslu á húmorinn
og næmi Þorvaldar á samfélagið
og einstaklinginn. Þetta er það
sem við viljum tjá,“ segir Guðrún
Pálína Guðmundsdóttir, sýningar-
stjóri sýningarinnar Lengi skal
manninn reyna sem verður opnuð
í Listasafninu á Akureyri í dag,
laugardaginn 29. ágúst. Um er að
ræða umfangs-
mikla yfirlitssýn-
ingu um æviferil
listamannsins
Þorvaldar Þor-
steinssonar sem
lést árið 2013.
Pálína segir
aðdragandann að
sýningunni hafa
verið langan.
Skipulagning
hennar hófst ár-
ið 2017 þegar setja átti upp
smærri sýningu með verkum Þor-
valdar. Þeirri sýningu var frestað
og ákveðið að setja upp enn stærri
sýningu en áætlað hafði verið árið
2020. Sýningin nær yfir alla efstu
hæð safnsins, fimm rými, gang og
svalir. Starfsmenn Listasafnsins á
Akureyri hafa unnið í samstarfi
við Ágústu Kristófersdóttur hjá
Hafnarborg í Hafnarfirði og mun
sýningin verða flutt þangað
snemma á næsta ári.
Pálína og Ágústa þekkja báðar
vel til verka Þorvaldar og segir
Pálína það hafa verið ánægjulegt
fyrir þær að setja upp sýninguna.
„Ágústa hafði áður verið sýningar-
stjóri á stórri sýningu á verkum
Þorvaldar í Hafnarhúsinu og
þekkti afar vel til hans verka. Ég
kannaðist við Þorvald frá Akureyri
og við vorum skólasystkin í Jan
van Eyck akademíunni í Hollandi.
Svo ég umgekkst hann mikið í
þrjú ár og hitti hann alltaf annað
slagið þegar hann var með sýn-
ingar hér á Akureyri. Þannig að
ég fylgdist alltaf vel með honum.“
Uppsetning sýningarinnar mið-
ast að einhverju leyti við aldur
verkanna. Pálína nefnir sem dæmi
fyrsta verkið sem Þorvaldur seldi
Akureyrarbæ, árið 1987. Þá var
hann nýútskrifaður úr Myndlista-
og handíðaskóla Íslands og að
hefja framhaldsnám í Hollandi.
„Það er stórt málverk sem hangir
alltaf uppi á Amtsbókasafninu. Við
fengum það lánað og höfum það í
kaffihúsinu svo það er það fyrsta
sem menn sjá þegar þeir koma
inn. Það er þegar búið að vekja
mikla hrifningu hjá mörgum og
fyrirspurnir,“ segir sýningarstjór-
inn. Pálína nefnir einnig að Þor-
valdur hafi gefið Listasafninu á
Akureyri verkið „7. nóvember“
þegar það var opnað 1993. Það
hafi ekki verið sýnt síðan þá svo
það sé ánægjulegt að það sé til
sýnis núna.
Verkin á sýningunni koma héð-
an og þaðan; úr safnkosti Lista-
safns Íslands, Listasafni Reykja-
víkur og Listasafninu á Akureyri
og frá einkaaðilum.
Mikill hluti verkanna er úr eigu
ekkju Þorvaldar, Helenu Jónsdótt-
ur. „Hún kom með mikið af nýjum
verkum sem ekki hafa verið sýnd
hér og flest þeirra hefur enginn
séð nema þau tvö. Hún hefur verið
mjög öflug að hjálpa okkur með
uppsetninguna og valið,“ segir
Pálína.
„Sýningin spannar feril Þorvald-
ar og sýnir fjölbreytileika hans og
hugsanir. Hann hafði einstakt
skopskyn og næmi fyrir staðsetn-
ingu og hlutverki einstaklingsins í
samfélaginu,“ segir Pálína. Hún
nefnir sem dæmi myndaseríuna
„A-vaktina“, sem er í eigu Slökkvi-
liðs Reykjavíkur og sýnir alla vega
búninga tengda slökkviliðinu.
„Hann sýnir hvað viðhorf okkar
gagnvart einhverjum breytast eft-
ir því hvort hann er í einkennis-
búningi eða ekki. Hann vinnur
með þetta með einstöku næmi.“
Þorvaldur vann með marga
miðla á ferli sínum, auk þess að
vera myndlistarmaður starfaði
hann sem rithöfundur og samdi
tónlist. Hann var meðal annars
þekktur fyrir Vasaleikhúsið sem
flutt var í Ríkisútvarpinu árið
1991, söguna Skilaboðaskjóðuna
sem sett var upp í Þjóðleikhúsinu
við mikinn fögnuð árið 1993 og
skáldsögurnar fjórar um Blíðfinn.
