Skólavarðan - 2020, Blaðsíða 30

30 SKÓLAVARÐAN HAUST 2020
GRUNNSKÓLI / Leiðsagnarnám
grunnskólamála á fagskrifstofu skóla-
og frístundasviðs sem hefur að mestu
leyti skipulagt og haft milligöngu um
samstarfið við John Morris. Nanna
hefur í gegnum árin aflað sér þekkingar
á aðferðum leiðsagnarnáms með því að
sækja námskeið og ráðstefnur erlendis
og skólaheimsóknum og lestri bóka til
að byggja upp þekkingu til að geta síðan
stutt skólana í Reykavík varðandi leið-
sagnarnám. Aðaláherslur hafa verið á
efni og rannsóknir Shirley Clarke, John
Hattie, Carol Dweck, Dylan Wiliam og
James Nottingham.
„Meðal verkefna minna á skrifstofu
skóla- og frístundasviðs var að taka þátt
í að skipuleggja símenntun kennara,
meðal annars með því
að leita til viðurkenndra,
erlendra sérfræðinga. Ætli
John Morris hafi ekki
komið hingað upp undir
20 sinnum á rúmlega 10
ára tímabili og lítið virðist
draga úr áhuga kennara
á námskeiðum hans. Það
var svo mikil eftirspurn.
Það var alltaf verið að
hafa samband og biðja um
aðstoð vegna þess að þeir
kennarar sem áttuðu sig á
því hvernig þetta virkaði og
þeir skólastjórar sem höfðu trú á þessu
vildu stuðning og þegar við hjá skóla-
og frístundasviði auglýstum fundi um
leiðsagnarnám þá fylltist allt, alveg
sama hve stór salurinn var. Það segir
bara til um hvað áhugi kennaranna
var mikill og hve þörfin var rík sem var
ótrúlega skemmtilegt.“
Þróunarverkefni
Skrifstofa skóla- og frístundasviðs stóð
skólaárið 2017-2018 fyrir þróunarver-
kefni um leiðsagnarnám og var sótt
um styrk til Endurmenntunarsjóðs
grunnskóla. 17 grunnskólar skráðu
sig og var í hverjum skóla starfandi
innleiðingarteymi sem leiddi starfið
innan skólans. Um 20 fræðslufundir
um leiðsagnarnám voru haldnir á
vegum skrifstofu skóla- og frístunda-
sviðs, auk þess sem Shirley Clarke var
með námskeið í mars árið 2018 sem
um 450 kennarar og skólastjórnendur
sóttu. Verkefnastjórar verkefnisins
stofnuðu vefsíðu með hagnýtu efni um
leiðsagnarnám sem finna má á slóðinni
nammedleidsogn.wordpress.com
Þá má lesa nánar um fyrirkomulag
þróunarverkefnis skólaárið 2017-2018 í
skýrslunni Leiðsagnarmat er málið, en
Nanna og Edda G. Kjartansdóttir stýrðu
verkefninu.
Sjö skólar sem óskuðu eftir að
efla leiðsagnarnámið í starfi bættust
við haustið 2018. Það var í höndum
hvers skóla að setja sér markmið með
þátttökunni og að ákveða að hve miklu
leyti þeir nýttu tilboð skrifstofunnar
varðandi fræðslu og umræður. Endur-
menntunarsjóður grunnskóla styrkti
verkefnið. 23 námskeið og fundir um
leiðsagnarnám voru haldnir með að-
komu ýmissa sérfræðinga á skólaárinu
og má lesa nánar um verkefnið í Skýrslu
um leiðsagnarmat 2018-2019.
