Fréttablaðið - 26.11.2021, Qupperneq 6

benediktboas@frettabladid.is 
STJÓRNSÝSLA Persónuvernd sekt-
aði annars vegar atvinnuvega- og
nýsköpunarráðuneytið um 7,5
milljónir króna og hins vegar fyrir-
tækið YAY ehf. um fjórar milljónir,
vegna vinnslu persónuupplýsinga í
tengslum við Ferðagjöf stjórnvalda.
Samkvæmt úrskurðinum sótti
YAY meðal annars trúnaðarupplýs-
ingar í dagatali notenda, fékk aðgang
að myndavélinni og nákvæma GPS-
staðsetningu símatækisins. Fyrir-
tækið gat bætt við viðburðum og
breytt í dagatali og sent tölvupóst,
án vitneskju eiganda símtækis.
Þá var óskað eftir því að geta lesið
upplýsingar um tengiliði og upp-
lýsingar og gögn á USB-vörslusvæði
símtækis, ásamt því að breyta gögn-
um þar og eyða.
Ari Steinarsson, framkvæmda-
stjóri YAY, segir að engin vinnsla á
per sónu upp lýsingum hafi átt sér
stað, né hafi staðið til að vinna slíkar
upp lýsingar. Þá veki niðurstaðan
furðu þar sem ekkert hafi bent til að
skort hafi á öryggi.
Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfa-
dóttir, ferðamála-, iðnaðar- og
nýsköpunarráðherra, tekur í sama
streng. „Þessar upplýsingar voru
aldrei nýttar, gögnunum var eytt og
það liggur fyrir að enginn hafi orðið
fyrir tjóni vegna þessa,“ segir hún.
Ari segir líklegt að fyrirtækið taki
málið lengra. n
Niðurstöður rannsóknar sem
nær til 400 þúsunda manna
í sex löndum, sýnir að tíðni
þunglyndiseinkenna vegna
kórónaveirufaraldursins
er mest hjá ungu fólki og
konum.
mhj@frettabladid.is
COVID -19 Fy rstu niðurstöður
COVIDMENT-rannóknarverkefnis-
ins, sem nær til nærri 400 þúsund
manns í sex löndum, benda til þess
að andleg líðan fólks í kórónaveiru-
faraldrinum sveiflist með nýgengi
Covid-19-smita.
Að COVIDMENT-rannsóknar-
verkefninu koma vísindamenn frá
háskólum og stofnunum í Svíþjóð,
Danmörku, Noregi, Eistlandi og
Skotlandi auk Íslands, en verkefnið
leiðir Unnur Anna Valdimarsdóttir,
prófessor í faraldsfræði við Háskóla
Íslands.
Í samtali við Fréttablaðið segir
Unnur að Ísland skeri sig ekki sér-
staklega úr í samanburði við önnur
lönd, heldur séu niðurstöðurnar
svipaðar í löndunum sex.
„Við erum að fara í frekari grein-
ingar á sérstökum sóttvarnaráðstöf-
unum á milli landa. Þetta var í raun
bara fyrsta skrefið,“ segir Unnur.
Fyrstu niðurstöður rannsóknar-
hópsins voru birtar í International
Journal of Epidemiology um helg-
ina. Almennt reyndist tíðni þung-
lyndiseinkenna hæst hjá ungu fólki
og meðal kvenna. Þá sýndu niður-
stöðurnar að tíðni þunglyndisein-
kenna var mest þegar meðalfjöldi
staðfestra vikulegra Covid-19-til-
fella á hverja 100.000 einstaklinga
var 30, eða ríf lega 60 prósentum
meiri en þegar meðalfjöldi stað-
festra vikulega Covid-19 tilfella var
0.
Samkvæmt Unni sýna konur
almennt séð meiri þunglyndisein-
kenni en karlar, hvort sem það er
Covid eða ekki Covid, en það sem
valdi áhyggjum sé að ungt fólk sýni
mikil þunglyndiseinkenni.
„Þau, í öllum löndum, eru að
skora einstaklega hátt. Það er í takt
við rannsóknir sem við höfum
séð hérlendis varðandi unglinga.
Þær sýna að það er aukin vanlíðan
meðal ungs fólks.“
Spurð hvort ítrekuð fjölmiðlaum-
fjöllun um smittölur hafi einhver
áhrif, segir Unnur að það sé ekki
búið að rannsaka það sérstaklega.