Margir kannast við titil sýning-
arinnar, Lengi skal manninn
reyna. Þorvaldur notaði þetta
orðatiltæki í Ósómaljóðum sínum
sem eru þekkt í flutningi Megasar.
„Þegar við þurftum að finna titil á
sýninguna þá vildum við hafa eitt-
hvað sem væri tengt einhverju
sem hann hafði gert og þetta varð
fyrir valinu eftir miklar vangavelt-
ur,“ segir Pálína um tilurð titils-
ins.
Þannig vill til að Þorvaldur hefði
orðið sextugur 7. nóvember næst-
komandi ef honum hefði enst ævin.
Af því tilefni hefur Pálína sett
saman fyrirlestradagskrá þar sem
fram koma Viðar Eggertsson,
Ragna Sigurðardóttir, Finnur
Arnar Arnarsson og Arna G. Vals-
dóttir. Ágústa Kristófersdóttir
mun stjórna dagskránni.
Listaverk Verk Þorvaldar, Staða (skór) frá 1993, fjallar um vísbendingu
mannsins um það hvernig raunveruleg staða raunverulegs manns er.
Skopskyn og næmi
Guðrún Pálína
Guðmundsdóttir
 Yfirlitssýning með verkum listamannsins Þorvaldar
Þorsteinssonar opnuð í Listasafninu á Akureyri í dag
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Fjölhæfur Þorvaldur Þorsteinsson
lést árið 2013, 52 ára að aldri.
Sýning Lilýjar Erlu Adamsdóttur,
Skrúðgarður, verður opnuð um leið
og sýningin á verkum Þorvalds í
Listasafninu á Akureyri í dag en í
tilefni af 158 ára afmæli Akureyr-
arbæjar og vegna Covid-19 verður
Listasafnið opið til kl. 22 í kvöld og
aðgangur að því ókeypis.
Lilý vinnur á mörkum myndlistar,
hönnunar og listhandverks, að því er
fram kemur í tilkynningu og segir
þar að yfirborð sé henni hugleikið,
hvort sem um er að ræða yfirborð
náttúrunnar eða mennskunnar.
„Í verkum sínum skoðar hún
handgerða endurtekningu, mögu-
leika hennar og takmarkanir.
Hvernig hið einstaka kallast á við
fjöldann um leið og fjöldinn skapar
einstakan samhljóm. Vinnuferli
Lilýjar einkennist af stöðugu sam-
tali við efnið, þar sem eitt leiðir af
öðru. Undanfarið hefur hún nýtt sér
eiginleika tufttækninnar til skoð-
unar á þræðinum og sjónrænum
áhrifum hans, þegar kemur að sam-
spili lita og efniseiginleika. Lilý talar
ýmist um verkin sín sem loðin mál-
verk eða dansandi útsaum,“ segir
ennfremur í tilkynningunni.
Lilý lauk BA-gráðu í myndlist frá
Listaháskóla Íslands árið 2011 og
hlaut meistaragráðu í listrænum
textíl frá Textilhögskolan í Borås í
Svíþjóð árið 2017.
Yfirborð náttúru eða mennsku
Mörk Lilý vinnur á mörkum myndlistar, hönnunar og listhandverks.
Sýning Siggu Bjargar Innvortis út-
vortis / Internal External, verður
opnuð í dag kl. 14 í Listamönnum
galleríi en vegna samkomutak-
markana verður opnunartími gall-
erísins lengdur til kl. 18. „Breyttur
heimur liggur í loftinu, hann svífur
yfir vötnum, hann ber með sér nýj-
an andblæ, sveipuðum ljóma þeirra
híbýla þar sem viskan býr. Þegar
upp var staðið er
„raunveruleik-
inn“ bara bak-
sýnisspegill þess
sem á hann horf-
ir – Ef horft er
inn í híbýli hins
óorðna, ófædda,
óséða þarf maður
fyrst og fremst
að hafa hugrekki
til þess að horfa á það sem er núna
og það sem hefur breyst,“ skrifar
Goddur m.a. um sýninguna.
Innvortis útvortis í
Listamönnum
Sigga Björg