Fjórir þekkingarskólar
Nanna hætti síðan störfum vegna
aldurs í sumar. „Ég var farin að hafa
áhyggjur af því og margir farnir að tala
við mig um hvernig stuðningi við skóla
sem vildu auka hæfni sína í notkun
leiðsagnarnáms yrði háttað þegar ég
hætti að vinna. Ég hugsaði
með mér að ég yrði að gera
eitthvað svo það yrði til
einhver þekking fyrir hina
skólana þegar ég hætti.“
Skrifstofa skóla- og
frístundasviðs auglýsti
vorið 2019 eftir skólum
sem óskuðu eftir að verða
þekkingarskólar varðandi
leiðsagnarnám og úr
varð að fjórir skólar urðu
fyrir valinu: Hlíðaskóli,
Hamraskóli, Kelduskóli og
Dalskóli. Hver skóli er með
innleiðingarteymi. „Megináherslan
var lögð á að efla innleiðingarteymin
þannig að þau yrðu sérfræðingar inni
í skólunum og setti hver skóli sér
markmið um hvaða þætti hann vildi efla
og teymin stuðluðu að því.“
Nanna sótti um styrki til að
byggja upp þekkingarskólana fjóra í
Reykjavík og fékk styrki hjá Sprotasjóði,
Endurmenntunarsjóði grunnskóla
og Erasmus. Erasmus-styrkurinn var
notaður til að heimsækja þrjá skóla
í Bretlandi ásamt 19 kennurum og
skólastjórnendum. Í einum þessara
skóla starfar John Morris. „Þau sem
fóru með mér út sannfærðust endanlega
um hvað þessi aðferð, leiðsagnarnám,
getur haft ótrúlega mikil áhrif jafnvel
í aðstæðum sem við teljum algjörlega
vonlausar. Ég vann síðan markvisst
með innleiðingarteymum þessara
fjögurra þekkingarskóla með að mark-
miði að þau fengju nægilega reynslu og
þekkingu til að geta leiðbeint kennurum
í öðrum skólum í framtíðinni.“
Skólaárið 2019-2020 var stuðningi
fagskrifstofu skóla- og frístundasviðs
einkum beint að þessum fjórum
þekkingarskólum. Vefsíðu verkefnisins
var áfram haldið úti og hún tengd
við vef skrifstofunnar, menntastefna.
is. Skrifstofa skóla- og frístundasviðs
Reykjavíkur stóð fyrir opnum fundi
fyrir skólana sem hafa tekið þátt í
eflingu leiðsagnarnáms, auk þess sem
hún hélt 12 fræðslufundi í einstökum
skólum sem óskuðu eftir því – fyrir
utan þá fundi sem haldnir voru í
þekkingarskólunum.
„Ég hélt fræðslufundi fyrir inn-
leiðingarteymin og fékk utanaðkomandi
sérfræðinga við Háskóla Íslands og
víðar til að tala til dæmis um stærðfræði
og leiðsagnarnám. Við fengum til
dæmis Guðbjörgu Pálsdóttur við HÍ til
að vera með námskeið í stærðfræði og
leiðsagnarnámi sem þurfti að endur-
taka fimm sinnum til að mæta áhuga
kennara og Sólveigu Zophoníasdóttur
frá Akureyri til að tala um leiðsagnar-
nám á unglingastigi og svo var í eitt
skiptið talað um leiðsagnarnám í
tengslum við börn sem eru með annað
móðurmál en íslensku svo eitthvað sé
nefnt. Ég leitaði til sérfræðinga hér og
þar og var með námskeið annars vegar
fyrir innleiðingarteymin og hins vegar
opin námskeið þar sem allir kennarar-
nir í þekkingarskólunum máttu koma.“
Mismikill áhugi kennara
Í skýrslunni um leiðsagnarnám skóla-
árið 2019-2020 segir: „Markmiðið með
stuðningi við þekkingarskólana er að
efla skóla/kennara í borginni sem hafa
næga þekkingu og reynslu í aðferðum
leiðsagnarnáms til að geta í framtíðinni
stutt við aðra grunnskóla og einstaka
kennara með jafningjastuðningi.“
Fyrir hönd skóla- og frístunda-
sviðs fór Nanna í vettvangskannanir
í hverjum þekkingarskóla og fylgdist
með kennslustundum til að skoða
framkvæmd leiðsagnarnámsins og var
fjallað um niðurstöðurnar á sameigin-
legum fundi teymanna í vor. Auglýstir
voru fjórir opnir fræðslufundir um
leiðsagnarnám á vegum þekkingar-
skólanna en einungis tveir þeirra voru
haldnir vegna COVID-19: „Hvernig
Það er svo mikið
sjálfstæði á Íslandi;
ekki bara hjá nem-
endum heldur líka
hjá kennurum.
Megintilgangur
leiðsagnar-
náms er að
auka sjálfstæði
nemenda og
gera þá eins
ábyrga fyrir
sínu eigin námi
og kostur er.