„Þessi heimsfaraldur er náttúru-
lega alltumlykjandi. Þessar smit-
tölur eru bara táknrænar fyrir svo
margt sem er í gangi. Ótti um smit
eða ótti um fjölskylduna. Það er
hert að okkur varðandi að hitta
annað fólk, sem er okkur mikil-
vægt fyrir okkar andlegu heilsu.
Þessi ótti og þessar breytingar sem
verða á högum okkar þegar smit-
tölur hækka, gera það að verkum að
við förum að óttast um eigin heilsu
og annarra í kringum okkur. Fjöl-
miðlar f lytja bara fréttir af ástand-
inu eins og það er,“ segir Unnur.
Spurð hvernig hertar aðgerðir
spili inn í vanlíðan fólks í faraldr-
inum, segir Unnur að það sé mjög
erfitt að aðskilja þær frá smittölun-
um. „Við eigum eftir að rýna aðeins
betur í það. Hvað það er nákvæm-
lega sem veldur. Hvort þetta séu
smittölurnar sjálfar og óttinn við að
verða veikur og síðan hvaða sértæku
áhrif samkomutakmarkanirnar
hafa,“ segir Unnur.
Aðspurð telur Unnur ekki að
andlegir erfiðleikar vegna Covid
eigi eftir fylgja fólki eftir að faraldr-
inum lýkur. „Mér finnst þessar
niðurstöður sýna að það sé hreyfan-
leiki í líðan og við erum jafn fljót að
hreyfast til baka þegar smittölurnar
fara niður. Þannig að ég hef ekki trú
á því að það séu mikil langvinn
áhrif,“ segir Unnur og bætir við að
þetta verði rannsakað áfram í þessu
alþjóðlega samstarfi. n
Mér finnst þessar
niðurstöður sýna að
það er hreyfanleiki í
líðan og við erum jafn
fljót að hreyfast til
baka þegar smittölur
fara niður.
Unnur Anna Valdimarsdóttir, pró-
fessor í faraldsfræði
25% afsláttur
Cyber Monday
Við bjóðum 25% afslátt af öllum
námskeiðum og gjafakortum
mánudaginn 29. nóv.
Gjafakortið kemur í fallegri öskju og hægt
er að velja hvaða upphæð sem er.
Nánar á dale.is
Andleg líðan sveiflast í faraldrinum
Unnur Anna segir háa þunglyndis tíðni meðal ungmenna í faraldrinum áhyggjuefni. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Tugmilljóna
sekt vegna
Ferðagjafarinnar
Þórdís Kolbrún
Reykfjörð Gylfa-
dóttir
adalheidur@frettabladid.is
DÓMSMÁL Hæstiréttur klofnaði í
peningaþvættismáli í gær, þegar
Hafþór Logi Hlynsson var sakfelld-
ur og dæmdur í 20 mánaða fangelsi
fyrir peningaþvætti.
Hæstiréttur hafði samþykkt að
taka málið til meðferðar, til að leysa
úr óvissu um hvort ákæruvaldið
þurfi að sanna frumbrot til að unnt
sé að sakfella fyrir peningaþvætti.
Það er mat meirihluta Hæstaréttar
að sönnunarbyrðin hvíli á ákærða,
fyrir því að fjármuna sem fundust
hjá honum við húsleit hafi verið
aflað á löglegan hátt.
Af fimm dómurum skiluðu tveir
séráliti, þau Ása Ólafsdóttir og
Karl Axelsson. Í sérálitinu er rakið
hvernig óskýrleiki í ákæru hafi leitt
til þess að ákærði hafi ekki haft tök á
að verja sig með fullnægjandi hætti
fyrir dómi, enda hafi hvorki verið
vikið að einstökum brotum eða
afmörkun þeirra í ákæru, né heldur
hvenær brotin ættu að hafa verið
framin.
Hafþór Logi segist verulega ósátt-
ur við þessar málalyktir. Ekki aðeins
hafi sönnunarbyrðinni verið snúið
við, heldur einnig brotið gegn rétti
hans til réttlátrar málsmeðferðar
og honum gert ómögulegt að koma
almennilegri málsvörn við.
„Það verður tekið til vandlegrar
skoðunar,“ segir Haf þór, inntur
eftir því hvort hann hyggist leita
til Strassborgar með málið. Hann
bætir við: „Það er ekki síður þörf
á því fyrst Hæstiréttur er klofinn í
afstöðu sinni.“ n
Hafþór ósáttur við Hæstarétt og íhugar kæru til Strassborgar
Hafþór Logi gat sér nokkurrar frægðar vegna Bitcoin-málsins svokallaða.
FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
4 Fréttir 26. nóvember 2021 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